राजीनामा लेख्दै हिरासतबाट उम्कँदै

नेकपाका घोराही उपमहानगर इन्चार्ज सहदेव थारूले लामो समय हिरासत बसेपछि पार्टी परित्याग गरेको घोषणा गरे । १० वर्षे सशस्त्र द्वन्द्वमा समेत सामेल उनको यो घोषणाले धेरैलाई अचम्ममा पार्‍यो । त्यसपछि क्रमशः हिरासतमा रहेका अन्य नेताको पनि पार्टी छाडेको प्रेस विज्ञप्ति आयो । प्रहरीले उनीहरूलाई थुनामुक्त गर्‍यो ।

सबै विज्ञप्तिको भाषा एकैखाले छ । प्रहरीले पक्रने, अदालतले छाड्न आदेश दिने र फेरि पक्राउ गर्ने क्रम चलिरहेको छ । कतिपयको बुझाइमा पटकपटक पक्राउ गर्न कठिन भएपछि प्रहरीले नै विज्ञप्ति तयार पारेर हस्ताक्षर गर्न लगाएको हो । माथिल्लो निकायमा पार्टी छाडेको विज्ञप्ति आएका कारण छाडेको भनेर रिपोर्टिङ गर्ने र अदालतको आदेशबाट पनि बच्ने उपाय अवलम्बन गरेको हो । नेकपा छाड्ने नेताहरू बढेको देखाएर प्रहरीले आफ्नो उपलब्धि देखाउन खोजेको केहीको बुझाइ छ ।

पार्टी छाडेको विज्ञप्ति जारी गर्नेहरूले घरायसी कारण देखाएका छन् । ‘श्रीमती बिरामी भएकाले घरमा हेरचाह गर्ने कोही भएन । लामो समय थुनामा बस्दा घर लथालिंग भयो,’ थारूले भने, ‘मेरो आफ्नै समस्या भएकाले पार्टीबाट राजीनामा दिनुपरेको हो । अहिले घरकै काममा ध्यान दिइरहेको छु ।’ समय परिस्थितिअनुसार राजनीतिमा फेरि लाग्ने या नलाग्ने भन्ने निर्णयमा पुग्ने उनले बताए ।

बंगलाचुली गाउँपालिका इन्चार्ज शशिधर दमाईं पनि पार्टी छाडेको विज्ञप्ति निकालेर प्रहरीबाट छुटे ।

यसैगरी छुटेका नेकपानिकट शिक्षक संगठनका सल्लाहकार घोराही–१३, वनगाउँका वीरबल वलीले भने प्रहरीले बदनाम गर्न खोजेको आरोप लगाए । ‘लामो समयदेखि प्रहरी नियन्त्रणमा रहेकाले मेरो स्वास्थ्य अवस्था नाजुक छ । दाङ, रोल्पा, प्यूठान घुमाएर मलाई दुःख दिने काम भयो,’ ६७ दिन हिरासत बसेका उनले भने, ‘प्रहरीले पार्टी छाडेको राजीनामापत्रमार्फत बदनाम गर्न खोज्यो । विज्ञप्तिमा आएको सबै कुरा यथार्थ होइन ।’ लामो समय राजनीतिमा बिताएकाले यति सजिलै टाढिन नसकिने उनले बताए ।

‘विभिन्न रोगबाट ग्रस्त भएकाले अहिले प्रहरी हिरासतबाट मुक्ति पाउनु पहिलो आवश्यकता हो,’ उनले भने, ‘औषधि गर्न नपाउँदा मेरो स्वास्थ्य अवस्था दिनदिनै बिग्रँदै गएको छ । अहिले प्रहरीबाट छुटकारा पाउनैपर्ने अवस्था आएको हो । अरू कुरा आफैं बुझ्नुहोस् ।’

नेकपा केन्द्रीय सदस्य चूडामणि वली र रोल्पा जिल्ला सदस्य लालबहादुर वलीलाई प्रहरीले उच्च अदालत तुलसीपुर परिसरबाटै पक्राउ गरेको थियो । अदालतले थुनामुक्त गर्न आदेश गरे पनि प्रहरीले पुनः पक्राउ गरेको हो । पटकपटक पक्राउ गरेर तनाव दिने र अन्त्यमा पार्टी छाड्न बाध्य पार्ने प्रहरीको रणनीति देखिन्छ । नेकपा नेताहरू पनि लामो समय दुःख पाउनुभन्दा राजीनामाको विज्ञप्ति निकालेर छुटकारा पाउने मनसायमा देखिन्छन् ।

प्रहरी स्वयं पनि उनीहरूले साँच्चिकै पार्टी छाडेकामा विश्वस्त छैनन् । थुनाबाट निस्कने रणनीति मात्र हुन सक्ने भएकाले निगरानीमा राख्ने गरिएको जिल्ला प्रहरी प्रमुख एसपी बेलबहादुर पाण्डेले बताए । ‘विज्ञप्ति निकालेका आधारमा मात्रै पूर्ण रूपमा पार्टी छाडेकामा हामी विश्वस्त छैनौं । पार्टी छाडेर सामान्य जीवनयापन गर्न चाहे थुनामुक्त गर्न सकिने भएकाले हामीलाई पनि सजिलो भएको छ,’ उनले भने, ‘तर उनीहरू फेरि पनि पार्टीको सम्पर्कमा रहन सक्ने सम्भावना छ । त्यसकारण ठूला नेताको हकमा त्यस्तो गरेका छैनौं ।’

लामो समय थुनिनुपर्ने भएकाले उनीहरू पनि सतर्क भने भएको पाण्डेले बताए । ‘सकभर प्रहरीको नियन्त्रणबाट टाढै बसौं भन्नेमा उनीहरू देखिन्छन् । मोबाइल पनि फेरिराख्ने गरेका छन्,’ उनले भने, ‘ग्रामीण भेगमा अलि गतिविधि गरिरहेको सूचना आइरहेको छ । भित्री रूपमा चन्दा असुल्ने र संगठन बनाउने काम गरिरहेको आशंका छ ।’ प्रेस विज्ञप्ति निकालेर पार्टी छाडेको घोषणा गरेपछि सबैले थाहा पाउने, पार्टीसम्म पनि कुरा पुग्ने र उनीहरूलाई पनि नैतिक दबाब हुने भएकाले फेरि पहिलेजस्तो सक्रिय नहुने सम्भावना पनि प्रहरीले औंल्याएको छ ।

जेजस्तो अवस्थामा थुनामुक्त भए पनि उनीहरूका गतिविधिमा भने कडाइसाथ निगरानी गरिएको पाण्डेले बताए । ‘राष्ट्रिय अनुसन्धान र प्रहरी व्यापक परिचालन छ । निरन्तर निगरानी छ, कुनै गतिविधिमा फेला परे पक्राउ परिहाल्छन्,’ उनले भने ।