खोटाङको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिका ७ का सुशील गिरी ९ वर्षका भए । उनी हलेसी महादेव मन्दिरका पुजारी हुन् । तर मन्दिरका एक जना मात्र पुजारी होइनन् । एक मूल पुजारी र उनकै ठूलो बुवाको छोरा ८ वर्षीय सुदिन गिरी पुजारीका रूपमा छन् । बढी समय सुशील नै मन्दिर पुग्छन् । उनलाई बिहान/बेलुका मन्दिरसम्म लग्ने काम काका कमल गिरीले गर्छन् । कमल पनि पहिला मन्दिरमा बाल पुजारीको रूपमा काम गर्थे ।
नेपालको कानुनमा बालअधिकारका धेरै कुरा लेखिएका छन् । बालअधिकारबारे नेपालले विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सम्झौतामा हस्ताक्षर पनि गरेको छ । तर धेरै अधिकार अझै व्यवहारमा लागू भएका छैनन् । धेरै बालबालिकाले आफ्ना कुरा आफैं भन्न सक्दैनन् । अन्यायको विरोध गर्न सक्दैनन् । आफूमाथि हुने हिंसाको प्रतिकार गर्न त झनै सक्दैनन् । त्यसैले पनि बालअधिकार लागू गर्न ठूलाले नै पहल गरिदिनुपर्छ ।’’
सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यू !हजुर हाम्रा समस्यासँग अनविज्ञ हुनुहुन्न । हजुरलाई पनि हाम्रो देशका विकृति हटून् भन्ने पक्कै लागेको होला । जनताले सुशासन र अमनचैन पाऊन् भन्ने चाहना होला । त्यसका लागि पहल पनि गरिरहनु नै भएको छ होला । यति हुँदाहुँदै पनि मैले देखेका केही कुरा भन्न चाहन्छु ।
एक दिन सुलक्षण, विलक्षण, दीपिका, कृतिका र सुशोभन आफ्नो गृहकार्य सकिएपछि खेल्न निस्किए । उनीहरूको घरनजिकै ठूलो चउर थियो । घाम ढल्किँदै पश्चिमतिर लागिरहँदा गर्मीको महिना भए पनि शीतल थियो वातावरण । उनीहरू त्यहीँ बसे ।
गएको साता पोखरामा विद्यालयस्तरीय एन्फा कप २०७५ प्रतियोगिता भयो । प्रतियोगितामा छात्रतर्फको उपाधि सैनिक आवासीय महाविद्यालय र छात्रातर्फ चिल्ड्ेरन एकेडेमीले जितेका छन् । जिल्लास्तरीय प्रतियोगितामा छात्रतर्फको फाइनलमा सैनिकले अम्मरसिंह माविलाई ५–४ गोलले पराजित गर्दै उपाधि जितेको हो ।
‘चोरी गर्नु साँच्चै नराम्रो काम हो । चोरी गर्नेले आफ्नो जीवनमा एकचोटि अवश्य सजाय पाउँछ । सानो चिज भनेर चोर्दै जाँदा ठूलो चिज चोर्ने बानी लाग्न सक्छ । त्यसैले कहिल्यै पनि चोरी गर्नु हँुदैन । बरु राम्रो कर्म गरेर त्यसलाई हासिल गर्ने प्रयास गर्नुपर्छ ।’
बुटवल - स्कुल समयमा लेखपढकै काममा व्यस्त हुनपर्छ । केही समय गृहकार्य गर्नुपर्छ । केही समय घरको काममा लाग्ला । त्यसपछि बँचेको समय तिमीहरू के गर्छौ रु आफूलाई रुचि लागेका विषयको प्रयोगात्मक अभ्यास गर्छौ कि गर्दैनौ रु बुटवलका दुई जना साथीले भने फुर्सदको समय उपयोग गरेर रोबोट नै बनाएका छन् ।
मनसुन सुरु भइसकेकाले निरन्तर पानी पर्न थालेपछि गुफामा पानीको सतह अझै बढ्ने अनुमान थियो । त्यसैले आइतबारदेखि जसरी भए पनि विद्यार्थीहरूलाई बाहिर निकाल्न थालिएको थियो । दैनिक उद्धार अभियानअन्तर्गत स्थानीय समयअनुसार बिहान ९ बजे अक्सिजनका टयांकी र अन्य आवश्यक उपकरणहरू लिएर १९ जना गोताखोर गुफामा प्रवेश गरे ।
पछिल्ला दुई साता विश्वका प्रमुख सञ्चारमाध्यमको ध्यान एकपटक एसियाली देश थाइल्यान्डतर्फ तानियो । घटना दुस्खद् भए पनि त्यसको अन्त्य भने सुखद रहयो । गत जुन २३ मा थाइल्यान्डको उत्तरी प्रान्त चियाङराईको एक विद्यालयका १२ विद्यार्थी आफ्ना फुटबल प्रशिक्षकसहित नजिकैको गाउँमा फुटबल खेल्न गए ।