कलामा सम्पदा

बबरमलस्थित सिद्धार्थ आर्ट ग्यालरीमा जारी ‘रेमिनिसेन्सेस’ शीर्षकको कला प्रदर्शनीमा सर्वत्र देउतैदेउता देखिन्छ । चित्रहरूको सन्देश यति बलियो छ कि, ‘यी सम्पदाहरू जोगाउन सकिएन भने भोलिका लागि सम्झना मात्रै रहने छ ।’

चित्रकार इशान परियारले काठमाडौंका पुराना सांस्कृतिक सम्पदाहरूको अवलोकनलाई स्मृतिमा राख्दै त्यसलाई कलामा उतारेका हुन् । प्रदर्शनीमा राखिएका कलाहरूले पुरानो सांस्कृतिक सम्पदाको झल्को दिन्छ । युवा चित्रकार परियारले पुराना सांस्कृतिक सम्पदालाई नजिकबाट नियाल्दै ती सम्पदाहरूलाई कलामार्फत नै प्रस्तुत गरेका छन् भने सम्पदामाथि अहिले भइरहेको गलत व्यवहार चित्रणसमेत गरेका छन् ।

बितेका कालखण्डमा बनेका कलाकृतिहरू अहिलेको पुस्तालाई पुराना पहिचान दिलाउने संस्मरण भएजस्तै सांस्कृतिक सम्पदा जोगाउन सकेनौं भने भविष्यका पिँढीका लागि अर्को संस्मरण बन्ने परियारको मत छ । ‘मानव जातिका जति पनि पुराना इतिहास छन्, ती सबै संस्मरणका रूपमा रहन्छन्,’ उनले भने, ‘क्यान्भासमै भए पनि पुराना सम्पदा जोगाउने कोसिस गरेको हुँ ।’

प्रदर्शनीमा रहेका २८ वटा सांस्कृतिक सम्पदाका प्रत्येक चित्रसँगै डुंगाको पनि चित्र उतारेका छन् परियारले । पोखरावासी परियारले फेवातालमा डुंगाहरू हेरेर हुर्कंदै जाँदा त्यसलाई जीवनका हरेक पलहरूसँगै दाँज्दै लैजाँदा चित्रमा समेत यसको प्रभाव उतारेका हुन् ।

विभिन्न भगवान्को कला उनले डुंगाभित्र नै बनाएका छन् । डुंगालाई भने सांस्कृतिक सम्पदा र मानिसको जीवनको उद्देश्य बुझाउने प्रतीकात्मक रूपमा प्रस्तुत गरेको उनले बताए । ‘डुंगाबाट निश्चित ठाउँमा यात्रा गरेजस्तै मानिसको जीवन पनि अन्त्यसम्म नै यात्रामा नै रहन्छ,’ उनले भने ।

चित्रमा प्रायः धार्मिक आस्था पनि झल्काएका छन् उनले । ‘द अनडाइनेवल ट्रुथ’ शीर्षकको चित्रमा उनले पानी नै पानीको बीचमा डुंगा र भगवान्लाई धेरै टाढाको दूरीमा देखाएका छन् । उनका अनुसार मानिसको जीवन, डुंगा र हाम्रा सांस्कृतिक सम्पदा उस्तै रूपमा आएका छन् । डुंगा खिइँदै गएजस्तै मानिसको जीवन पनि सकिँदै जान्छ । मानिसको जीवन सकिएजस्तै पुस्तापिच्छे नै हाम्रो सांस्कृतिक धरोहर पनि मासिँदै गएका छन् ।

पोखराबाट काठमाडौंको पहिलो यात्रामा नै परियारलाई उपत्यकाभित्र मासिएका र अतिक्रमण भएका प्राचीन सांस्कृतिक सम्पदाले तानेको थियो । ती सबैलाई स्मरणमा राखेर एकत्रित गर्दै उनले एक्रेलिक, पेन एन्ड इन्कका माध्यमबाट चित्र कोरेका हुन् ।

काठमाडौं उपत्यकामा सडक विस्तारकै क्रममा अतिक्रमण भएका प्राचीन अस्तित्व बोकेका विभिन्न मूर्तिलाई डुंगाहरूमा राखेर डोजरको चित्रसहितका ‘द गार्जियन अफ टाइम’ शीर्षकको चित्र कोरेका छन्, यो अहिलेको विकासे समयप्रतिको सबभन्दा ठूलो व्यंग्यझैं लाग्छ । त्यस्तैगरी ‘होयर आर वी हेडिङ ?’, ‘द फ्लो अफ टाइम’, ‘माई गड इन अ प्राइभेट कलेक्सन’ जस्ता शीर्षकमा नेपालबाट हराएर गएका कतिपय मूर्तिहरू, भूकम्पले क्षति पुर्‍याएका सांस्कृतिक सम्पदा, रानीपोखरीको बालगोपालको मन्दिरजस्ता सम्पदालाई अर्थपूर्ण रूपमा डुंगामा राखेर उतारेका छन् उनले ।

‘द वर्ल्ड एक्जिस्टेन्ट’ शीर्षकको कलामा आफ्नै पोट्रेट बनाई हत्केलामा इँटाहरू राखेर त्ससमाथि लाखे नाचेको क्यानभासले पनि मन छुन्छ ।