६ महिनामा १२ चेक बाउन्सका मुद्दा

उक्त चेकमा हिमालय बैंक लिमिटेड शाखा कार्यालय इटहरी रमेशकुमार कार्की उल्लेख गरिएको थियो । चेक साट्न बैंक पुग्दा खातामा पैसा नभएको पाइन् । राईले ब्युटी पार्लर सञ्चालन गर्दै आएकी थिइन् । पार्लर सिक्ने क्रममा उनको कार्कीसँग चिनजान भएको थियो । कार्कीले राईको पार्लरमा काम पनि गर्दै आएकी थिइन् ।

आफ्नो श्रीमान् कोरियामा रहेको बताउने कार्की घर व्यवहारको कुरासमेत सुनाउने गर्थिन् । राई र कार्कीबीच आर्थिक लेनदेनसमेत हुने गरेको थियो । यद्यपि पछिल्लो समय भने कार्कीले चेकमार्फत झुक्याएका कारण राईले उजुरी दिएकी थिइन् । हाल इलाका प्रहरी कार्यालय इटहरीले वर्षालाई पक्राउ गरी चेक बाउन्सको आरोपमा अनुसन्धान थालेको छ ।

यस्तै, चितवनका अल्विन चौधरी र तीर्थबाबु परियार इटहरीमा बस्दै आएका थिए । उनीहरू गाउँका छिमेकी हुन् । तीर्थ कक्षा १० सम्मका विद्यार्थीलाई ट्युसन पढाउँथे । अल्विन भने चाँदीका ब्रास्लेट बनाएर घर–घरमा गई बेच्ने गर्दथे । छिमेकी भएको नाताले अप्ठ्यारो पर्दा दुवैबीच आर्थिक लेनदेन पनि हुने गरेको थियो । अन्तिम पटक चौधरीले २ लाख १५ हजार ५ सय रुपैयाँ तीर्थलाई सापटी दिएका थिए । यद्यपि उनले समयमा पैसा पाएनन् । उल्टै तीर्थले ०७५ भदौ २९ गते मेगा बैंक नेपाल लिमिटेड इटहरी शाखाको चेक दिएर चौधरीलाई फसाए ।

हाल धरौटीमा पैसा तिरेर तीर्थ छुटिसकेका छन् । शान्ता र अरविन्द बाउन्स चेकको मारमा पर्ने प्रतिनिधि पात्र हुन् । पछिल्लो समय वित्तीय अपराध इटहरीमा बढ्दो क्रममा छ । चेक बाउन्स भन्नाले भुक्तानीका निम्ति दिएको चेक बैंकबाट भुक्तान हुन नसकी फिर्ता हुनु हो ।

खातावालाले कसैलाई चेकमार्फत भुक्तानी दिँदा खातावालाको खातामा पर्याप्त रकम नभएमा वा चेकमा हस्ताक्षर नमिलेमा चेक बाउन्स हुने गर्छ । तीन पटकसम्म पनि चेक बाउन्स भएमा भुक्तानी पाउनुपर्ने व्यक्ति वा संस्थाले प्रहरीमा उजुरी गर्न सक्छन् ।

इलाका प्रहरी कार्यालय इटहरीको तथ्यांकअनुसार आव ०७५/७६ को साउन १ देखि जेठ ३२ सम्म चेक बाउन्ससम्बन्धी २० वटा मुद्दा दर्ता भएको थियो । जसमध्ये बैंकिङ कसुरअन्तर्गत ९ पुरुष र २ महिला पक्राउ परिसकेका छन् । ९ जना भने फरार छन् ।

दर्ता भएको चेक बाउन्समार्फत १ करोड ३० लाख रुपैयाँ ठगी भएको उजुरी परेको छ । इलाका प्रहरी इटहरीका निरीक्षक बुद्धि चौलागाईंका अनुसार जग्गा कारोबारी र आर्थिक लेनदेनबीचको कारोबारका चेक बढी बाउन्स हुने गरेको छ ।

‘नियतवश र लेनदेन मिलाउन नसक्दा चेक बाउन्स हुने गरेको पाइएको छ,’ चौलागाईंले भने, ‘साना तथा ठूला चेक बाउन्सका उजुरी आउने गरेको छ ।’ चेक बाउन्स भएको प्रमाणसहित आएमा सिधै मुद्दा दर्ता गरिने उनले बताए ।

नेपाल बैंक इटहरी शाखामा वार्षिक ५ देखि ७ वटासम्म चेक बाउन्सका घटना हुने गरेको तथ्यांक छ । डेढ लाखदेखि ४ लाख रुपैयाँसम्मका चेक बाउन्स हुने गरेको शाखा प्रमुख अशोक कार्कीले बताए ।

‘चेक बाउन्सका घटना कम गर्न जनतालाई सचेत गराउन सक्नुपर्छ,’ कार्कीले भने, ‘सरकारी तवरबाट समेत कडा गर्न सके घटना कम हुने थियो ।’ नेपाल वाणिज्य बैंक इटहरी शाखाको तथ्यांकअनुसार ६ महिनामा एक दर्जन चेक बाउन्सका घटना हुने गरेको पाइएको छ । शाखामा १ देखि १० लाख रुपैयाँसम्मका चेक बाउन्स हुने गरेको निमित्त प्रमुख भरत पोखरेलले बताए ।