‘होइन भने पोलिदेऊ’

यी वरिष्ठ व्यक्ति अहिले रोगले थला परेका छन् । उनलाई घाँटीको क्यान्सर भएको छ । केमोथेरापी गर्न सक्ने अवस्थामा छैनन् । ज्यान औधी कमजोर भएकाले केमोको सट्टा रेडिएसन दिएर जोगाइएको छ । कुनै बेला आवाजले नै सबैको मन जितेका मुनाल अहिले प्रस्ट बोल्न सक्दैनन् । गायक एवं कार्यक्रम प्रस्तोताका लागि योभन्दा ठूलो व्यथा के होला ? उनले यो दिनको कल्पना गरेका थिएनन् । तर, सत्य यही हो । त्यसैले दह्रो मुटु बनाएर भिड्दै छन् परिस्थितिसँग । 

कार्यक्रमको सिलसिलामा देशविदेश डुलेका वासुदेव अहिले गतिलोसँग हिँड्न सक्दैनन् । जे खाए पनि सर्किन्छ । ‘पहिले ब्रेन हयामरेज भएको थियो,’ ससुराको रेखदेखमा खटिएका उनका ज्वाइँले भने, ‘त्यसले गर्दा राम्ररी हिँड्न सक्नुहुन्न ।’ मस्तिष्क पक्षाघात हुनु उनका लागि कतिसम्म दिक्कलाग्दो भइदियो भने उनले जागिरबाट पेन्सनसमेत थाप्न पाएनन् । ‘अहिले पेन्सन आइदिने भए उपचारमा राहत हुने थियो,’ ६८ वर्षे वासुदेवले भने, ‘तर, ब्रेन हयामरेज भएपछि मैले त्यो बेला नै उपदान लिनुपर्‍यो । बाँच्नका लागि उपदान लिएपछि पेन्सन पाइनँ ।’

भक्तपुर अस्पताल धाइरहेका उनी क्यान्सरको चौथो स्टेजमा रहेको मोहितले बताए । यो थाहा पाएयता वासुदेव पिरोलिएका छन् । उनलाई लाग्छ, आफूले गर्न बाँकी काम धेरै छन् । लेख्न बाँकी विषय मनग्गे छन् । गाउन बाँकी गीत प्रशस्त छन् डायरीभरि । मुख्य कुरा त उनी बालबालिकाका लागि अझै केही गर्न चाहन्छन् । कमसेकम बालबगैंचा बनाउन पाए राम्रो हुन्थ्यो भन्ने लागेको रहेछ । ‘केटाकेटीहरू भगवान् हुन्,’ उनले भने, ‘तिनीहरूसँग माया बसेको छ । नसा(नसामा तिनकै माया छ । केही गर्न चाहन्छु ।’

आफूले बाल कार्यक्रम चलाउँदा नेपालमा जम्मा सातवटा बालगीत भएको उनले बताए । पछि बाल कार्यक्रम र बालगीतको संख्या बढ्दै जाँदा वासुदेव नरमाउने कुरै भएन । अहिले चाहिँ विकल्प धेरै भएकाले नेपाली बाल कार्यक्रमको आकर्षण घटेको उनको मूल्यांकन छ ।

‘म विराटनगरबाट काठमाडौं आएर सिधै रेडियो नेपाल गएँ,’ लिटोजस्तो खानेकुरा खाँदै उनले भने, ‘त्यो बेला रामराजा पौडेल निर्देशक हुनुहुन्थ्यो । उहाँले मलाई कार्यक्रम चलाउन दिनुभयो ।’
घरमा मनग्गे भाइबहिनी भएकाले उनले रेडियोमा बाल कार्यक्रम रोजेका थिए । तिनीहरूले रमाइलो गरून्, केही सिकून् भनेर अन्य कार्यक्रमको सट्टा बालबालिका लक्षित कार्यक्रम गरेको उनले बताए । ‘मलाई अनाउन्स गर्न चाहिँ पाण्डव सुनुवारले सिकाएको हो,’ उनी सम्झिन्छन्, ‘ऊ मेरो बेस्ट फ्रेन्ड थियो । हामीले सँगै गीत पनि गायौं ।’ पाण्डवले आफूलाई ‘के बाल कार्यक्रम चलाइरहेको ?’ भनेर गिज्याउने गरेको वासुदेवलाई हिजो झैं लाग्छ । ‘केटाकेटीको माया पाएको छस् गोरे ?’ भन्दै वासुदेव पाण्डवलाई थर्काउँथे रे ।

आफू अप्ठ्यारामा पर्दा सरकारले पटक्कै वास्ता नगरेको ठानेर वासुदेव रिसाएका छन् । त्यत्तिका वर्ष सरकारी सेवा गरेको, संगीतकर्मीका रूपमा पनि सकेजति योगदान गरेको उनी बताउँछन् । तर, आर्थिक, मानसिक र शारीरिक समस्या आइलागेको यो बेला सरकारी तवरबाट कुनै आश्वासनसमेत नपाएको भन्दै उनी केहीबेर पिलपिलाए । ‘मलाई भाँचिदेऊ, मलाई बोली देऊ, होइन भने पोलिदेऊ,’ उनले लयात्मक शैलीमा भने, ‘मलाई बाँच्न जोस दिने त नाति मात्रै छ ।’ 

मुनाललाई सहयोग
गायक वासुदेव मुनालको उपचारार्थ संगीतकर्मी तथा विभिन्न संघसंस्थाले आर्थिक सहयोग गर्न थालेका छन् । पत्रकार विजयकुमार पाण्डेले ‘गुरुको स्वास्थ्य सप्रियोस्’ भन्दै आफूलाई २५ हजार रुपैयाँ दिएको मुनालले बताए । अधिवक्ता परशुराम कोइरालाले २१ हजार दिएका छन् भने कलाकार एवं फिल्म निर्देशक दीपाश्री निरौलाले १० हजार रुपैयाँ प्रदान गरेकी छन् । प्रस्तोता समाज नेपालले १० हजार पाँच रुपैयाँ, गायिका अञ्जु पन्त र मञ्जु पौडेलले जनही १० हजार रुपैयाँ, १९७४ एडी ब्यान्डले ५ हजार ७ सय ८५ रुपैयाँ सहयोग गरेका थिए । गायिका आस्था राउतलगायतले पनि सहयोगको वचन दिएको मुनालले बताए ।

‘आस्थाहरू मेरो कार्यक्रममा आउँथे,’ उनले भने, ‘उनीहरूले राम्रो गरेको देख्दा खुसी लाग्छ ।’ उनको योगदानको कदर गर्दै भक्तपुर क्यान्सर अस्पतालले पनि नि:शुल्क उपचार गराइदिने बताएको छ ।