विद्युत् प्राधिकरणको सेयर जारी गर्ने तयारी, अर्थ मन्त्रालयमा पुनर्संरचना प्रस्ताव 

प्राधिकरणले सेयर जारी गर्नको लागि अर्थ मन्त्रालयलाई आर्थिक पुनःसंरचनाको प्रस्ताव पठाएको कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले जानकारी दिए । उनका अनुसार प्राधिकरणको सञ्चिति नोक्सानलाई शून्यमा झारी सर्वसाधारणका लागि सेयर जारी गर्ने तयारी छ ।

‘हकप्रद सेयर जारी गर्दै सञ्चित नोक्सानीलाई शून्यमा झारेर सर्वसाधारणका लागि सेयर निष्कासन गर्ने तयारी गरेका छौं,’ उनले भने, ‘एक वर्षभित्रै यो काम गर्ने योजना छ ।’ प्राधिकरणको सञ्चित नोक्सानी अहिले १५ अर्बमा झरेको कार्यकारी निर्देशक घिसिङले जानकारी दिए । प्राधिकरणको सेयर निष्कासन गर्न र यसको संरचना परिवर्तनका लागि ऐन संशोधनको लागि पनि छलफल सुरु भएको उनले जानकारी दिए ।

प्राधिकरण ऐन २०४१ मै प्राधिकरणले सर्वसाधारणको लागि सेयर जारी गर्न सक्ने व्यवस्था छ । ऐनमा सरकारको अनुमति लिई प्राधिकरणले आफ्नो प्रारम्भिक अधिकृत पुँजी थपघट गर्न सक्ने व्यवस्था छ । ऐनमा प्राधिकरणले निष्कासन गरेको सेयरमध्ये सरकारले खरिद गरी बाँकी रहेको सेयर सर्वसाधारणलाई बिक्री गरिने उल्लेख छ ।

ऐनले प्राधिकरण प्राधिकरण पब्लिक कम्पनी नभएसम्मका लागि जलस्रोतमन्त्री वा सरकारले मनोनीत गरेको व्यक्ति प्राधिकरणको सञ्चालक समितिको अध्यक्ष हुने व्यवस्था गरेको छ । प्राधिकरण पब्लिक कम्पनी नबनेकाले हालसम्म यो अस्थायी प्रावधानकै आधारमा प्राधिकरणको सञ्चालक समिति गठन भइसकेको छ ।

अहिले विद्युत् प्राधिकरणका अध्यक्ष ऊर्जामन्त्री वर्षमान पुन छन् । प्राधिकरणको वार्षिक प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्न मंगलबार मन्त्रालयमा आयोजित कार्यक्रममा बोल्दै ऊर्जामन्त्री पुनले प्राधिकरणलाई पब्लिक कम्पनी बनाउनका लागि प्रक्रिया सुरु गरिएको जानकारी दिए ।

प्राधिकरणले सर्वसाधारणलाई सेयर गरी गरी पब्लिक कम्पनीमा रूपान्तरित भए यसको संरचना परिवर्तन हुने मन्त्रीको भनाइ थियो ।

गत आर्थिक वर्षमा प्राधिकरणले ७ अर्ब २० करोड खुद नाफा गरेको थियो । प्राधिकरणले चुहावटलाई ५ प्रतिशतले घटाएपछि नाफा बढेको हो । तीन वर्षअघिसम्म घाटामा रहेको प्राधिकरण आर्थिक वर्ष २०७३/७४ देखि नाफामा जान थालेको हो । आर्थिक वर्ष ६६/६७ मा प्राधिकरण ६ अर्ब ९७ करोड घाटामा थियो ।

यो बढेर आर्थिक वर्ष २०७२/७३ मा ८ अर्ब ८९ करोड पुगेको थियो । आर्थिक वर्ष ७३/७४ मा डेढ अर्ब नाफा कमाएको प्राधिकरणले त्यसपछिको वर्ष २ अर्ब ८९ करोड नाफा कमाएको थियो । यो अवधिमा विद्युत् चुहावट पनि उल्लेख्य घटेको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

प्राधिकरणका अनुसार पछिल्लो तीन वर्षमा विद्युत् चुहावट १० दशमलव ४६ प्रतिशतले घटेको छ । अहिले प्राधिकरणको प्रणालीमा १५ दशमलव ३२ प्रतिशत चुहावट छ । तीन वर्षअघि चुहावट २२ दशमलव ९० प्रतिशत थियो । १० वर्ष अघि प्राधिकरणको प्रणालीमा करिब २९ प्रतिशत चुहावट थियो ।

प्राधिकरणले भर्खरै सेयर निष्कासनका लागि प्रक्रिया सुरु गरेको भए पनि प्राधिकरणअन्तर्गतका कम्पनीहरूले भने सर्वसाधारणका लागि सेयर जारी गरिसकेका छन् । प्राधिकरणअन्तर्गतका माथिल्लो तामाकोसी जलविद्युत् कम्पनी, सान्जेन जलविद्युत् कम्पनी, रसुवागढी हाइड्रोपावर कम्पनी, चिलिमेजस्ता कम्पनीले सर्वसाधारणका लागि सेयर निष्कासन गरिसकेका छन् ।