कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२३.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५५

थारू फिल्मलाई च्यारिटीकै भर

ठाकुरसिंह थारू

बर्दिया — हालै निर्माण सम्पन्न थारू भाषाको फिल्म ‘भुरभुरा रहर’ को निर्माण लागत ४० लाख रुपैयाँ दाबी गरिएको छ । ‘भुरभुरा रहर’ को अर्थ हुन्छ ‘काँचो सपना’ । थारू भाषाको फिल्म निर्माण सुरु भएको तीन दशक बितिसक्दा पनि लगानी उठाउने मामलामा भने ‘काँचो सपना’ जस्तैको स्थितिबाट गुज्रिरहेका छन् फिल्मकर्मीहरू ।

थारू फिल्मलाई च्यारिटीकै भर

व्यावसायिक हलले नपत्याउने र सम्बन्धित सरकारी निकायबाट प्रोत्साहन नपाउने हुँदा अधिकांश थारू फिल्महरू च्यारिटी सोमै भर पर्न बाध्य छन् ।


‘आदिवासी मातृभाषी फिल्मलाई सौतेलो व्यवहार भयो,’ थारू फिल्मकर्मी मदन चौधरी भन्छन्, ‘मौलिक संस्कृति र विषयवस्तुको ठूलो सम्भावना बोकेको क्षेत्र स्पष्ट नीति नहुँदा व्यावसायिक बन्न सकेको सकिरहेको छैन ।’

थारू भाषामा व्यावसायिक फिल्म निमार्णको इतिहास तीन दशक लामो छ ।


२०४६ मा पहिलो पटक रामलाल र पर्शुराम चौधरीले ‘करम’ (भाग्य) नामक थारू भाषाको फिल्म बनाएका थिए । भर्खरै प्रजातन्त्रमा खुल्दै गएको थारू समुदायबीच यो फिल्मले निकै राम्रो लोकप्रियता कमायो । आफ्नै भाषामा फिल्म हेर्न पाए पनि थारू समुदाय पनि दंग पर्‍यो । तर फिल्मलाई वितरक र हलवालाले भने खासै स्थान दिएनन् । त्यो समय च्यारेटी सोबाट मात्रै फाइदा उठ्ने कुरै भएन । लगानीकर्ताले मातृभाषामा फिल्म बनाएकोमा धन्यवाद त पाए तर फाइदा नपाएपछि अर्को फिल्म बनाउने हिम्मत गरेनन् ।


त्यसको लामो समयपछि अर्को व्यावसायिक फिल्म आयो । ‘कमैया’ नामक यो फिल्म निर्माण गरेका थिए रेशम चौधरीले । आफ्नै लगानी, आफैं निर्माता र मुख्य कलाकारको भूमिकामा देखिएका उनको फिल्मलाई पनि ठूला हल र वितरकहरूले विश्वास गरेनन् ।


यसपछि यो फिल्मलाई उनले थारू भाषी बहुल्य रहेका जिल्लाका गाउँगाउँमा प्रदर्शन गरे । अंग्रेजी सब–टाइटल गरेर विदेशतिर पनि प्रदर्शनमा लिएर गए । लगानी उठ्यो । तर, धेरैले फिल्ममा जोखिम मोल्न चाहेनन् । लामो समयपछि केही अघि मात्रै थारू भाषाकै व्यावसायिक फिल्म भनिएको ‘भुरभुरा रहर’ र ‘लवा जुनी’ को ट्रेलर सार्वजनिक भएको छ ।


हालै सुटिङ सकिएको दुई फिल्मलाई पनि व्यावसायिक भनिएको छ । ‘भुरभुरा रहर’ को सुटिङमा फोरके र ड्रोनसमेत प्रयोग गरिएको छ । ‘भुरभुरा रहर’ का निर्माता रामलाल चौधरी हुन भने ‘लवा जुनी’ का निर्माता दाङका केएल पीडित हुन् । प्रदर्शनको अनुमति पाइसकेका फिल्मका निर्माताहरूले भने वितरक र हल सञ्चालकको व्यवहार सकारात्मक पाएका छैनन् ।


‘थारू भाषाको फिल्मलाई वितरकहरूले पत्याउँदैनन् । हल सञ्चालकहरूले च्यारेटी मात्रै (हल भाडामा) दिन खोज्छन् । त्यसैले थारू भाषाका फिल्मले व्यावसायिकता नपाएको हो,’ ‘भुरभुरा रहर’ का निर्देशक समेत रहेका मदन भन्छन्, ‘भाषाभाषीको फिल्मलाई हेर्ने दृष्टिकोण नै फरक छ । स्थानीय निकायको पनि चासो छैन ।’


यस्तो भएपछि उनले लगानी उठाउनका लागि नयाँ रणनीति अपनाइएको बताए । सुरुमा सबैभन्दा बढी थारू बहुल क्षेत्र बर्दियामा प्रदर्शनको तयारी छ । ‘थारू गाउँका सार्वजनिक स्थलमा सशुल्क फिल्म देखाउने छौं,’ उनले भने, ‘त्यसपछि तराईका अन्य जिल्लामा पनि प्रदर्शन गर्ने तयारी छ । थारू बहुल क्षेत्रबाटै लगानी उठाउने लक्ष्य छ ।’ ‘भुरभुरा रहर’ का लेखक सुशील चौधरीले नेपाली फिल्महरू समेत व्यावसायिक रूपमा सफल नभइरहेका बेला थारू भाषाको फिल्मलाई वितरकहरूले महत्त्व नदिएको हुन सक्ने बताए ।


उनले सरकारको वस्तुगत नीतिको अभावमा नेपालमा पनि हलिउड र बलिउड फिल्मको ठुलो प्रभाव रहेको जनाउँदै स्थानीय र आदिवासी फिल्महरूलाई विशेष प्रोत्साहनको नीति हुनुपर्ने औंल्याए । ‘सरकारको प्रोत्साहन छैन । हलले ठाउँ दिँदैनन् । निजी लगानीमा लाखौं डुब्ने खतरा मोल्न कोही चाहँदैन,’ उनले भने, ‘भाषाभाषी फिल्मलाई राज्यले फरक ढंगले हेर्नुपर्छ ।’


यसअघि चम्पन संस्कृति समूहकले ‘भौँरा’ (भमरा) नामक चलचित्र निर्माण गरेको थियो । अहिलेसम्म ‘बौछार’, ‘जाली संसार’, ‘लुटल जिन्दगी’, ‘करम’, ‘बहार’ लगायतका दर्जन बढी थारू फिल्म निर्माण भइसकेका छन् ।


व्यावसायिकतामा भने अझै केही कमी छ । थारू अभिनेत्री सुनीता चौधरीले सांस्कृतिक रूपमा थारू फिल्मको भविष्य राम्रै रहेको दाबी गर्छिन् । ‘मलाई विश्वास छ हाम्रो संस्कृतिका फिल्महरूको दिन अझै छ,’ उनले भनिन् । चलचित्र विकास बोर्डका अध्यक्ष केशव भट्टराईले राष्ट्रिय चलचित्र नीति कार्यान्वयनमा गएपछि भाषाभाषीको फिल्मलाई ‘सकारात्मक विभेदको नीति’ अपनाइने बताए ।

प्रकाशित : वैशाख १२, २०७६ ०८:५७
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?