‘राजारानीलाई गोली लाग्यो, राजदरबारमा ठूलै गडबडी भएजस्तो छ,’ ठीक १६ वर्षअघि रातको ११ पनि बजेको थिएन, दरबारमा एडीसी रहिसकेका एक उच्च प्रहरी अधिकारीले फोनमा सुनाएको यो खबर झस्काउने खालको थियो । उसबेला झस्कायो मात्र, पछि त त्यो इतिहासको पाङ्ग्रा नै अर्कोतिर मोड्ने घुम्तीको घटना साबित भयो ।
२०५८ जेठ १९ को दरबारको कहालीलाग्दो घटनाले नेपाली र नेपालका शुभचिन्तकहरूको मनमा चोटमात्र पुर्याएन । त्यसपछि देशको राजनीतिको शृंखलाबद्ध उतार–चढावले अनेकतामा एकताको सूत्रमा रमाएको नेपालको राष्ट्रियता आजको दिनमा आइपुग्दा कमजोर भएको महसुस हुनथालेको छ । यसको जिम्मेवार राजा वीरेन्द्र पछिका सबै तह र तप्काका नेतृत्वहरू नै हुन् भनिएमा कुनै अत्युक्ति नहोला ।
हामीलाई थाहा नै छ, व्यक्ति–व्यक्ति मिलेर परिवार बन्छ । परिवार–परिवार मिलेर समुदाय अनि समाज बन्छ । समाज हाम्रो जीवन स्तरको ऐना हो । अनि समग्रमा हामी मिलेर नै समाजको निर्माण भएको हो । समाज उदाहरणीय छ/छैन भन्ने व्यक्ति र परिवारको संवेदनशीलतामा निर्भर गर्छ ।
स्थानीय तहको बाँकी निर्वाचनलाई सार्दासार्दै मध्य असार पुर्याइएको छ । पहिला एकै चरणमा गर्ने भनिए पनि मधेस केन्द्रित घटकहरूलाई प्रक्रियामा ल्याउने प्रयोजनले नवलपरासीको पूर्वी भाग र चितवन बाहेक तराईको भूभाग भएका प्रदेशहरूलाई दोस्रो चरणका लागि थाँती राखियो ।
अनेक अन्योल र आशंका चिर्दै सहज ढंगमा तीन प्रदेशमा स्थानीय तहको पहिलो चरण निर्वाचन सफलतापूर्वक सम्पन्न भएपछि मुलुकमा सकारात्मक सन्देश छाइरहेको थियो । एकाध छिटपुट घटनाबाहेक जसरी शान्तिपूर्वक निर्वाचन भयो, त्यसको ‘जस’ गठबन्धन सरकारका नेतृत्वकर्ता प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले राम्रैसँग लिए । यसले उनको राजनीतिक उचाइ ह्वात्तै बढायो ।
दुई महिना अघिसम्म कांग्रेसका केही नेता ‘स्थानीय तह होइन, स्थानीय निकाय’को चुनाव गर्नुपर्ने रटानमा थिए । एमाले चौतारामा उभिएर नरो वा कुञ्जरोको शैलीमा जुन किसिमको भए पनि निर्वाचन हुनुपर्छ भन्नेमा थियो ।
हिन्दु धार्मिक मान्यता र विश्वासमा आधारित समुदायमा महिनावारीलाई ‘पाप’ र ‘अपवित्रता’को संज्ञा दिइएको पाइन्छ । यही कारण महिनावारी भएकी महिलालाई अछूतको रूपमा लिएर अनेक कुरामा प्रतिबन्ध लगाउने गरिन्छ । रजस्वला वा महिनावारीसँग जोडिएको छाउपडी संस्कारले त झन् रजस्वला भएका महिलालाई पशुभन्दा तल्लो स्तरमा राखेको छ । मानिसले नै सिर्जना गरेका देवताले मानिसलाई नै कसरी त्रस्त बनाउँछन् भन्ने बलियो उदाहरण हो, छाउपडी ।
स्थानीय तहको पहिलो चरणको निर्वाचनपछि नेपाली कांग्रेसप्रति तपाईका पछिल्ला अभिव्यक्तिले यो खुलापत्र लेख्न प्रेरित गर्यो । ‘कांग्रेस जस्तो पार्टीले यत्रो मत कसरी ल्यायो ?’ र ‘कांग्रेस जस्तो पार्टी कसरी एमालेको प्रतिस्पर्धामा आउन सक्यो ?’ जस्ता तपाईको कटाक्ष तपाईको सुनियोजित प्रचार युद्धका हिस्सा हुन् भन्ने प्रस्ट छ ।
स्थानीय तहको पहिलो र दोस्रो चरणको निर्वाचनबीच गणतन्त्र दिवस आइपुग्यो । यसलाई राजकीय कर्मकाण्डसाथ मनाइयो पनि । दोस्रो चरणको निर्वाचन कहिले र कसरी हुने अन्योल यथावतै छ । यसै माझ हामीले अभ्यास गरिराखेको गणतन्त्रबारे फेरि जनमानसमा चर्चा चल्यो । त्यसको तात्कालिक कारण राष्ट्रपतिद्वारा प्रदान गरिने मानपदवी बन्यो ।
समिट (गोमा) एयरलाइन्सको कार्गो विमान लुक्लामा दुर्घटना भएको चार दिनमा बुधबार नेपाली सेनाको कार्गो जहाज बाजुराको कोल्टीमा दुर्घटनामा परेको छ । यी घटनामा नेपाली उड्डयन क्षेत्रका दुई वरिष्ठ क्याप्टेनसहित तीन जनाको निधन भएको छ । दुर्गम क्षेत्र लक्षित निजी क्षेत्रको गोमा र हुम्लीका लागि चामल बोकेर जोखिमपूर्ण उडान भरेको नेपाली सेनाको जहाजका दुवै दुर्घटनामा खराब मौसम र जटिल भूगोल झट्ट हेर्दाका कारण देखिएका छन् ।
१९.१२°C काठमाडौं
