कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२०.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५७

बलात्कारपछि हत्यामा बाँचुन्जेल जेल

मकर श्रेष्ठ

काठमाडौँ — मुलुकमा फौजदारी संहिता कार्यान्वयन भएसँगै बलात्कार गरेर हत्या गर्नेलाई बाँचुन्जेल कैद हुने भएको छ । संहिता भदौ १ देखि कार्यान्वयनमा आएको हो ।

बलात्कारपछि हत्यामा बाँचुन्जेल जेल

संहितामा क्रूर यातना दिई वा निर्ममतापूर्वक ज्यान मारेमा, वायुयान अपहरण गरी वा वायुयान विस्फोट गरी ज्यान मारेमा, अपहरण गरी वा शरीर बन्धक लिई ज्यान मारेमा, सार्वजनिक रूपमा उपभोग हुने पेय वा खाद्य पदार्थमा विष हाली ज्यान मारेमा, कुनै जात, जाति वा सम्प्रदायको अस्तित्व नै लोप गर्ने जातिहत्या (जेनोसाइड) गरेमा र जबर्जस्ती करणी गरी ज्यान मारेमा बाँचुन्जेल जेल सजाय तोकिएको छ ।


संहिताको दफा ४१ मा भनिएको छ, ‘यस ऐनमा अन्यत्र जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि देहायका कुनै कसुर गर्ने कसुरदारलाई जन्मकैदको सजाय गर्दा त्यस्तो कसुरदार जीवित रहेसम्म कैद गर्नुपर्नेछ ।’


संहिताले बलात्कारको परिभाषाको दायरा पनि बढाएको छ । कसैले कुनै महिलाको सहमतिबिना बलात्कार गरेमा, सहमति लिएर पनि अठार वर्षभन्दा कम उमेरको कुनै बालिकालाई बलात्कार गरेमा बलात्कार मानिएको छ ।


बालिका बलात्कार गर्नेलाई बढीमा २० वर्षसम्म कैद हुने व्यवस्था छ । बलात्कार गर्ने व्यक्तिलाई घटनाको परिस्थिति र महिलाको उमेरका आधारमा सजाय घटीबढी निर्धारण गरिएको छ । १० वर्षभन्दा कम उमेरकी बालिकालाई बलात्कार गरेमा सोह्र वर्षदेखि बीस वर्षसम्म सजाय हुनेछ ।


दस वर्षदेखि चौध वर्षभन्दा कम उमेरकी बालिका भएमा चौध वर्षदेखि सोह्र वर्षसम्म जेल सजाय हुनेछ । चौधदेखि सोह्र वर्षभन्दा कम उमेरकी बालिका बलात्कार भएमा बाह्र वर्षदेखि चौध वर्षसम्म सजाय हुनेछ ।


सोह्र वर्षदेखि अठार वर्षभन्दा कम उमेरकीलाई बलात्कार गर्नेलाई दस वर्षदेखि बाह्र वर्षसम्म जेल सजाय हुनेछ । अठार वर्षभन्दा बढी उमेरकी महिला भए सात वर्षदेखि दस वर्षसम्म जेल सजाय तोकिएको छ ।


वैवाहिक सम्बन्ध कायम रहेको अवस्थामा पतिले पत्नीलाई जबर्जस्ती करणी गरेमा पाँच वर्षसम्म कैद हुने प्रावधान छ । सामूहिक रूपमा बलात्कार गरे, ६ महिनाभन्दा बढीको गर्भवती, अशक्त, अपाङ्ग, शारीरिक वा मानसिक रूपमा अस्वस्थ महिलालाई बलात्कार गरेमा उमेर अनुसार निर्धारण गरिएको सजायमा थप पाँच वर्षसम्म कैद सजाय तोकिएको छ ।


अरू अभियोगमा दोषीलाई जेल सजाय भुक्तान गरेपछि सरकारले सजाय माफी दिन सक्ने कानुनी व्यवस्था छ । तर बलात्कार, अपहरणलगायत मुद्दामा भने दोषी तोकिएका जेल सजाय पूरै भुक्तान गर्नुपर्छ । सरकारले सजाय माफ गर्न सक्ने व्यवस्था छैन ।


आफ्नो जात वा कुलमा चलिआएको चलन, परम्परा, मान्यताअनुसार विवाह गर्न नहुने नाताको व्यक्तिलाई बलात्कार गर्नेलाई जन्मकैद र जरिवानासमेत तोकिएको छ । आमा–छोरा, बाबु–छोरीको करणी भएमा जन्मकैद, सौतेनी आमा–छोरा, बाबु–छोरी, दिदी–भाइ, दाजु–बहिनी, ससुरा–बुहारी, बाजे–नातिनी, जेठाजु र भाइ बुहारी, देवर–भाउजूको बलात्कारलाई चार वर्षदेखि दस वर्षसम्म कैद र चालीस हजार रुपैयाँदेखि एक लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना हुनेछ ।


तीन पुस्तासम्मको बज्यै, नाति, पनाति, ठूलो बाबु, काका–भतिजी, भतिजो–ठूली आमा, काकी, ससुरा–भतिजी बुहारी, मामा–भान्जी, भानिज माइजू, ठूली आमा वा सानी आमा र छोरा, सासू र ज्वाइँबीच बलात्कार भएमा तीन वर्षदेखि ६ वर्षसम्म कैद र तीस हजार रुपैयाँदेखि साठी हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना हुने प्रावधान राखेको छ ।

प्रकाशित : भाद्र १०, २०७५ १८:०६
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?