काव्य मेलामा वल र लिम्बू

आठौं शृंखलामा समूहले कवि फूलमान वल र रञ्जना लिम्बूलाई श्रोता/दर्शकमाझ उभ्यायो । दुवैले दुई दर्जन कविता सुनाएका थिए ।

‘तिमीले नकाटिदिएको भए

चोभारको डाँडोबाट

मलाई नबनाइदिएको भए

धारिलो गल्छेँडो,

म त यहीं तलाउ जमेर,

फुलिरहेको हुन्थें सायद कमलको फूल’

वलले ‘वाग्मतीको आत्मालाप’ बाट कविता सुनाउन सुरु गरेर ‘बाँदरको अपिल’ मा पुगेर वाचनको क्रम टुंग्याए । त्यसबीचमा ‘भ्यालेन्टाइन डेको जून’, ‘इन्द्रेणी गीत’, ‘न्युज’, ‘शीतलहर’, ‘आजका मान्छे’, ‘भुइँचालो’, ‘महाभारतकी मैच्याङ’, ‘बुद्धसँग जम्काभेट’, ‘दोस्रो जुनी’, ‘खरानी भित्र’, ‘दसैं आयो’, ‘काठमाडौं विरुद्ध’ जस्ता दर्जन कविता सुनाए । कथा र नाटक विधामा समेत कलम चलाउने वलका कवितामा तामाङ समुदायको मौलिक बिम्ब र प्रतीकको प्रचुरता थियो । विषयगत हिसाबले पनि उनी तामाङ समुदायकै सांस्कृतिक र ऐतिहासिकतामा बढी केन्द्रित भए । त्यसबाहेक प्रेम, मानवता र समाजमा आधुनिक बजारले पारेको प्रभावप्रति उनले व्यंग्य कसे ।

त्यसअघि रञ्जना लिम्बूले आठ कविता सुनाएकी थिइन् । ‘घडी’, ‘मैले बोल्दा यो देशको नक्सा हल्लिन्छ’, ‘घुम्तीनिरको चिया पसल’, ‘गुनासो’, ‘शौचालय’, ‘आदाम्बे’ जस्ता कविता सुनाएकी रञ्जनाले पहिचानको मुद्दा र नारीका समस्यालाई आफ्ना रचनामा समेटेकी थिइन् । ‘शौचालय’ कविता मानवीय भावनाबाट प्रेरित थियो । मान्छेको विचारबाटै ईश्वर उदाएको र मन्दिर, मस्जिद, चर्च, गुम्बा बनेको तर ईश्वर बस्ने यी स्थानलाई एक–अर्काले अस्वीकार गरेको भाव कवितामा थियो ।

‘त्यहाँ कसैले कसैलाई थुकिरहेका थिएनन्

त्यहाँ कसैले कसैलाई छि छि गरेका थिएनन्

र त मन्दिर, मस्जिद, चर्च र गुम्बाहरूबाट

बसाइँ सरेर अचेल शौचालयमा बसिरहेका छन् ।

कवितामाथि टिप्पणी गर्दै कवि सरिता तिवारीले दुवै कविले आफ्ना कवितामा पहिचानका मुद्दालाई वैचारिक र कलात्मक रूपमा पस्केको बताइन् । ‘समकालीन चेतनालाई हस्तक्षेप गर्न सक्ने रचना सुन्न पाइयो । उहाँहरूले उठाएका विषयमा र रचनामा रौं–रौंका अनुभूति छन्,’ तिवारीको भनाइ थियो ।

रंगमञ्चसँग साहित्यलाई जोड्दै तीन वर्षअघि सुरु काव्यमेलामा मुलुकका विभिन्न भेगका स्रष्टाहरूलाई प्रस्तुत गर्दै आएको अराजक अक्षर समूहका अध्यक्ष मुकुन्द खलपात्रले जनाए । यो समूहले कर्मी नाट्य समूह नै निर्माण गरी चितवनमा रंगकर्मलाई निरन्तरता दिँदै आएको छ ।