मन्त्रीको अन्तिम उडान

केहीबेरपछि फेरि फोन गरेर भने, ‘म ताप्लेजुङको पाथीभरा पो आइपुगें । केहीबेरमै त्यता (काठमाडौं) फर्किंदै छौं । गाडी लिएर एयरपोर्टमा लिन आउनु ।’ सचिवालय टोली झन्डावाल गाडीसहित विमानस्थल पुग्यो । त्यसमा थिए, उनका स्वकीय सचिव कृष्णप्रसाद आचार्य ।

उनी पुग्दा उता ताप्लेजुङमा हेलिकप्टर दुर्घटनामा परेको खबर काठमाडौं विमानस्थलमा आइसकेको थियो । त्यसमा सवार जीवितै छन् या छैनन् भन्ने यकिन भइसकेको थिएन । मन्त्रीको स्वकीयलाई यसबारे जानकारी रहेनछ । कर्मचारीले उनलाई चिया प्रस्ताव राख्दै अल्मल्याएछन् । डाइनेस्टीको हेलिकप्टरमा सवार क्याप्टेनसहित ७ जनाबारे नकारात्मक समाचार एकैछिनमा डढेलोझैं फैलिएपछि विमानस्थलमा पुगेको स्वकीय सचिवालय टोलीले पनि छनक पाइहाल्यो । उनीहरू भावविह्वल हुँदै रित्तै फर्के ।

मन्त्री अधिकारी बिहीबार बिहान पशुपति क्षेत्र विकास समिति सञ्चालक समितिको बैठकमा सहभागी भई बेलुका कतार एयरवेजको जहाजमा १० दिनका लागि जर्मन उड्दै थिए । यता क्वार्टरमा उनकी पत्नीले बुधबारै लगेज तयारी गरिसकेकी थिइन् । विश्वमै सर्वाधिक महत्त्व र ठूलो मानिने बर्लिन मेलामा उनी आगामी वर्ष नेपालले मनाउने भ्रमण वर्ष २०२० बारे जानकारी

गराउने टोलीको नेतृत्व गर्दै थिए ।

ताप्लेजुङको फुङलिङमा भएको दुर्घटनामा उनीसहित पर्यटन उद्योगमा कहलिएका व्यवसायी आङछिरिङ शेर्पा, नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका उपमहानिर्देशक तथा रेडियो इन्जिनियर वीरेन्द्रप्रसाद श्रेष्ठ र सिभिल इन्जिनियर ध्रुवदास भोछिभोय, प्रधानमन्त्री कार्यालयका उपसचिव युवराज दाहाल, मन्त्रीका अंगरक्षक अर्जुन घिमिरे (नेपाली सेना) र हेलिकप्टरका क्याप्टेन प्रभाकर केसीको निधन भएको छ । योसहित नेपालमा हेलिकप्टर दुर्घटनाको संख्यामात्रै ३३ नाघेको छ । जसमा कम्तीमा ६५ को ज्यान गुमेको छ ।

केही दिनयता देशभरको बदलिँदो मौसमबारे पर्यटन मन्त्रालय पनि जानकार थियो । मन्त्रीको निजी सचिवालयले यसबारे जानकारी पनि गराएको थियो । तर, यो कार्यक्रम धेरै अघि नै तय भइसकेको थियो । ‘हिजो (मंगलबार) दाङको कार्यक्रम थियो,’ मन्त्रीका एक सहयोगीले भने, ‘दाङ गएको झए तेह्रथुमको कार्यक्रम रद्द हुने थियो तर दाङका एक एमाले नेताको निधनका कारण कार्यत्रम रद्द गरिएको थियो । ‘प्रधानमन्त्रीले पहिले तिमी हेरेर आऊ अनि म जाउँला’ भनेकाले ताप्लेजुङको कार्यक्रम तय भइसकेको थियो ।

मंगलबार बिहान मात्रै अध्यक्षका हैसियतले मन्त्री अधिकारी प्राधिकरण सञ्चालक समितिको बैठकमा थिए । त्यहीँ उनले प्रधानमन्त्रीको हवला दिँदै यो भ्रमणबारे बोलेका थिए । मन्त्रीले प्राधिकरणको बोर्ड बैठकमा महानिर्देशक सञ्जीव गौतमलाई स्थलगत निरीक्षणका लागि सँगै जान प्रस्ताव गरेका थिए ।

महानिर्देशकले केही दिनअघि बहाल भएका पर्यटन सचिवसँग बैठक तय भइसकेकाले जान नसकिने जनाएका थिए । उनको स्थानमा मन्त्रीले उपमहानिर्देशक राजन पोखरेललाई प्रस्ताव गरेका थिए । पोखरेल आफन्तको बिहे परेकाले नेपालगन्जमा थिए । अन्ततः विमानस्थल बनाउने निकायबाट उपमहानिर्देशक वीरेन्द्रप्रसाद श्रेष्ठ र इन्जिनियर भोछिभोय सँगै जाने निश्चय भयो । यसैमा मिसिए हेलिकप्टर कम्पनीका सञ्चालकसमेत रहेका व्यवसायी शेर्पा र प्रधानमन्त्री कार्यालयका उपसचिव दाहाल ।

विमानस्थलका एक एयर ट्राफिक कन्ट्रोलरका अनुसार बुधबार बिहानको मौसम हेलिकप्टर उडानका लागि ठीकै थियो । ‘पाइलटले तेह्रथुम पुग्दासम्मको मौसम ठीकै छ भनेका थिए,’ ती एटीसीले भने, ‘तर मध्याह्नतिर ताप्लेजुङको मौसम बदलिएछ ।’ क्याप्टेन केसीले सुकेटार विमानस्थलका एटीसीलाई पाथीभरामा हिमपात भइरहेको जानकारी गराएका थिए । उनको यो नै अन्तिम सम्पर्क थियो ।

डाइनेस्टीका एक अधिकारीका अनुसार पाथीभरामा २६ वर्षीय क्याप्टेन केसी दोस्रोपटकको प्रयासमा उडेका थिए । आकाशमा करिब ३ हजार घण्टा हाराहारी बिताएका उनी पहिलो प्रयासमा हिमपातका कारण उड्न नसकेपछि दोस्रो प्रयासमा उडेको बताइएको छ । सिंगल इन्जिन हेलिकप्टर उड्न कम्तीमा १ हजार मिटर भिजिबिलिटी भए पुग्छ । तर पाइलटले उडान भर्दा जमिनको सतह देखेको हुनुपर्छ ।

प्राधिकरणका एक उच्च अधिकारीका अनुसार दुर्घटनाको कारण यसको इन्जिनको अवस्थाबारे प्राविधिक निरीक्षण गरेपछि पत्ता लाग्न सक्छ । यसमा ककपिट भ्वाइस रेकर्डर र फ्लाइट डाटा रेकर्डर नहुने भएकाले यकिन गर्न चुनौती हुन्छ । यसैबीच सरकारले पूर्वसचिव यज्ञ गौतमको संयोजकत्वमा चार सदस्यीय जाँचबुझ आयोग गठन गरेको छ । डाइनेस्टीसँग भएका ५ वटा हेलिकप्टरमध्ये यो तीन वर्षअघि मात्रै खरिद गरिएको ब्रान्ड न्यु थियो ।