एउटै मञ्चमा ओली र दाहालबीच घोचपेच

मञ्च पुग्नासाथ ओलीले दाहालसँग हात मिलाए । त्यसलाई कार्यकर्ताले हुटिङका साथ स्वागत गरे । हल तालीको गडगडाहटले गुन्जियो । दुई अध्यक्षबीच बढेको अविश्वासका कारण उनीहरूले हात मिलाउँदासमेत कार्यकर्ताले लामो समय ताली बजाए ।

बोल्ने क्रममा दुई नेताबीच आपसमा छेडखानीसमेत चल्यो । दाहालले आधा घण्टा र ओलीले ५० मिनेट बोले । ‘जननेता’ स्व. मदन भण्डारीको ६८औं जन्मजयन्तीका अवसरमा मदन भण्डारी फाउन्डेसनले आयोजना गरेको विचार गोष्ठीमा अध्यक्षद्वयका अतिरिक्त कांग्रेस नेता कृष्णप्रसाद सिटौला, सूर्य चिहनबाटै चुनाव जितेका सांसद हृदयेश त्रिपाठीसहितका नेता वक्ताका रूपमा उपस्थित थिए ।

दुई अध्यक्षबीचको तिक्ततापूर्ण सम्बन्धको विषय सांसद त्रिपाठीले सुरुमै उठाए । नेकपा र सरकारको सफलता/असफलताको विषय राजनीतिक कोर्ससँग जोडिएको भन्दै उनले दुई नेतालाई मिल्न सचेत गराए । ‘उहाँहरू निर्वाचनपछि यति ठूलो बन्नुभयो कि आफ्नो क्षेत्रफल कति हो भन्ने थाहा नभए जस्तो छ । अहिले धेरै जञ्जालमा पर्नुभयो, अरूले त उहाँहरूलाई (दुई अध्यक्ष) कलाकार पनि भन्छन्,’ त्रिपाठीले भने, ‘पार्टी एकीकरण र सरकारलाई सफल बनाउन सक्नुभएन भने लोकतान्त्रिक प्रणालीमाथि नै खतरा उत्पन्न हुन्छ । नेकपा असफल भयो भने सम्हाल्न प्रतिपक्ष पनि तयार छैन ।’ असफल हुँदा एउटा सरकार र नेकपा मात्रै होइन, प्रणाली नै असफल हुने र राजनीतिक कोर्स नै बदलिने खतरा रहेको उनले बताए ।

त्रिपाठीका यी भनाइलाई दुवै अध्यक्षले ठीकै हो भन्दै एकअर्कालाई छेडछाड गरे । कम्युनिस्ट आन्दोलनका पथप्रदर्शक मदन भण्डारीको गुणगानका क्रममा दुवै अध्यक्षले एकआपसमा अप्रत्यक्ष ढंगले छेडछाड गरे ।

ओलीले नक्कली सिद्धान्तको पिँजडाभित्र रहेको भन्दै अध्यक्ष दाहाललाई व्यंग्य गरे । ‘मदन भण्डारी कुनै नक्कली सिद्धान्तको नाममा गतिहीन हुने, आडम्बर देखाउने, हिँड्न नदिने, भन्न नदिने गर्नु हुँदैनथ्यो । उहाँ (मदन भण्डारी) सिद्धान्तलाई पिँजडा होइन भनेर त्यसभित्र बस्नुहुन्थेन । सिद्धान्तलाई मार्गदर्शन बनाएर अघि बढ्नुहुन्थ्यो,’ ओलीले भने ।

दाहालले पनि मदन भण्डारी आग्रह, पूर्वाग्रह राख्ने संकीर्ण नेता नभएको भन्दै घुमाउरो भाषामा ओली भने संकीर्ण बनेको सांकेतिक आरोप लगाए । ‘मदन भण्डारी कुनै आग्रह पूर्वाग्रह र संकीर्णता समातेर होइन, त्यसमाथि विजय हासिल गरेर सबैलाई मिलाएर लैजाने सक्ने क्षमता भएको नेता हुनुहुन्थ्यो,’ ओलीप्रति सांकेतिक प्रहार गर्दै दाहालले भने, ‘देश, काल, परिस्थितिअनुसार आफ्ना नीति र कार्यक्रमलाई समेत बदल्न तयार हुनुहुन्थ्यो । उहाँको त्यही प्रवृत्ति मिलेर नै पार्टी एकीकरण भएको हो ।’ मदन भण्डारीको उत्तराधिकारी ओली र आफू नै भएको उनले दाबी गरे ।

आफूहरूलाई असफल नबनाउनसमेत पार्टीका नेता(कार्यकर्तालाई उनले आग्रह गरे । ‘सरकारलाई सफल पार्ने, पार्टी निर्माण गर्ने र विदेशी शक्ति सन्तुलनमा राख्नेमा सबैको सामूहिक चिन्ता भएन भने दुई नेता असफल हुनेछन्,’ उनले भने, ‘पार्टीलाई सुदृढ एवं सरकारलाई सफल बनाउन सकेनौं भने यो प्रणालीमाथि नै खतरा आउँछ ।’

नेकपाभित्र एकीकरणका क्रममा पार्टीको सिद्धान्तको विषय पछिल्लोपटक पेचिलो बन्दै गएको छ । सिद्धान्तकै विषय नमिल्दा पार्टीको सैद्धान्तिक दस्तावेज सार्वजनिक हुन सकेको छैन । शनिबार दुई नेताको छेडखानी यसमै केन्द्रित थियो । ओलीले पार्टी एकताको प्रक्रिया १०(१५ दिनमा टुंग्याइने बताए । ‘एकताको विषयले हामीमाथि खिसिट्युरी गर्ने र प्रहार गर्ने काम भएको छ । यसको प्रक्रियामा केही अलमल भएकै हो । निराश हुनुपर्ने कुनै कारण छैन,’ उनले भने ।

सरकारले राम्रो काम गरेको समेत उनले दाबी गरे । लोकतन्त्रका मूल्यमान्यताको कार्यान्वयनमा सरकार दृढ रहेको र जनताले दिएको विश्वासलाई डगमगाउन नदिने उनको प्रतिबद्धता छ । ‘राष्ट्रिय आकांक्षा पूरा गर्ने दिशामा सरकार दृढ छ,’ उनले भने ।

कांग्रेस नेता सिटौलाले भने दुई वर्षमा पनि राम्रो काम देखाउन नसकेको भन्दै सरकारको आलोचना गरेका थिए । ‘सरकारलाई कतैबाट असहज भएको छैन । आन्तरिक खैलाबैलाबाहेक बाँकी अवधि सरकारले निर्धक्क काम गर्न पाउँछ,’ उनले भने, ‘तर दुई वर्ष हुन लाग्दा पनि सरकारले कुनै उपलब्धि हासिल गर्न सकेन ।’

मदन भण्डारीको निधन दुर्घटनाबाट नभई उनको हत्या नै गरिएको दाहालले बताए । अझै पनि त्यस्तो घटना हुन सक्ने खतरा टरिनसकेको उनको भनाइ छ । राणाकालदेखि पछिल्लोपटकको दरबार हत्याकाण्डसम्मको वृत्तान्त केलाउँदै भविष्यमा फेरि त्यस्तै घटना नदोरिएलान् भन्ने ग्यारेन्टी नभएको उनले बताए । त्यस्तो घटना आफूहरूप्रति लक्षित हुने खतरासमेत रहेको उनले औंल्याए । ‘मदन भण्डारीको निधन ४१ वर्षमै भयो । हामी ६०/६५ मा छौं । अहिलेसम्म त मारिएका छैनौं,’ दाहालले भने, ‘मारिन पनि सक्छौं । विचारणीय छ । मदन भण्डारीको जस्तै हत्या नहोला भन्ने कुनै ग्यारेन्टी छैन ।’ माथिल्लो तहको हत्यामा संलग्न पत्ता लगाई कारबाहीको कठघरामा ल्याउन आफू प्रधानमन्त्री छँदासमेत नसकेको उनले बताए । अहिले सरकारमा छँदा पनि मदन भण्डारी र राजदरबार हत्याकाण्डजस्ता हत्यामा संलग्नलाई पत्ता लगाउने र कारबाही हुन्छ भनेर भन्न सकिने अवस्था नरहेको उनको भनाइ छ ।

शर्मा सम्मानित

मदन भण्डारी राष्ट्रिय पुरस्कारबाट त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा कार्यरत सुबोध शर्मा पुरस्कृत भएका छन् । जलको उपयोगसम्बन्धी खोज, अनुसन्धान र चेतनामा संलग्न शर्मालाई प्रधानमन्त्री ओलीले एक लाख राशिको पुरस्कारबाट सम्मानित गरे । फाउन्डेसनले सिरहा निवासी बलबहादुर सुनार परिवारलाई पनि सम्मान गरेको छ । भूमिगत आन्दोलनका क्रममा स्व. भण्डारीलाई आश्रय दिएका कारण उनको परिवारलाई सम्मान गरिएको हो । कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री ओलीको सार्वजनिक अभिव्यक्तिको सँगालोको पुस्तकसमेत विमोचन गरिएको थियो ।