३१ वर्षमा त्रिशूलीमा खसे २६९ बस

गत शुक्रबार बिहान सर्लाहीको मलंगवाबाट एकैजना चालक जीवन विकले रातभर हाँकेर ल्याएको बस बेनीघाट मालिंगामा दुर्घटना भयो । घटनामा ११ जनाको शव फेला परेको छ । १६ जनाको जीवितै उद्धार भयो । बेपत्ता १९ जनाभन्दा बढी यात्रुको अझै खोजी कार्य जारी छ ।

जिल्ला ट्राफिक कार्यालय गजुरीका अनुसार गत आर्थिक वर्ष धादिङ जिल्लाअन्तर्गत पर्ने ८६ किमिको दूरीमा पृथ्वी राजमार्ग खण्डमा १ सय ३८ दुर्घटना भए । त्यसमा ९३ जनाको मृत्यु भयो भने १ सय २३ जना सख्त र २ सय १० जना सामान्य घाइते भए । प्रहरी निरीक्षक नेत्रप्रसाद भट्टका अनुसार अधिकांश दुर्घटनाको कारणमा बिहानीपखको निद्रा, चालकको लापरबाही, तीव्र गति, मादक र लागूपदार्थ सेवन र अर्को सवारीलाई ओभरटेक गर्नु आदि छन् ।

‘हालसम्मका नयाँ–पुराना तथ्यांक अध्ययन गर्दा पृथ्वी राजमार्गमा मात्रै २०४५ सालयता २ सय ६९ वटा यात्रुबस दुर्घटना भएको रेकर्ड छ,’ उनले भने, ‘यहाँ बाटो घुमाउरो छ । जोगाएर नकुदाए सोझै त्रिशूलीमा पुगिन्छ, लामो दूरी चलाएर आएका ड्राइभर थाकेर निदाउँदा धेरै दुर्घटना भएका छन् ।’ तीव्र गति र चालकले मादक र लागूपदार्थ सेवन गरेको पनि घटनाको अनुसन्धानमा भेटिएको उनले बताए ।

^{काठमाडौंबाट धरान जाने क्रममा २०६२ फागुन २३ मा जोगीमारामा खसेको तिलगंगा यातायातको बस । उक्त दुर्घटनामा ५६ जनाको मृत्यु भएको थियो भने शव निकाल्न एक साता लागेको थियो ।तस्बिर सौजन्य : शिव सिलवाल}

चीन सरकारले २०३४ मा पृथ्वी राजमार्ग नेपाल सरकारलाई हस्तान्तरण गरेयता भएका दुर्घटनाको रेकर्ड ट्राफिक प्रहरीमा २०४५ सालदेखिको छ । २०४५ भदौमा जोगीमारामा पहिरो आएर बस त्रिशूलीमा खसेको थियो । तत्कालीन सरकारले बंगलादेशबाट गोताखोर ल्याएर ३५ दिनसम्म खोजतलास गरे पनि ३४ जना यात्रु र बसको पत्तो लागेन । ‘सरकारले त्यतिबेला उद्धारकर्मीका लागि करिब १५ लाख खर्च गरेको थियो,’ त्यसबेला खर्च व्यवस्थापन गर्ने तत्कालीन जिल्ला वन कार्यालयका लेखापाल सीतारामप्रसाद बर्माले भने ।

जोगीमाराकै ज्यामिरेघाटबाट २०६२ फागुन २३ मा भएको बस दुर्घटना हालसम्मकै ठूलो मानिन्छ । काठमाडौंबाट धरान जाँदै गरेको तिलगंगा यातायातको रात्रिबस साँझ ५ बजे त्रिशूलीमा खस्दा ५६ जनाको घटनास्थलमै मृत्यु भएको थियो । तत्कालीन अवस्थामा समयमै उद्धार र उपचार नभएका कारण धेरै यात्रुले ज्यान गुमाएका थिए ।

मुक्तिनाथबाट फर्कंदै गरेका पूर्वगृहमन्त्री माधवप्रसाद घिमिरे मुग्लिन नजिकैको साबिक दारेचोकको घोप्टेभीरबाट २०७३ असोज १० मा भाइहरू र आमासमेत सपरिवार त्रिशूलीमा खसे । आफैंले हाँकेर ल्याएको उक्त जिप र घिमिरे फेलै परेनन् । उक्त जिप खसेकै स्थानमा तीन दिनअघि चाउचाउ बोकेको ट्रक खस्यो । घोप्टेभीरमा २०६४ भदौ १६ मा ४२ जना बौद्धमार्गी बोकेर धरानबाट काठमाडौं जाँदै गरेको मकालु यातायातको रात्रिबस खस्यो । कोही यात्रु बचेनन्, बस र शव निकाल्न एक साता समय लाग्यो ।

२०६८ दसैंताका काठमाडौंबाट गोरखातर्फ जाँदै गरेका ४८ जना बेलायती सेनाका जवान र परिवारहरू चढेको बस गजुरीको घाटबेंसी नजिकै बांगेमोडबाट खसेको थियो । घटनामा चारजना बाँचे । नदीको भुमरी परेको ठाउँबाट ४४ जनाको शव झिक्न बंगलादेशबाट गोताखोर बोलाइयो । बस र सबैको शव झिक्न चार दिन लागेको थियो ।

^{काठमाडौंबाट धरान जाने क्रममा २०६२ फागुन २३ मा जोगीमारामा खसेको तिलगंगा यातायातको बस । उक्त दुर्घटनामा ५६ जनाको मृत्यु भएको थियो भने शव निकाल्न एक साता लागेको थियो ।तस्बिर सौजन्य : शिव सिलवाल}

सोही स्थानमा २०७४ कात्तिक ११ मा छठ मनाएर सप्तरीबाट काठमाडौं फिर्दै गरेका चढेको बस दुर्घटना भएको थियो । घटनामा उद्धारपछि १५ जना बाँचे भने ३४ जनाको मृत्यु भयो । उक्त यात्रुबसको तेस्रो पक्ष बिमा नवीकरण भएको थिएन । त्यसैले मृतक र घाइते कसैले पनि नियमानुसार पाउनुपर्ने बिमा रकम र औषधोपचार खर्च पाएनन् । उक्त बसका चालक सन्तोष चौधरी अहिले कारागारमा छन् ।

गत जेठ २ को बिहान काँकडभिट्टाबाट काठमाडौंका लागि छुटेको ना७ख ४३८७ नम्बरको यात्रुबस गजुरीको जहरेखेतमा त्रिशूली नदीमा खस्दा १५ जनाको मृत्यु भयो । चालक परिवर्तन भएको केहीबेरमै दुर्घटना भएको थियो । पृथ्वी राजमार्ग भएर दैनिक १० हजारभन्दा बढी सवारीसाधन ओहोरदोहर गर्छन् । सडक धेरै ठाउँमा साँघुरो र जीर्ण छ, यसैमा चालकहरू अरू सवारीलाई उछिन्न लागिपर्छन् । तीव्र गतिमा कुदाउँछन् ।

पृथ्वी राजमार्गको मुग्लिनदेखि महेशदोभानसम्मको क्षेत्रमा त्रिशूली नदी पर्छ । सडकको डिलमुनि रहेको नदीमा कुनै गाडी खस्दा त्यसमा सवार मानिस बाँच्न मुस्किल छ । लामो दूरीका सार्वजनिक यातायातमा दुई जना चालक राख्नुपर्नेमा एउटैले चलाउने समस्या त छँदै छ, सडक मर्मत दिगो नहुनु पनि दुर्घटना न्यूनीकरणको बाधक छ ।

२०२४ सालमा देशभरि दुई हजार वटा सवारीसाधन भएका बेला सोही संख्यालाई आधार मानेर निर्माण गरिएको सडकमा हजारौं गाडी थपिए । सडकको क्षमता विस्तार भएन । १० टन क्षमताका लागि बनाइएको राजमार्गमा ४० टनभन्दा बढी बोकेर मालवाहक गाडी चल्छन् । दुर्घटनाबाट जोगाउन सडक किनारमा राख्नुपर्ने सुरक्षा उपाय पनि छैनन् । ‘दुर्घटना हुँदा तत्काल उद्धार गर्न संयन्त्र पनि तयार गर्नैपर्छ,’ गजुरी निवासी उद्योग वाणिज्य संघका केन्द्रीय सदस्य चन्द्रकान्त अधिकारीले भने, ‘थपिएको सवारी चापको तुलनामा सडक विस्तार र ट्राफिक नियममा कडाइ पनि आवश्यक छ ।’