ल्यावबिनाको प्रयोगशाला

प्रदेश २ का सप्तरी, सिरहा, धनुषा, महोत्तरी, रौतहट, सर्लाही, बारा, पर्सा क्षेत्रमा उत्पादन र उत्पादकत्व वृद्धिमार्फत खाद्य सुरक्षा र आय–आर्जनमा टेवा पुर्‍याउने उद्देश्यले प्रदेश सरकार मातहतमा रहने गरी सदरमुकाम सिरहामा २०७५ कात्तिक ७ मा बाली संरक्षण प्रयोगशाला स्थापना गरिएको थियो ।

‘प्रयोगशाला स्थापनाका लागि ६० देखि ७० लाख लाग्ने भए पनि ४ लाख मात्र बजेट दिइएको छ,’ बाली संरक्षण प्रयोगशालाका कार्यालय प्रमुख अशोककुमार यादवले भने, ‘४ लाख रुपैयाँले एउटा माइक्रोस्कोप, किरा समात्ने उपकरण, सुकाउने र संकलन गरेर बाकसमा राख्ने सामग्री मात्र खरिद गर्न पुग्यो ।’

उनका अनुसार उपकरण पूरा नभएकाले नै प्रयोगशाला सुचारु गर्न सकिएको छैन । बाली संरक्षण प्रयोगशालालाई कृषकहरूको खेतबारीमा निरीक्षण गरी रोग किराको नमुना संकलन र तिनको संरक्षणमार्फत बालीनालीको क्षति न्यूनीकरणमा कृषकलाई सहयोग पुर्‍याउने जिम्मेवारी तोकिएको छ ।

त्यसैगरी कार्यालयले कृषिबाली उत्पादनमा नोक्सानी पुर्‍याउने शत्रु जीव र फाइदा पुर्‍याउने मित्र जीवबारे कृषक पाठशाला, स्थानीय जडिबुटीको प्रयोगबारे कृषकलाई जानकारी गराई एकीकृत बाली संरक्षण व्यवस्थापनमा सहयोग पुर्‍याउने, हानिकारक रासायनिक विषादीको प्रयोगमा कमी ल्याउनमा सहयोग गर्नुपर्नेछ ।

त्यसैगरी प्रदेश २ मा उत्पादन हुने बालीनालीमा लाग्ने रोग र किराको पेस्ट म्याप तयार गर्ने, रोग र किराको संकलन तथा संरक्षण गरी पेस्ट म्युजियम स्थापना गर्ने र यसका माध्यमबाट रोग किराको पहिचान तथा व्यवस्थापन सेवा उपलब्ध गराउने लगायत १३ वटा महत्त्वपूर्ण जिम्मेबारी कार्यालयको भए पनि बजेटसँगै जनशक्ति र प्रयोगशाला अभावमा ती सेवा सञ्चालनमा समस्या भएको कार्यालयले जनाएको छ ।

कार्यालयमा प्रमुख यादवसहित एक जना बाली संरक्षण अधिकृत, प्राविधिक सहायक १, सहलेखापाल १ र १ कार्यालय सहयोगीसहित ५ कर्मचारी कार्यरत छन् । जनशक्ति अभाव र सवारी साधन एउटा जिपको भरमा प्रदेश २ का ८ जिल्लामा सेवा प्रवाह गर्न कठिनाइ भएको कार्यालय प्रमुख अशोक कुमार यादवले जानकारी दिए ।