टेक्सास - हरेक वर्ष गर्मी लागेपछि अमेरिकामा दुई महिना स्कुल बिदा हुन्छ । बिदाका बेला यहाँ रहेका नेपाली बालबालिका विभिन्न गतिविधिमा भाग लिन्छन् । घुमघाम गर्छन् । प्रतिभा प्रस्फुटन गराउने क्रियाकलापमा सहभागी हुन्छन् । प्रतिस्पर्धामा भाग लिन्छन् । कति बालबालिका यतैको अर्को सहरमा घुम्न जान्छन् ।
ओखलढुंगा सदरमुकामस्थित लालीगुराँस इंग्लिस स्कुलकी कक्षा १० की छात्रा श्रेया राजभण्डारीले अदालत देखेकी थिइन् । तर अदालतले कसरी, के काम गर्छ भन्नेबारे जानकारी थिएन । जब उनले जिल्ला अदालत र उच्च अदालतका न्यायाधीश, रजिस्ट्रार, स्रेस्तेदारलगायतको कक्षा लिइन्, त्यसपछि उनलाई धेरै कुरा थाहा भयो ।
फेसबुकमा के लेख्न हुन्छ, के लेख्न हुँदैन ? ट्वीटर प्रयोग गर्दा के–केमा ध्यान दिनुपर्छ ? युटयुबका कस्ता सामग्री हेर्ने ? कस्ता नहेर्ने ? अनि इन्टरनेटको प्रयोग गर्दा सजग हुनुपर्ने कुरा के–के हुन् ?
काठमाडौंमा कर्णाली नदी छैन । तर सेवासुविधाका दृष्टिले कर्णालीकै झल्को दिने ग्रामीण बस्ती भने अझै छन् । त्यस्ता बस्तीमा विकासका आधारभूत सेवा पुग्न सकेको छैन । साँखुबाट केही माथि उक्लिनेबित्तिकै ‘काठमाडौंको कर्णाली’ भनेर चिनिने गाउँ हुन्– शंखरापुर नगरपालिकाका घुमारचोक र लप्सेफेदी ।
खोटाङको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिका ७ का सुशील गिरी ९ वर्षका भए । उनी हलेसी महादेव मन्दिरका पुजारी हुन् । तर मन्दिरका एक जना मात्र पुजारी होइनन् । एक मूल पुजारी र उनकै ठूलो बुवाको छोरा ८ वर्षीय सुदिन गिरी पुजारीका रूपमा छन् । बढी समय सुशील नै मन्दिर पुग्छन् । उनलाई बिहान/बेलुका मन्दिरसम्म लग्ने काम काका कमल गिरीले गर्छन् । कमल पनि पहिला मन्दिरमा बाल पुजारीको रूपमा काम गर्थे ।
नेपालको कानुनमा बालअधिकारका धेरै कुरा लेखिएका छन् । बालअधिकारबारे नेपालले विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सम्झौतामा हस्ताक्षर पनि गरेको छ । तर धेरै अधिकार अझै व्यवहारमा लागू भएका छैनन् । धेरै बालबालिकाले आफ्ना कुरा आफैं भन्न सक्दैनन् । अन्यायको विरोध गर्न सक्दैनन् । आफूमाथि हुने हिंसाको प्रतिकार गर्न त झनै सक्दैनन् । त्यसैले पनि बालअधिकार लागू गर्न ठूलाले नै पहल गरिदिनुपर्छ ।’’
सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यू !हजुर हाम्रा समस्यासँग अनविज्ञ हुनुहुन्न । हजुरलाई पनि हाम्रो देशका विकृति हटून् भन्ने पक्कै लागेको होला । जनताले सुशासन र अमनचैन पाऊन् भन्ने चाहना होला । त्यसका लागि पहल पनि गरिरहनु नै भएको छ होला । यति हुँदाहुँदै पनि मैले देखेका केही कुरा भन्न चाहन्छु ।
एक दिन सुलक्षण, विलक्षण, दीपिका, कृतिका र सुशोभन आफ्नो गृहकार्य सकिएपछि खेल्न निस्किए । उनीहरूको घरनजिकै ठूलो चउर थियो । घाम ढल्किँदै पश्चिमतिर लागिरहँदा गर्मीको महिना भए पनि शीतल थियो वातावरण । उनीहरू त्यहीँ बसे ।
गएको साता पोखरामा विद्यालयस्तरीय एन्फा कप २०७५ प्रतियोगिता भयो । प्रतियोगितामा छात्रतर्फको उपाधि सैनिक आवासीय महाविद्यालय र छात्रातर्फ चिल्ड्ेरन एकेडेमीले जितेका छन् । जिल्लास्तरीय प्रतियोगितामा छात्रतर्फको फाइनलमा सैनिकले अम्मरसिंह माविलाई ५–४ गोलले पराजित गर्दै उपाधि जितेको हो ।
२७.१२°C काठमाडौं
