भारतमा नेपालको जडीबुटी निकासीमा रोक
बाँके — भारतले नयाँ क्वारेन्टाइन सम्बन्धी नीति लागु गरेपछि नेपालका जडीबुटी निर्यातमा समस्या देखिएको छ । वैज्ञानिक नाम राखिएका जडीबुटीको नेपालसँग मिल्दोजुल्दो नभएपछि भारतले खरिदमा रोक लगाएको हो ।
एक महिना यता कुनै पनि जडीबुटी नेपालगञ्जबाट भारत निर्यात नभएको व्यवसायीले बताए ।
भारतको बोटविरुवा र तिनका अंशको आयातलाई व्यवस्थीत गर्न विरुवा क्वारेन्टाइन सम्बन्धी आदेश २००३ जारी गरेको थियो । उक्त आदेशको अनुसूचि–७ मा सूचिकृत जडीबुटीहरु मात्रै भारतले स्वीकार गर्छ । नीति लागु भएको ६ महिनासम्म भारत सरकारले नाम सूचिकृत गर्न नेपाललाई समय दिएको थियो ।
समयमै सुनुवाई नभएपछि अहिले भारतमा नेपालका सबै जडीबुटी निकासीमा रोक लगाइएको छ । गत मंसिरदेखि पषाणवेद, कुरिलो (सतावर), आमला, पदमचाल, चिराइतो, अमलवेद, अतिष, कालादाना र सिकाकाई लगायतका जडीबुटीको निकासामा रोक लगाइएको हो । नेपाल जडीबुटी व्यवसायी संघका अध्यक्ष एवं प्रदेश नम्बर–५ का सभासद याकुव अन्सारीले भारतमा जडीबुटी निकासा नभएपछि व्यवसायी र किसान मर्कामा परेको बताए ।
‘सरकारका सम्बन्धीत निकायलाई अनुरोध गर्दा आश्वासन मात्रै पायौं समाधान छैन,’ उनले भने, ‘भारत सरकारले अनुसुचिमा नाम समावेश गर्न ६ महिना समय दिएको थियो । तर, हामीले केहि पहल गरेनौं । अहिले सबै जडीबुटी निकासीमा रोक लागेको छ ।’