ईपीएल भर्सेस ला लिगा

तर उसको आम्दानी भने यसै सिजन कति धेरै रह्यो भने त्यो बार्सिलोना र रियल म्याड्रिलाई छाडेर अरू कुनै स्पेनी ला लिगा क्लबको भन्दा बढी छ । अझ भनौं, अंकतालिकामा रियललाई उछिनेको एट्लेटिको म्याड्रिडभन्दा पनि बढी ।

यसै सिजन पुरानो इतिहास बोकेको एस्टन भिल्ला पनि ईपीएलमा उक्लन सफल रह्यो । प्ले–अफमा उसले डर्बी काउन्टीलाई हरायो र सधैंझैं यो खेलको निकै चर्चा पनि भयो । यस्तो किनभन्दा हारेर डर्बीले सुको पनि पाएन । तर एस्टन भिल्लाले अर्को सिजन ईपीएलमा खेलेर जस्तै राम्रो अथवा नराम्रो प्रदर्शन गरे पनि कम्तीमा १७ करोड पाउन्ड पाउनेछ । यो आम्दानीमा सबैभन्दा बढी अंक टेलिभिजनमा खेलको प्रतक्ष्य प्रसारणबाट आउँछ ।

ईपीएल क्लब धनी छन्, जत्ति नै नराम्रो खेलेर पनि मालामाल हुन्छन् । अचम्मै मान्नुपरे पनि यो तथ्य सबैलाई थाहा छ । केही समय अगाडिसम्म पनि धनी भएर पनि ईपीएल क्लबले युरोपमा धेरैथोक जितिरहेको थिएन । तर यसपल्ट हदै भयो । च्याम्पियन्स लिगको विजेता पनि ईपीएलकै, युरोपा लिगको विजेता पनि ईपीएलकै । अनि फाइनलमा तिनका प्रतिद्वन्द्वी पनि ईपीएलकै । युरोपमा एउटै देशको यति धेरै दबदबा यसअघि कहिल्यै देखिएको थिएन ।

इंग्लिस फुटबलले सन् २०१८–२०१९ मा लिएको यो उडानले स्पेनलाई कति ईर्ष्या लाग्दो हो । यो कथा हो, ईपीएल भर्सेस ला लिगाको । यसपल्टको च्याम्पियन्स लिगको फाइनल त्यही एटलेटिकोको घरेलु मैदान वान्डा मेट्रोपोलिटानोमा भएको थियो । जति बेला फाइनलका लागि यो स्थान तय गरियो, कम्तीमा स्पेनका तीन क्लबको मनमा लड्डु गोलगोल घुमेकै हुनुपर्छ । एट्लेटिको सोच्दो हो, कति उप–विजेतामै चित्त बुझाउने, यसपल्ट आफ्नै मैदानमा च्याम्पियन्स लिग जित्नुपर्छ ।

रियलसँग अझ ठूलो अवसर थियो, टिम प्रतियोगिताको दुई पल्टको डिफेन्डिङ च्याम्पियन थियो, त्यसैले उसको सामु कम्तीमा आफ्नै सहरमा उपाधिको ह्याट्रिक गर्ने अवसर थियो । बार्सिलोना झन् के कम ? उसले सोचेको हुनुपर्छ, ला लिगा त जितिरहेकै छौं, अब च्याम्पियन्स लिग जित्ने, त्यो पनि म्याड्रिड भूमिमा । बार्सिलोनाको म्याड्रिडसँग ३६ को आँकडा चल्छ, त्यो सबैलाई थाहा छ । तर त्यस्तो केही पनि भएन । यसपल्टको युरोपेली विजेता रह्यो, लिभरपुल ।

फाइनलमा उसले हराएको टिम अरू कुनै होइन, इंग्ल्यान्डकै टोटनहम थियो । सन् २०१३ यता पहिलो फाइनलमा कुनै स्पेनी टिम थिएनन् । युरोपा लिगतिर यस्तै कथा रहेको थियो, चेल्सीले लन्डन प्रतिद्वन्द्वी आर्सनललाई हराएर उपाधि जितेको थियो । लगभग एक दशक युरोपेली क्लब फुटबलमा स्पेनको दबदबा रह्यो । यसपल्ट त्यो रहेन । यसलाई के एक युगको अन्त्यका रूपमा लिने त ? सायद यो अलि हतारो हुन सक्छ, तर यस्ता युग अन्त्यको दिन भने तयार हुँदै छ ।

सन् २००९ यता रियलले चारपल्ट च्याम्पियन्स लिग जित्यो, बार्सिलोनाले तीनपल्ट । एट्लेटिको दुई अवसरमा फाइनल पुग्यो । त्यसो भनेको नौपल्ट स्पेनी लिग फाइनल पुगे, सबै जोडेर । त्यसमध्ये सातपल्ट विजेता रहे । यही समयमा इंग्ल्यान्डका टिम खाली चारपल्ट मात्र फाइनल पुगे । २०१२ मा चेल्सीले मात्र नाक राख्यो, बायर्न म्युनिखलाई हराएर । युरोपा लिगमा पनि यस्तै हालत थियो, सेभियाले लगातार तीनपल्ट कप उचाल्यो, सन् २०१४–२०१६ बीच ।

एटलेटिकोले पनि तीनपल्ट यसै समय अवधिमा युरोपाकप जित्यो । अब सायद यस्तै प्रभुत्वको दिन सकिँदै छ । यसका लागि दुई खेलको उदाहरण दिन सकिन्छ । पहिलो त एनफिल्डमा भएको च्याम्पियन्स लिगको सेमिफाइनल दोस्रो लेग । त्यसमा लिभरपुलले लियोनल मेसीको बार्सिलोनालाई ठ्याक्कै ४–० ले हरायो । कथाले मागेजस्तै फाइनल पुग्न यही स्कोर चाहिन्थ्यो । युरोपा लिगतिर आर्सनलले भ्यालेन्सियालाई समग्रमा ७–३ ले हरायो ।

यति धेरै अन्तरको जित–हार यसअघि कहाँ कल्पना गर्न सकिन्थ्यो र ? यसका खास खास कारण भने छन् । पहिलो त पैसा नै भयो । हर्डसफिल्ड टाउनको कथा त यसको सबैभन्दा राम्रो उदाहरण भयो नै । भन्नेले भन्नेछन्, पछिल्ला दस वर्षमा पनि इंग्लिस क्लब यत्तिकै धनी थिए, तर किन धेरै जित निस्केन त ? उत्तर हो, यही पैसाले इंग्ल्यान्डमा वास्तवमै अब्बल दर्जाका केही प्रशिक्षक भित्रिए । यी प्रशिक्षकले यसअघि कहिल्यै नभएजस्तो गरेर इंग्लिस क्लबहरूलाई बलियो बनाए ।

लिभरपुलकै योर्गन क्लोपलाई उदाहरण मान्नुपर्छ । लिभरपुल आउनुअगाडि उनी जर्मनीमा थिए र उनको नेतृत्वमा बोर्सिया डर्टमन्डले तहल्का मच्चाएको थियो, एक समय । त्यो त्यही समय हो, जति बेला बायर्न म्युनिख फिक्का फिक्का रह्यो । क्लोपले इंग्लिस फुटबलमा धेरथोक जर्मन स्वाद पस्के । प्रशिक्षकका रूपमा पेप ग्वार्डिओला म्यानचेस्टर सिटीमा आएयता इंग्लिस क्लब फुटलबमा उनी मात्र आएनन्, बार्सिलोनाको सिंगै ‘लेगेसी’ पनि भित्रियो ।

बार्सिलोनाले दशकौं लगाएर विकास गरेको त्यो फुटबल खेल्ने शैली अहिले सिटीमा फलिरहेको छ, फुलिरहेको छ । अचेल इंग्लिस क्लब पनि पछाडिबाट खेल्ने गर्छन्, अझ भनौं गोलरक्षकले सुरुमा बल अगाडि बढाउने गर्छन् । बल मज्जाले दायाँ–बायाँ बरालिन्छ । बल सकेसम्म आफ्नै नियन्त्रणमा राखेर सटीक पास दिने गरिन्छ । यस्तै खेल्ने शैली धेरै अगाडि आर्सन वेन्गरले आर्सनलमा प्रवेश गराएका थिए, अब ग्वार्डिओलाले त्यसलाई बानी पारेका छन् ।

अर्जेन्टिनी मउरिसो पोचेटिनोले पनि टोटनहममा जबरदस्त परिर्वतन ल्याए । निर्णायक मोडमा हार्न मात्र जानेको टोटनहमलाई उनले जित्ने बानी दिए । उनले पनि धेरथोक इंग्लिस फुटबलमा स्पेनी पारा ल्याए, आखिरमा उनी खेलाडी छँदा १३ वर्ष इस्पनयोलमै बिताएका हुन् । चेल्सीका प्रशिक्षक मउरिजो सारी इटालीका हुन् । उनले पनि इंग्लिस फुटबलमा इटालीको शैली ल्याए ।

आर्सनलका प्रशिक्षक पनि स्पेनी हुन्, उनाई इमरी । यसअघि उनी पेरिस सेन्ट जर्मेनमा थिए, फ्रान्सेली फुटबलका केही अंश पनि इंग्ल्यान्ड पुग्यो । यी सबै प्रशिक्षकले आफू स्थापित भएको लिगबाट राम्रा राम्रा शैली इंग्ल्यान्ड ल्याए ।

अर्को एउटा ठूलो कारण पनि छ, इंग्लिस क्लब फुटबल चम्कनुमा । फुटबलको एउटा सिद्धान्त हो, यो खेलमा त्यति बेला बढी जितिन्छ, जति बेला सिंगो टिमले बढी राम्रो खेल्छ । व्यक्तिगत प्रदर्शन राम्रो हुँदा जित त मिल्छ, तर त्यो दिगो नहुन सक्छ । इंग्लिस क्लबहरू टिमका रूपमा बढी खेल्ने गर्छन्, न कि एउटा खेलाडीमा भर परेर ।

जब कि बार्सिलोना मेसीमा बढी भर पर्छ भने दुई सिजन अगाडिसम्म रियललाई उकास्ने काम नै क्रिस्टियानो रोनाल्डोको थियो । आखिरमा कोही एक खेलाडीले सधैं आफ्नो टिमलाई त जिताइरहन सक्दैन । स्पेनी फुटबलले अब यही तथ्य इंग्ल्यान्डबाट सिक्नुपर्छ । रमाइलो के भने यो तथ्य इंग्ल्यान्डमा स्थापित गर्ने ठूलो श्रेय स्पेनकै ग्वार्डिओलालाई जान्छ, उनी के इंग्ल्यान्ड आए, यहाँको फुटबल नै फेरियो ।