जालीले जोगियो ४ टन माछा

अघिल्ला वर्षहरूमा पोखरीमा जाली नटाँग्दा चार टन अर्थात् ८ लाख मूल्य बराबरको माछा साइबेरियन हाँसले खाने गरेको थियो । ‘गत वर्ष जाडोमा जाली टाँगेपछि माछा खानलाई विगतको जसरी नै हाँसहरू आए तर पोखरीको माछा खान सकेन,’ केन्द्रका प्रमुख सानाकोजी पछाईले भने, ‘साइबेरियन हाँसले बर्सेनि ८ लाख रुपैयाँभन्दा बढी मूल्य बराबरको माछा खाने गथ्र्यो ।’ केन्द्रले सोमबार ०७४/७५ को समीक्षा र सार्वजनिक सुनुवाइ कार्यक्रम उक्त जानकारी दिएको हो ।

जाडोको समयमा साइबेरियाबाट आउने हाँसले पिप्लेस्थित मत्स्य विकास केन्द्रमा पालिएका माछा खाएर ठूलो क्षति पुर्‍याउने भएकाले माछाको सुरक्षार्थ पोखरीमा नाइनलको जाली टाँगेको थियो । पालेले ढयांग्रो ठोकेर कराउँदा पनि दर्जनभन्दा बढी हाँस पोखरीमा एकैचोटि डुबुल्की मारेर माछाको सिकार गर्ने गरेका थिए ।

जाडो महिनामा आउने हाँसले २ सय ग्रामसम्मको माछा पोखरीबाट झिकेर निल्ने गर्छ । पोखरीको एउटा कुनामा डुबुल्की मारेर अर्को कुनाबाट निस्कँदा चुच्चोले माछा च्यापेर निस्कन्छ । यो जातको हाँस पोखरीभित्र झन्डै १० मिनेटसम्म बस्न सक्छ ।

कात्तिकदेखि फागुनको पहिलो सातासम्म साइबेरियन हाँसहरू यहाँ बस्ने गर्छन् । गर्मी सुरु भएपछि फेरि फर्कन्छन् । त्यस्तै पोखरी क्षेत्रमा सीसीटीभी जडान गरेकाले माछाको चोरी पनि नियन्त्रण भएको केन्द्रको दाबी छ ।

४७ हेक्टर जमिनमा फैलिएको उक्त केन्द्रको सानो ठूलो गरेर ४८ वटा माछापोखरी छन् । हेटौंडा बजारबाट ४ किलोमिटरको दूरीमा रहेको यस केन्द्रले विशेषगरी खाने माछाभन्दा माछाको भुरा उत्पादन गरेर बिक्री गर्ने गरेको छ । चिसो पानीमा उत्पादन गरेको माछाको भुरा स्वास्थ्य र बलियो हुने भएकाले यहाँ उत्पादन गरेको माछाको भुरा तराई क्षेत्रका माछापालक कृषकले मात्र होइन, भारतको विहारबाट माछाको भुरा किन्न आउँछन् । उक्त केन्द्रले गत आवमा ४ दिनदेखि २ महिनासम्मको ६ करोड ४१ लाख माछाको भुरा उत्पादन गरी बिक्री गरेको थियो । त्यसमध्ये २१ लाख माछाको भुरा विहारका माछापालक कृषकले किनेर लगेका थिए ।

खाने माछा ७ टन बिक्री गरेको कार्यक्रममा केन्द्र प्रमुख पछाईले जानकारी गराएका थिए । संघीय सरकारको मातहतमा रहेको यो मत्स्य केन्द्रको नाम पनि फेरिएको छ । अहिले यसको नाम प्राकृतिक जालशय मत्स्य प्रवद्र्धन तथा संरक्षण केन्द्र रहेका छ । ०२४ मा स्थापना भएको उक्त केन्द्रको नाम त्यतिबेला व्यावसायिक मत्स्य विकास केन्द्र राखिएको थियो ।