यसपालि सुविकाल

छायानाथरारा नगरपालिका–६, कोटिला गाउँका ६० वर्षीय जनक ऐडी धेरैपछि खेतबारीको अन्नबाली देखेर खुसी छन् । पाखोबारीमा लगाएको कोदो, कागुनो, चिनो, फापर, सिमीलगायत बाली सप्रेपछि उनी दसैं रमाइलो गरी मनाउने धुनमा छन् । उनकै छिमेकी सरस्वती ऐडीको परिवार पनि बाली राम्रो उत्पादन भएपछि खाद्यान्न अभाव झेल्नु नपर्नेमा मक्ख छ ।

कोटिला क्षेत्रका अधिकांश किसानको मुहार हँसिलो बनेको छ । खडेरीका कारण यस क्षेत्रमा न्यून उत्पादन हुँदै आएको थियो । कुनै वर्ष त किसानले अन्नै भित्र्याउन पाउँदैनथे । गाउँमा सिँचाइ सुविधा नहुँदा कृषकहरू आकासेपानीका भरमा खेती लगाउँछन् । बर्सेनि खाद्यान्न अभावले सताउँथ्यो । यो वर्ष खेतीको समयमा अनुकूल वर्षा र कुनै रोगको प्रकोपसमेत नभएपछि कोटिला क्षेत्रमा अन्नबाली उत्पादन राम्रो भएको हो । अन्नबाली सप्रिए अधिकांशको घरमा वर्षभरि खान पुग्छ । मजदुरीका लागि कतै धाउन परेन । स्थानीयले अन्नबाली सप्रिए सुविकालका रूपमा लिने गरेको ऐडीको भनाइ छ ।

‘यस वर्ष घरका साना/ठूला भकारी अनाजले भरिएका छन्,’ उनले भनिन्, ‘चाडपर्वसँगै सुविकाल भित्रियो ।’ नगरपालिकाका मुन्दु, कोटिला, पिना, रोवा, कम्फा, श्रीनगर, कार्कीबाडालगायत बस्तीमा राम्रो उत्पादन भयो । ‘दुई वर्षदेखि अन्नबाली राम्रो फलिरहेको छ,’ मुन्दु गाउँका जंगलाल बोहोराले भने, ‘त्यसअघि खडेरीको पीडा खेप्दै आएका थियाैं।’

रुघा, त्रिप, लह, लापु, लुमलगायत बस्तीमा पनि कोदो, धान, चिनो, सिमीको उत्पादन राम्रो छ ।

सोरु, खत्याड र मुगमकार्मारोङ गाउँपालिकाको बेसीका बस्तीमा कोदो, चिनो, धान, सिमी सप्रिएको छ । चिनो, कागुनो, पाखेधान लगायतको राम्रो उत्पादन भएको भिई गाउँका शिक्षक उमेर बुमीले बताए । जिल्लाभर यस वर्षे कार्तिके बालीको उत्पादनमा २५ प्रतिशत वृद्धि हुने अपेक्षा गरिएको छायानाथरारा नगरपालिकाका कृषि योजना अधिकृत केबी रोकायाले बताए ।

‘समयअनुकूल वर्षा भए अन्नबालीमा रोग नलाग्ने, असिनापानीले क्षति नबनाउनेलगायत कारण उत्पादन राम्रो भएको हो,’ उनले भने, ‘अन्न उत्पादन बढेपछि किसानमा खुसी छाएको छ ।’ उनले खाद्य संस्थानको चामल यस वर्ष कम खपत हुने आकलन पनि गरे ।