नेपाली नारीको असली कथा

फाप्न सकेन । दुई छोराकी आमा उनीमाथि पतिले अनेक 'टेन्सन' थोपर्थे, रक्सी पिएर पिट्थे । घरेलु हिंसाले सीमा नाघेपछि एक दिन उनले डिभोर्सको निर्णय लिइन् र छोराहरूसाथ घर छोडिन् ।
'यो मेरो आफ्नै कथा हो,' शुक्रबार थिएटर भिलेजमा आफ्नै भोगाइलाई अभिनयमा उतार्दै उनले भनिन्, 'यस्तो थियो मेरो अतीत ।'
अन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवस (८ मार्च) अवसर पारी मञ्चित 'टेलिङ अ टेलः किचेन ड्रामाज' मा आधा दर्जन नेपाली नारी प्रतिनिधिको सत्य घटना प्रस्तुत गरिएको थियो । सगुना र स्वस्ति उप्रेतीले आफ्नै कथामा अभिनय गरेका थिए । नाटकले नेपाली लेखिका, चित्रकार, सामान्य महिलादेखि आफ्नो सांस्कृतिक परिवेशबाहिर (विदेशमा) बस्ने नारीका भुक्तमान कथावाचन शैलीमा प्रस्तुत गरिएको थियो । काठमाडौंको नेवारी समुदायमा हुर्केकी चित्रकार अस्मिना रञ्जितले सानैमा घरमा बोलाउने नाम 'मैया' मा भन्दा आफ्नो साँचो 'अस्मिना' मा कति गर्व गर्थिन् र पछि उनी यही नामबाट नेपाली नारीको समस्या र अस्तित्वको प्रश्नलाई लिएर कसरी कलामार्फत उदाइन् भन्ने कथा पनि मार्मिक थियो ।
साहित्यकार मञ्जुश्री थापाको कथा उत्तिकै मन छुने थियो । कूटनीतिक बुबाका कारण विभिन्न मुलुकमा बाल्यकाल बिताएकी उनलाई अभिभावकले प्रेम, नारी, यौन र बाहिरी मान्छेसितको सम्बन्धबारे कसरी सिकाउन चाहेका थिए र उनमा त्यसको कस्तो प्रभाव पर्‍यो भन्ने कथा रोचक लाग्थ्यो । प्रायः नेपाली नारीलाई अभिभावकले आफ्नो अनुकूल हुर्काउन खोज्ने, उनीहरूकै निर्णय लाद्न खोज्ने, बिहेपछि श्रीमान्ले आफ्नै अनुकूल शासन गर्न खोज्ने र जसका कारण सम्बन्ध र आकांक्षाहरूमा टकराव देखिनेजस्ता साझा समस्या सबैका कथामा थिए ।
अमेरिकी रंगकर्मी डेबोरा मेरोला निर्देशित अंगे्रजी नाटकमा आभा लाल, अविनाशी पौडेल, आभा इली लगायतका कथा पनि मञ्चन गरिएको थियो । लेखिका अर्चना थापाले ३० नेपाली प्रतिनिधि महिलाको कथा समेटेर सन् २०१० मा निकालेको 'टेलिङ अ टेल' अंग्रेजी किताबबाट कथाहरू लिइएका थिए । नाटकमा अर्चना स्वयं आफ्नै छोरी स्वस्तिको कथामा र अन्य कथामा अभिनयसाथ देखिएकी थिइन् । राजकुमार पुडासैनी, काल्साङ लामा, कुर्चीदास गुप्ता, सुमना केसी, सुनयना पन्थी, उत्पल झा, दिव्यदेव पन्त, बिना गुरुङ, गोपाल, श्रुति प्रधान, नित्या पाण्डे, भेन्सनले पनि अभिनय गरेका थिए ।

प्रकाशित : फाल्गुन २४, २०७० ११:२२