बेथितिको कथा–“विकास भर्सेस निकास”

पसिना र श्रमको कसरी अवमूल्यन भइरहेको छ र चाकडी संस्कृति कुन हदसम्म मौलाउँदै गइरहेको छ ? यी सबै प्रश्नको एकमुष्ट जवाफ दिन्छ नाटक ‘विकास भर्सेस निकास’ ले ।

सर्वनाम थिएटरमा नियमित मञ्चन भइरहेको नाटकले डाक्टर एसडी नामक पात्रमार्फत मुलुकमा विद्यमान शिक्षा, स्वास्थ्य, धर्म–संस्कृति लगायतका क्षेत्रमा व्याप्त बेथितिलाई उजागर गरेको छ । शक्तिको पहुँच भएन भने क्षमता मात्रैले पनि केही हुँदैन भन्ने सन्दर्भ डाक्टर एसडीको भूमिकामार्फत पुष्टि हुँदै जान्छ । आफ्नै मुलुकमा केही गर्न खोज्दा कतै पनि उनले उचित ठाउँ भेट्टाउन सक्दैनन् । ऊनी यस्तो सशक्त पात्र हुन्, जसले योग्यता भए पनि देशमा कुण्ठित भएर बसेका हजारौं युवाहरूको प्रतिनिधित्व गर्छ ।

भौतिक विकासतिर मुलुक जतिसुकै लम्के पनि मानिसको सोच र स्वास्थ्य अवस्था अति नै नाजुक भएर गएको पक्षलाई पनि नाटकले सबल रूपमा प्रस्तुत गरेको छ । कामभन्दा पनि नाम र पदको पछिपछि मानिस कसरी दौडिरहेका छन् भन्ने प्रश्न नाटकले उठाउँछ । नेपाली समाज र राजनीतिको यथार्ततालाई चित्रण गर्न खोज्ने क्रममा नाटक तयार भएको निर्देशक तथा लेखक रामबाबु रेग्मीको भनाइ छ ।

राजधानीको रत्नपार्कमा घुम्दा भेटिएका चरित्र, विषयवस्तु र गोरखाका विभिन्न थलोमा सडक नाटक गर्दाको अनुभवबाट यो नयाँ नाटक जन्मिएको उनले बताए ।

आखिर यो देश कसको ? आधुनिक विकासका नमुनाहरू कसका लागि ? नाटकले अर्को गम्भीर प्रश्न गर्छ । जस्तो कि सहरमा ठूलाठूला भवन र महल छन् । बाटो हिँड्ने बटुवाका लागि भने चाहेको बेला शौच गर्ने एउटा शौचालय पनि छैन । पिउने पानी त धेरै परको कुरा । उता शौच गर्न पाँच रुपैयाँ खर्च गर्नुको सट्टा भट्टीमा गएर मदिरा सेवन गर्ने निम्न

वर्गीय चरित्रका आफ्नै कथा व्यथा छन् । रक्सीको गिलास हुँदै मृगौलाको रोगसम्मको यात्रा हाम्रै समाजभित्र भेटिने पात्रहरूकै कथाजस्तो लाग्छ ।

निर्देशक रेग्मीका अनुसार ‘हामी जता हावा चलेको छ, त्यतैतिर लम्किरहेका छौं ।’ जसकारण ‘हाम्रो भनेर गर्व गर्ने मौलिकताहरू मास्सिदै गएका छन् ।’ खानेकुरा, गीत संगीत, जीवनशैलीदेखि विकासका परियोजनाहरूले नेपालीपन र मनलाई खासै प्रवर्द्धन गर्न सकिरहेको छैन । विदेशमा लामो समय बसेर आफ्नै मुलुकको कुनै एक विकास

परियोजनामा लगानी गर्छु भनेर आएका एनआरएन पात्र एसडी अन्तिममा शौचालय उद्घाटन गर्न पुग्छन् ।

मुलुकमा भइरहेको विकासको मोडलप्रति यो ठूलो व्यंग्य हो । रंगकला गोर्खाको प्रस्तुतिमा रहेको नाटकमा एसडीको भूमिकामा दीपक आचार्य छन् । मिलन गरुङ, विक्रम माझी, गौरव सापकोटा, सन्दिप घिमिरे, उमाकान्त सापकोटा, प्रकाश कट्टेल, अमृता श्रेष्ठ, सुरज केसी, शशांक उप्रती, वीरेन्द्र मुखिया, अजय रेग्मी, प्रियना आचार्य, प्रेम अर्याललगायतको अभिनय रहेको नाटक यही असार २८ गतेसम्म नियमित मञ्चन हुने छ ।