विविधा

Bibidha

गणितलाई नजरअन्दाज नगरौं

शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय अन्तर्गतको पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले तयार पारेको ‘विद्यालय शिक्षाको राष्ट्रिय पाठ्यक्रम प्रारूप २०७५’ यही जेठ १८ गते पारित गरिएको समाचार आएको छ । यो प्रारूपलाई ‘विद्यालय शिक्षा सुधार सम्बन्धी मार्गचित्रका रूपमा’ अङ्गिकार गरिएको जनाइएको छ ।

गणितलाई नजरअन्दाज नगरौं

‘ब्रान्ड’ कम्युनिस्ट !

एमाले र माओवादीको एकीकरणपछि बनेको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) इतिहासकै शक्तिशाली कम्युनिस्ट पार्टी बनेको छ । अध्यक्षद्वय केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को ‘बोल्ड’ निर्णयले यो सम्भव भएको हो । कुनै बेला नदीका दुई किनाराजस्ता यी दुई दल एक भएका छन् ।

‘ब्रान्ड’ कम्युनिस्ट !

उत्तर कोरियाबारे भुल्न नहुने मुद्दा

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र उत्तर कोरियाका नेता किम जोङ उनबीच हुने भेटको सिंगापुरमा अन्तिम तयारी भइरहेको छ । उक्त भेटवार्ताको प्रमुख एजेन्डा आणविक हतियार नै हुनेछ । तर बिर्सन नहुने कुरा भनेको उत्तर कोरिया विश्वकै सबैभन्दा सर्वसत्तावादी शासन प्रणाली भएको राष्ट्र हो ।

उत्तर कोरियाबारे भुल्न नहुने मुद्दा

प्रविधि पनि पितृसत्ताकै औजार

बिहे भएको बीसौं दिन हामी श्रीमान–श्रीमती काठमाडौं महानगरपालिकाको स्थानीय पञ्जिकाधिकारीको कार्यालय पुग्यौं, विवाह दर्ताका लागि । प्रशासन शाखाले दिएको फारममा आवश्यक विवरण भर्नुपर्ने रहेछ । नेपाली नागरिकताको प्रतिलिपि बुझाउनुपर्ने भएकोले मेरा श्रीमान कार्यालय बाहिर निस्किए ।

प्रविधि पनि पितृसत्ताकै औजार
जेष्ठ २८, २०७५

कहिले रोकिन्छ त्रुटिपूर्ण तथ्यांक प्रकाशनको सिलसिला ?

सूचना प्रविधिले महत्त्वपूर्ण स्थान ओगटेको आजको युगमा समाजका कुनै पनि क्षेत्र सूचना तथा तथ्यांकसँग अछुतो छैनन् । साथै ती हरेक क्षेत्रमा सूचना तथा तथ्यांकको महत्वसँगै त्यसको आवश्यकता पनि दिनप्रतिदिन बढ्दै गइरहेको छ ।

कहिले रोकिन्छ त्रुटिपूर्ण तथ्यांक प्रकाशनको सिलसिला ?

वैदेशिक लगानीका आधार

लामो राजनीतिक संक्रमणबाट गुज्रिएका कारण नेपालको आर्थिक दिशा अझै पनि अन्योलग्रस्त छ । दशक लामो आन्तरिक सशस्त्र द्वन्द्वपश्चात् ऐतिहासिक शान्ति सम्झौता र त्यसपछि स्थापना भएको लोकतान्त्रिक वातावरणसँगै पहिलो संविधानसभा निर्वाचनले सर्वत्र ठूलो उत्साह पैदा गरेको थियो ।

वैदेशिक लगानीका आधार

समावेशी लोकतन्त्रमाथि इरेजर

‘माछो देखे दुलाभित्र हात, सर्प देखे दुलाबाहिर हात !’ यो उखान प्रधानमन्त्री केपी ओलीले कथेका होइनन् । तर यो उखानले कल्पना गरेको सटिक पात्र उनै हुन् । किनभने समावेशी गणतन्त्रको जुन जेट चलाउन उनी नियुक्त भएका छन्, त्यसमाथि उनको कहिल्यै विश्वास थिएन/छैन ।

समावेशी लोकतन्त्रमाथि इरेजर

संकुचित समाजवाद

नेपालमा समाजवादको ठूलो चर्चा छ । संविधानमा पनि हामीले समाजवादलाई नै अँगाल्यौं । राजनीतिक भाषण, नीतिका कुरामा पनि समाजवादलाई नै अगाडि सार्ने गर्‍यौं । टन्न पैसा बनाएर बसेका व्यापारीहरूले पनि आआफ्नो सिन्डिकेटमार्फत समाजवादको डम्फु बजाउने गर्‍यो ।

संकुचित समाजवाद

बलात्कारमा प्रमाण मूल्यांकन पद्धति

पत्रपत्रिकामा यौनजन्य हिंसाका खबर र तिनको विरोधस्वरुप कडा कानुन र सके मृत्युदण्डसम्मका माग हाम्रालागि नौला होइनन् । यसै सिलसिलामा नेपालका सन्दर्भमा अदालतले जबर्जस्ती करणीको मुद्दालाई कसरी लिएको छ, प्रमाणको मूल्याङ्कन के कसरी हुन्छ र क्षतिपूर्ति सम्बन्धी के कस्ता प्रचलन छन् भनी २०७३ र २०७४ सालका १९ वटा मुद्दा हामीले केलायौं ।

बलात्कारमा प्रमाण मूल्यांकन पद्धति
जेष्ठ २६, २०७५

भुलभुलैयामा रैथाने प्रजाति

नेपालमा फूल फुल्ने रैथाने वनस्पति ३१२ प्रजाति छ भन्ने जानकारी ‘फ्लावरिङ प्लान्ट्स अफ नेपाल : एन इन्ट्रोडक्सन’ शीर्षक पुस्तकबाट थाहा पाउन सक्छौं । रैथानलाई अंग्रेजी शव्द ‘इन्डेमिक’को अर्थमा अक्सर प्रयोग गरिन्छ ।

भुलभुलैयामा रैथाने प्रजाति

संगठित सुन तस्करी: समातिन्छन्, छुट्छन् र फेरि तस्करी गर्छन्

नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरोले विशेष सुराकीका आधारमा २०७० असार २६ गते कोटेश्वरबाट ३५ केजी सुन बरामद गर्‍यो । सीमावर्ती चीनबाट सिन्धुपाल्चोकको तातोपानी नाका हुँदै काठमाडौं भित्रिएको कन्टेनरमा फल्स बटमभित्र लुकाएर ल्याइएको सुन गाडीधनी ओमबहादुर बज्राचार्य, घ्याम्जो लामा, र मोहनकुमार अग्रवालको भएको बयान गाडी चालक निमा छिरिङले दिए ।

संगठित सुन तस्करी: समातिन्छन्, छुट्छन् र फेरि तस्करी गर्छन्