देशलाई तीन अमेरिकी अवार्ड
धरान — ‘जीवनलाई सञ्चालन, निर्देशन र नियन्त्रण भयले गर्छ’ भन्ने सिद्धान्त प्रतिपादित गर्दै देश सुब्बाले लेखेको किताब ‘फिलोसफी अफ फेयरिजम’ ले अमेरिकामा एकै वर्ष तीनवटा अवार्ड पाएको छ ।
योसँगै सुब्बाको भयवादको अन्तर्राष्ट्रियकरण भएको छ । गत मे १८ मा ‘नेसनल इन्डी एक्सेलेन्सी अवार्ड २०१५ पाएको केही दिनमै किताबले ‘इन्टरनेसनल बुक अवार्ड २०१५’ पायो । ‘नेसनल इन्डी एक्सेलेन्सी अवार्डका लागि विश्वभरका १२ सय प्रतियोगीले भाग लिएकोमा सुब्बाको कृतिले उत्कृष्ट अवार्ड पाएको हो ।यी अवार्ड कुम्ल्याएको एक महिना पनि नबित्दै उनले जुन ११ तारिखमा ‘न्युयोर्क बुक फेस्ट अवार्ड’ जिते । यी अवार्डहरू पाउने नेपालका उनी पहिलो हुन् । ‘पश्चिमी मुलुकले भयवाद स्विकारेको प्रमाणको रूपमा लिन्छु म,’ कुराकानी क्रममा सुब्बाले भने, ‘र, आफूलाई भाग्यमानी ।’
धरानमा जन्मेका सुब्बा मूलत: कवि र उपन्यासकार हुन् । रोजगारीको सिलसिलामा दुई दशकदेखि हङकङमा सपरिवारसँगै बस्दै आएका उनले ‘भयवाद दर्शन’ को आधार भने नेपालमै तयार गरेका थिए । पछि उनले हङकङबाट किताब निकाल्नुको साथै भयवादको वकालत अभियान पनि थाले । ‘सुरुमा भयवाद दर्शनबारे कुरा गर्दा नजिकैका साहित्यकार कवि, लेखक र दर्शनका अध्येता साथीहरूले पनि नाक खुम्च्याए,’ उनले भने, ‘तैपनि हरेस नखाई एक्लै लागिरहें ।’ उनको दर्शनको मुख्य चुरो हो– जीवनका हरेक पक्षलाई भयका कारण उत्पन्न हुने परिस्थितिले नियन्त्रण गर्छ । भयलाई सकारात्मक उपयोग गरेमा सफलता, उन्नति, प्रगति, सुख, शान्त हुन्छ । नकारात्मक प्रयोग गरेमा आतंक, हिंसा, अराजक, तानाशाही, भ्रष्टचारतिर जान्छ ।’
भय बढी भयो भने विभिन्न प्रकारको रोगी बन्ने उनको दाबी छ । ‘अवसाद, आत्महत्या, हिनताबोध धेरै भयको कारणले हुन्छ । मानिसमा चेतना प्रवेश गर्नासाथ भय सुरु हुन्छ । प्राचीनकालमा मानिसले आविष्कार र प्रयोग गरेका ढुंगाको हतियार, ओडारको बास र प्राकृतिक शक्तिको पूजा भयकै कारणले गर्दा भएका थिए,’ उनले आफ्नो दर्शनबारे थप प्रस्ट्याए, ‘धेरै आविष्कारहरू मरिने भयले नै गरिन्छन् । अहिले विश्वमा फैलिँदै गएको मार्स, इबोला भाइरसको औषधिको आविष्कारमा वैज्ञानिकहरू लागेका छन् । त्यस्तै पृथ्वीमा बढिरहेको ग्लोबल वार्मिङ कम गर्न विश्वका राष्ट्र खटिरहेका छन् । यी सबै कुरा मरिन्छ, लोप भइन्छ भन्ने भयबाट प्रेरित भएर गरिँदै छन् ।’
अमेरिकामा तीनवटा अवार्ड पाएपछि अहिले धेरै पाठकले आफ्नो अंग्रेजी पुस्तकको इन्टरनेटबाट खोजी बढेको उनले सुनाए । भयवादको अंग्रेजी संस्करण अमेरिकाकै एक्सलिबिरिस प्रकाशनले गत वर्षको जुलाईमा प्रकाशित गरेको थियो । अवार्ड पाएपछि सुब्बाले क्यानेडियन स्थापित लेखक आर माइकल फिसरसँगको सहकार्यमा ‘फिलोसोफी अफ फेयरिज्म : अ फस्र्ट इस्ट–वेस्ट डाइलग’ नामक अर्को किताबको समेत तयारी गरिरहेका छन् । यो पुस्तकमा पश्चिमा दृष्टिकोण र पूर्वीय दृष्टिकोणबाट भयवादको व्याख्या गरिएको उनले जनाए ।
उनका अनुसार तीनवटै अवार्डको लागि विश्वभरबाट खुला निवेदन आहान गरिएका थिए । विश्वभरबाट अंग्रेजीमा प्रकाशित पुस्तकले प्रतिस्पर्धा गर्न पाउने भएकाले उनले पनि अवार्डका लागि दर्ता गरेका थिए । ‘अवार्डले पुस्तकलाई बजार प्रबद्र्धन र अन्तर्राष्ट्रियकरण गर्न मद्दत गरेको छ,’ उनले भने, ‘नेपाली पुस्तकहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा लाने यी राम्रो माध्यम हुन् ।’ ती सबै अवार्ड अमेरिकाबाट प्रकाशित पुस्तकलाई प्रवद्र्धन गर्न स्थापित एवार्ड हुन् । उनको भयवाद पनि अमेरिकाबाटै प्रकाशित दर्शनका पुस्तक भएको छनोटमा परेको हो ।
विगत १७ वर्षदेखि ‘भयवाद’ दर्शनको लेखन, पुनर्लेखन, व्याख्या, विश्लेषण, पुनव्र्याख्यामा निरन्तर लागि परेका छन् उनी । लामो समयको अध्ययनपछि गतवर्ष मात्र भयवाद अर्थात् ‘फेयरिज्म’ पुस्तक प्रकाशनमा आएको थियो । अंग्रेजीमा किताब आउनुअघि उनको भयवाद उत्तरपूर्व भारतमा लोकप्रिय भइसकेको थियो । नेपाली संस्करण भने किताबघर काठमाडौंबाट प्रकाशित छ ।
प्रकाशित : श्रावण २६, २०७२ ०९:१८