१७.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५७

मोटरसाइकलमा यात्रु ओसार्न रोक

‘धेरै वर्षअघि बनेको कानुन देखाएर नवीनतम प्रविधि प्रयोग गरेर दिने सेवामा बन्देज लगाउनु राम्रो होइन’
विजय तिमल्सिना

काठमाडौँ — काठमाडौंमा मोटरसाइकलमा यात्रु ओसार्ने सेवाका लागि मध्यस्थता गर्ने टुटल र पठाओको सेवामा ट्राफिक प्रहरीले रोक लगाएको छ । दुवै मोटरसाइकल धनीले अर्को व्यक्तिलाई गन्तव्यसम्म पुर्‍याउने सेवाका लागि मध्यस्थता गर्दै आएका छन् । 

मोटरसाइकलमा यात्रु ओसार्न रोक

टुटलले दुई वर्षदेखि सेवा दिइरहेको छ भने पठाओ केही महिनाअघि मात्रै सञ्चालनमा आएको हो । मोटरसाइकलमा यात्रु ओसार्ने व्यक्तिलाई ट्राफिक प्रहरीले पक्राउ गरी कारबाही गर्न थालेको छ । दुवैको सेवा गैरकानुनी भएको ट्राफिक प्रहरीको भनाइ छ । अहिलेसम्म चार जनालाई पक्राउ गरिएको महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाका वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक वसन्त पन्तले बताए ।


टुटलका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत शिक्षित भट्ट भने राइड सेयरिङ सुविधाका लागि आफ्नो कम्पनीले मध्यस्थता मात्रै गरेकाले यातायात सेवा दिने कम्पनी नभएको बताउँछन् । ‘धेरै वर्षअघि बनेको कानुन देखाएर नवीनतम प्रविधि प्रयोग गरेर दिने सेवामा बन्देज लगाउनु राम्रो होइन,’ उनी भन्छन्, ‘हामीसँग आफ्नै मोटरसाइकल छैन । जसको छ उनीहरूले सिट राख्नुको सट्टा आफूलाई जानुपर्ने ठाउँसम्म अरूलाई पुर्‍याएर सेवा दिने हो ।’


दुई वर्ष अघिदेखि सञ्चालनमा रहेको टुटलमा १० हजार बढी चालकका रूपमा दर्ता भएको भट्टले जानकारी दिए । ‘प्रहरीले हाम्रा तीन चालकलाई पक्राउ गरेको छ,’ उनले भने, ‘व्यक्ति छुटे पनि मोटरसाइकल प्रहरीको नियन्त्रणमा छ ।’ टुटलले दैनिक तीनदेखि चार हजार राइड सेयरिङका लागि मध्यस्थता गरिरहेको उनले जनाए ।


प्रहरीले सवारी तथा यातायात व्यवस्था ऐन २०४९ लाई देखाएर राइड सेयरिङ सेवालाई गैरकानुनी दाबी गरेको छ । ऐनमा राइड सेयरिङ सेवालाई गैरकानुनी भन्ने प्रस्ट व्यवस्था नभएको अधिवक्ता बाबुराम अर्याल बताउँछन् । ‘यस्ता सेवा गैरकानुनी हुन् भन्ने ऐनमा प्रस्ट लेखिएको छैन,’ उनले भने, ‘ऐनमा सार्वजनिक सवारी र यातायात सेवाबारे व्यवस्था गरिएको छ । टुटल र पठाओजस्ता कम्पनी यी अन्तर्गत पर्दैन ।’


टुटल र पठाओजस्ता कम्पनी सार्वजनिक यातायात र यातायात सेवा दिने कम्पनी नभएकाले उनीहरूलाई यो ऐनअन्तर्गत व्यवहार गर्नु उपयुक्त नहुने उनको टिप्पणी छ । ‘यस्ता कम्पनीले मध्यस्थता मात्रै गर्ने हुन्,’ अर्याल भन्छन्, ‘सरकारले नीतिगत अस्पष्टता भएको विषयमा नियम बनाएर नियमन गर्नुपर्थ्यो ।’


राइड सेयरिङ सेवाको भाडादर र त्यसमा प्रयोगकर्ताको सुरक्षा र गोपनीयताका लागि सरकारले नियम बनाउन सक्ने उनको सुझाव छ । ‘यस्ता कम्पनीको एप प्रयोग गर्नेहरूको व्यक्तिगत जानकारी र विवरणको गोपनीयता तथा भाडादरसम्बन्धी मापदण्ड बनाउनुपर्छ,’ उनी भन्छन्, ‘यसअघि पेमेन्ट गेटवेसम्बन्धी कानुन नहुँदा सरकारले मापदण्ड बनाएर नियमन गर्न थालेको छ । यसमा पनि त्यसै गर्नुपर्छ ।’ ट्राफिक प्रहरीले टुटल र पठाओअन्तर्गत आफ्नो मोटरसाइकलमा अन्य व्यक्तिलाई शुल्क लिएर लिफ्ट दिने व्यक्तिलाई नियन्त्रणमा लिएपछि यसको चर्को आलोचना भएको छ ।


‘अर्बौंको भ्रष्टाचार गर्नेहरू, दिनदहाडै बलात्कार–हत्या गर्नेहरू, अफिसमै सचिव कुट्नेहरूका रौं झार्न नसक्ने तर फुर्सदका बेला दुईपांग्रे चलाएर कलेज फिसको जोहो गर्ने र न्यून आय भएका यात्रुलाई राहत दिने स्वरोजगार युवालाई समातेर के पौरख देखाएको हो ? उद्यमशीलता रोक्ने कानुन पो फेर्ने त,’ पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईले सोमबार ट्वीटरमा लेखेका छन् ।


अहिले संसारभर नै राइड सेयरिङ सेवा दिने यस्ताखाले मध्यस्थकर्ता कम्पनी प्रचलनमा छन् । नेपालमा सेवा सुरु गरेको पठाओ बंगलादेशमा पनि निकै लोकप्रिय छ । अमेरिकाबाट सुरु भएको उबरले अहिले विभिन्न देशमा कारको राइड सेयरिङ सेवा विस्तार गरिरहेको छ ।


महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाका वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक वसन्त पन्तले कानुनमा रातो नम्बर प्लेटका निजी सवारीले भाडा लिएर यात्रु बोक्न नपाउने व्यवस्था भएकाले ट्राफिक प्रहरीले पक्राउ गरेको बताए । ‘हामीले कानुन पालना गरेका हौं,’ उनले भने, ‘टुटल र पठाओलाई यो सेवा बन्द गर्न निर्देशन दिएका छौं ।’

प्रकाशित : माघ २, २०७५ ०७:३०
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?