१७.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५८

केराको औसत उत्पादन दोब्बर

गणेश चौधरी

(कैलाली) — टीकापुरमा केराको औसत उत्पादन दोब्बर पुगेको छ । राष्टिय औसत उत्पादन प्रतिहेक्टर १५ टन भए पनि टीकापुरमा भने प्रतिहेक्टर ३५ टन पुगेको छ ।

केराको औसत उत्पादन दोब्बर

केराको राम्रो बीउ र जात, थोपा सिँचाइ प्रविधि र किसानको राम्रो अभ्यासका कारण टीकापुरमा केराको उत्पादन बढेको रानी–जमरा–कुलरिया सिँचाइ आयोजनाको कृषि तर्फको कार्यालयका प्रमुख भरत कँडेलले बताए । ‘बगैंचा तथा मलखादको व्यवस्थापन राम्रो बनाउन सके यहाँ प्रतिहेक्टर ५० टन केरा उत्पादन गर्न सकिन्छ,’ उनले भने ।


पछिल्लो समय टीकापुरका केरा किसान सबैले थोपा सिँचाइ प्रविधि अपनाएका छन् । नेपालमा झोल मल उपलब्ध छैन । दाना मल पानीमा राम्रोसित नघोलिँदा सिफारिसअनुसार सबै बोटले मल पानी नपाएकाले उत्पादन केही कम हुन गएको प्रमुख कँडेलले बताए ।


उनका अनुसार सरकारले झोल मल आयात गरेको छैन । केरा खेतीमा थोपा सिँचाइ प्रविधि प्रयोगमा ल्याएका किसानले झोल मल नभएर दानालाई पानीमा घोलेर प्रयोग गर्ने गरेका छन् ।


दाना मल पानीमा राम्रोसित नघोलिँदा पानी र मल दुवैको मात्रा केराको बोटलाई कम हुन जाने गरेको छ । केरा खेतीका लागि झोल मल नभई नहुने भएकाले औपचारिक तथा अनौपचारिक रूपमा झोल मल आयातका लागि कुरा गरिरहेको कँडेलले बताए ।


केरा खेतीमा आएको नवीनतम प्रविधिसँगै केरा खेतीतर्फ यहाँका किसान आकर्षित भएका छन् । केरा खेती विस्तार हुँदै गएपछि टीकापुर केराको हब बन्न थालेको छ । रानी–जमरा–कुलरिया सिँचाइ आयोजनाको कमान्ड एरियामा करिब ६ सय बढी हेक्टर क्षेत्रफलमा केरा खेती भएको आयोजनाले जनाएको छ ।


रानी–जमरा–कुलरिया कुलो सिँचाइ आयोजनाको सहयोगमा केरा खेती विस्तार हुँदै गएपछि केरा किसान टेकेन्द्र धामीले टिस्यु कल्चर प्रविधिबाट विलियम हाइब्रिड र जी ९ जातको केराको बेर्ना उत्पादन गरिरहेका छन् । उनले भने, ‘यो ठाउँका लागि यही केराको बेर्ना माग बढी छ ।’


टिस्यु कल्चरबाट उत्पादित बेर्नाबाट लगाइएको केरामा रोग कम लाग्ने र ठूला परिमाणमा खेती गर्नका लागि ढुवानी पनि सजिलो हुने र प्रत्येक बोटले उत्पादन पनि सँगै दिने किसानहरू बताउँछन् । यो प्रविधिबाट उत्पादित केरा बेच्न पनि सजिलो हुने कोओर्डिनेटर कँडेलले बताए । ‘टिस्यु कल्चरबाट उत्पादित बेर्नाको माग बढदै गएको छ,’ उनले भने ।


अरू खेतीभन्दा सजिलो पनि भएको र फाइदा पनि बढी हुने भएकाले अन्नबालीभन्दा केरा खेतीमा लागेको केरा किसानहरू बताउँछन् । केरा फलका रूपमा मात्र नभई यसबाट विभिन्न खाले परिकार पनि बन्ने र यसबाट बनेका परिकारले आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक तान्दै गएपछि बजार समस्या नहुँदा किसानहरू यो खेतीमा आकर्षित हुँदै गएका हुन् । केरा खेतीबाट राम्रो आम्दानी हुने भएपछि अधिकांश व्यावसायिक किसानले जग्गा भाडामा लिएर केरा खेती गरेका छन् ।


यहाँको केरा छिमेकी जिल्लाहरू बर्दिया, बाँके, दाङ र बुटवललगायतका ठाउँमा जाने गरेको छ । नेपालमा करिब ५० प्रतिशत केरा भारतबाटै आउने भएकाले आयात रोकी केरामा आत्मनिर्भर बनाउन सहयोग होस् भनेर टीकापुरलाई केराको हबका रूपमा विकास गरिँदै छ ।


प्रकाशित : असार २६, २०७६ ०९:५४
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?