बन्ने भो स्वयम्भूको कमलपोखरी

पुनर्निर्माणका लागि महानगरले करिब २ करोड रुपैयाँ खर्च गर्ने भएको छ । पुनर्निर्माण गर्दा पोखरी कस्तो हुने भन्ने नक्सा बनाउने काम भइरहेको महानगरले जनाएको छ । महानगरका प्रवक्ता ईश्वरमान डंगोलका अनुसार अब छिट्टै नै नक्साअनुसारको काम अघि बढ्नेछ । ‘६ महिनादेखि पोखरी पुनर्निर्माणको प्रक्रिया चलिरहेको भए पनि अब भने डिजाइन अन्तिम चरणमा पुगेको छ,’ उनले भने, ‘महानगरबाट पारित हुन केही समय लाग्छ ।’ प्रक्रिया सकिएको एक वर्षमा पोखरीको पुनर्निर्माण कार्य सकिने प्रवक्ताले जानकारी दिए ।

इन्जिनियर रुपेश श्रेष्ठका अनुसार डिजाइनमा प्राचीन वस्तुको झल्को दिने नेवारी र बौद्ध वास्तुकलाको सम्मिश्रण गरिएको छ । पोखरीमा जोडिएको एक्युपंचर पार्कलाई अझ विस्तार गर्नको निम्ति थप चौतारा, चिया पसल र जडिबुटी बगैँचा पनि बनाइने भएको छ ।

‘पोखरी नेवार समुदाय र बौद्धधर्मसँग पनि जोडिएको छ । त्यसैले हामीले सकेसम्म मौलिक परम्पराको झल्को दिने कोसिस गरी यसको डिजाइन गरेका छौं,’ उनले भने, ‘यसमा हामीले कंक्रिटको प्रयोग गरेको छैनौँ । सबै मौलिक परम्पराको सुरक्षा गर्दै आधुनिकतासँग जोड्ने प्रयास गरेका छौँ ।’ कुनै समय स्वयम्भूको सौन्दर्य मानिने कमलपोखरी वर्षौंदेखि जीर्ण अवस्थामा छ ।

पोखरीको सुरक्षाको लागि वरिपरि फलामको बार लगाइएको छ । तर, पोखरी पानीले नभई झाडीले ढाकेको छ । पोखरीमा एक थोपा पनि पानी छैन । असरल्ल बढेका घाँस र बुट्यानले त यो ठाउँ पहिले पोखरी थियो भन्ने पनि पत्याउन मुस्किल पर्छ ।

पोखरीको उत्तरपट्टिको खाली जग्गामा केही पसल सञ्चालनमा छन् ।

पोखरीको चारै किनारमा गिट्टी बिच्छाएर बनाइएको हिँड्ने बाटोका कारण मानिस यहाँ टहलिन भने आउँछन् । यो बाटोलाई पोखरी सुधार समितिले एक्युपंचर पार्क भनी नामकरण गरेका छन् । खाली खुट्टाले चुच्चा कंकडमा टेक्दा रक्त सञ्चालन सजिलोसँग हुने भएकाले रक्तचापका बिरामीहरू यहाँ आउने गरेको पोखरी सुधार समितिका अध्यक्ष किरणराज शाहीले बताए ।

त्यसै पार्ककै कारण पोखरीवरपर चहलपहल भने बढिरहेको छ । समय मिलेको बेला शीतल हावाको आनन्द लिन पोखरीको छेउमा आएर बस्ने गरेकी ६७ वर्षीया कान्छी थापा मगरलाई यो ठाउँको निकै माया लाग्छ । पहिलेजस्तै यहाँ पानी भइदिए हुन्थ्यो भन्ने उनी ठान्छिन् । मयन्ती स्कुल छाउनीमा नानीहरू हेर्ने काम गर्ने उनी भन्छिन्, ‘अहिले गर्मी छ, दिउँसो शीतल हावा चल्छ । कहिले काहीँ फुर्सदको बेला पोखरी छेउमा आराम गर्न आउँछु ।’ पोखरीको पुनर्निर्माण कार्य सम्पन्न भएमा सबैलाई आराम गर्ने स्थान हुने उनले आशा पोखिन् ।