निरोज कट्टेल

सिमानामा आजकल ‘तकलिफ’ छ । यस्तो तकलिफ बोकेर भए पनि मानिस वारपार गरिरहेका छन् । नागरिकता र आधार–कार्ड नभएकाहरूले आउजाउ गर्न असहज बाटो प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ । नेपालतर्फ सशस्त्र प्रहरी बल र भारततर्फ सीमा सुरक्षा बलले पहरेदार गरिरहेका छन् । पूर्वको सिमाना काँकरभिट्टाबाट वारपार गर्ने जो–कोहीले पनि आजकल सकस व्यहोर्नुपर्छ । सिमानामा भय, त्रास र असहजता मिसिएको छ । 

सन् १९७१, फ्रेब्रुअरी २१ । दिउँसो चार बजे सिलिगुडी जेलबाट कैदीहरू फरार भएकोे घटना बजारमा एकाएक फैलियो । कडा सुरक्षा घेरा तोडेर कैदीहरू फरार भएको त्यस खबरले सिंगो भारतीय राजनीति तरंगित भएको थियो । त्यति मात्रै होइन घटनाले अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमको समेत ध्यानाकृष्ट गरेको थियो । कारण त्यो जेल ब्रेकमा नक्सल आन्दोलन जोडिएको थियो । फरार कैदीहरू नक्सल आन्दोलनका कार्यकर्ता थिए । तिनताक दक्षिण एसियाली राजनीतिमा नक्सल आन्दोलन विप्लवी धारका रूपमा स्थापित हुँदै थियो ।