पन्त सर्वाेत्कृष्ट किसान

बुधबार कृषिमन्त्री चक्रपाणि खनालले पन्तलाई हरिहरभवनस्थित कृषि विभागमा आयोजित समारोहमा नगद २ लाखसहित राष्ट्रपति सर्वोत्कृष्ट पुरस्कार प्रदान गरे ।

कृषि, भूमि व्यवस्था तथा सहकारी मन्त्रालयका सहसचिव लेखनाथ आचार्यका अनुसार पन्तले २०५२ सालमा स्थापना गरेको कामधेनु गाईपालन केन्द्र स्थापना गरेका थिए । हाल उनको गाईपालनमा केन्द्रमा लगानी ५ करोड पुगेको छ । परिवारका ६ सदस्यसहित ३५ जना स्थायी कर्मचारी फर्ममा छन् । ‘दुधे गाई २ सय ६० वटा र ४० बाच्छाबाच्छी, ३ सय ४० रोपनीमा घाँस खेती छ,’ मन्त्रालयले तयार पारेको मूल्यांकन प्रतिवेदनमा लेखिएको छ, ‘१७ रोपनीमा गाई गोठ, प्रशिक्षण केन्द्र, दाना उत्पादन घर, चिलिङ भ्याटसहित फर्म कुल ३ सय ५७ रोपनीमा छ ।’

पन्तले दुध बेचेर वार्षिक १ करोड ५ लाख रुपैयाँ आम्दानी गर्छन् । उनको फर्ममा होलिस्टिन र जर्सी नश्लका गाई छन् ।

कृषि क्षेत्रको सबैभन्दा ठूलो धनराशिको ‘राष्ट्रपति कृषक पुरस्कार’ पाउनेमा पन्त चौथो किसान हुन् । व्यावसायिक कृषि पेसामा युवा पुस्ताको आकर्षण बढाउन सरकारले आर्थिक वर्ष ०७०/०७१ देखि थालेको यो पुरस्कार प्राप्त गर्नेमा टीकापुरमा १० बिघा जमिनमा केरा खेती गर्ने कालु हमाल पहिलो हुन् । दोस्रो वर्ष कास्कीको लाहाचोकमा ६ करोड लगानीमा भैंसीपालन गर्दै आएका इमानबहादुर गुरुङ पुरस्कृत भएका थिए । वार्षिक ३ करोड रुपैयाँ बराबरको माछाको कारोबार गर्ने सर्लाहीको पिडारीका अफजल हुसेन गत वर्ष सर्वोत्कृष्ट कृषक पुरस्कार प्राप्त गर्ने तेस्रो किसान थिए ।

त्यसैगरी मन्त्रालयले चारजना किसानलाई राष्ट्रपति उत्कृष्ट पुरस्कार प्रदान गरेको छ । मन्त्रालयका वरिष्ठ कृषि अर्थविज्ञ शिरीष पुनका अनुसार राशि १ लाख भएको पुरस्कार पाउनेमा भरतपुरमा बाख्रापालन व्यवसाय गर्दै आएका योगेन्द्रबहादुर खडका (जगतपुर एग्रो प्राइभेट लिमिटेड), खजुरा बाँकेमा च्याउ खेती गर्दै आएका लालबहादुर सुनार (श्याम सुन्दर) च्याउ खेती उद्योग), धनुषाको ननुपट्टीमा माछा उत्पादन गर्दै आएका बौएलाल मुखिया (मुखिया मत्स्य प्रजनन फर्म) र कैलालीको टीकापुरमा केरा खेती गर्दै आएका रामबहादुर कुँवर (केरा खेती व्यवसाय) छन् ।

यी किसानलाई उत्पादन स्थिति, उत्पादकत्व, व्यवसायको दिगोपना, लगानी, आर्थिक आम्दानी, रोजगारी सिर्जना, स्रोत साधनको स्थितिलगायतका मापदण्डका आधारमा मूल्यांकन गरिएको हो । जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले तीन उत्कृष्ट कृषक छानेर क्षेत्रीय कृषि कार्यालयमा सिफारिस गर्छ । क्षेत्रले ५ जनालाई उत्कृष्ट घोषणा गर्दै मन्त्रालय मातहतमा रहेको केन्द्रीय छनोट समितिमा पनि पठाउँछ ।