कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२४.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १३४

निरन्तर वर्षाले किसान मारमा

भरत जर्घामगर

सिरहा —  हरेक वर्षायाममा सिरहाका विभिन्न ठाउँ जलमग्न हुन्छन् । कारण ‘निकास’ को उचित प्रबन्ध नहुनु । तर, बजार क्षेत्रमा पानीको निकास नहुँदा जलमग्न भए पनि किसानीको खेतमा पानी नहुँदा सिरहामा रोपाइँ हुन सकेको छैन ।

‘खेतीकिसानीका लागि खेतमा पानी हुनुपर्छ, तर आलिधुर भत्काउने जलमग्न होइन’ सिरहा ईटाटारका वासुदेव यादव भन्छन्, ‘आकाशे पानीको भरमा खेती गर्दै आएका थियौं तर निरन्तर वर्षाले व्याड र रोपाइँमा बसेका किसानलाई क्षनै क्षति पुर्‍यायो ।’ कारण ‘अधिक’ वर्षा हुनु ।


अन्न भण्डार मानिएको यस क्षेत्रका किसान आकाशे वर्षा नहुँदा निराश थिए । ढिलो मनसुन सक्रियपछिको वर्षासँगै किसान उत्साहित त भए तर निरन्तर वर्षाले रोपाइँलाई प्रभावित तुल्यायो । ‘लामो खडेरी पछि वर्षा त भयो, मन खुशि थियो, तर लामो दिनरातको वर्षाले काम गरेन’ सिरहा इटाटारका किसान वासुदेव यादव भन्छन्, ‘पहिला रातमा वर्षा हुन्थ्यो, दिनभर किसानलाई काम गर्नका लागि मौसम छ्यांग हुन्थ्यो । तर यसपटक मौसमको भेउ पाउन सकिन ।’ उनका अनुसार दिनरात वर्षाले छाडेन्, प्रकृतिले समेत साथ दिएन । उनी भन्छन् ‘प्रकृतिले पनि साथ दिन छाड्यो, युवा पुस्ताले खेती गर्न छाडे । खेतीपाति बुढापाकाको काँधमा आइपरेको छ ।


त्यसो त वासुदेवको ३ विघा जग्गामा अहिलेपनि रोपो हुनसकेको छैन । नजिकै सहजा सिंचाई आयोजना छ । विगतमा त्यही आयोजनाको कारण उनको जग्गा सिंचित हुन्थ्यो । तर अहिले सतही सिंचाई योजना खिचातानीका कारण सुचारु छैन । उनी आकाशे वर्षाको भरमा छन् । भन्छन् ‘लामो समय पानी परेन, पानी त पर्‍यो तर खेतमा नअड्ने गरी आलीधुर भत्काएर गयो, किसानीलाई मारैमार ।’


वासुदेवमात्र होइन, सिरहाका अधिकांश किसान रोपाइँ हुन नसक्दा चिन्तित छन् । असार बित्न लाग्दासमेत जिल्ला ४ प्रतिशतमात्र रोपाइँ भएको छ । केही दिन यता मनसुन सक्रिय भए पनि किसानले रोपाइँ गर्न सकेका छैनन् ।

बर्सेनि डुबान
सिंचाई अभावमा ग्रामीण क्षेत्रका किसान धान रोपाइँ गर्न सक्दैनन् भने भेल निकासको दीर्घकालीन समस्या हल नर्गदा सिरहाका बजार क्षेत्रका स्थानीय डुबानको मारमा पर्छन । जिल्लामा कमला, बलान, गागन र खुट्टी मूख्य खोला हुन । यी सतही नदी प्रवाह क्षेत्रमा वर्षायाममा जलस्तर बढी हुन्छ । वर्षायामसँगै यो जलप्रवाह बढेको छ ।


जिल्ला प्रहरी कार्यालय सिरहाका अनुसार कर्जन्हा नगरपालिका–२ स्थित कमला नदीको बगरमा सानो कुटी बनाएर बस्दै आएका गुद्रु मुखियाको घर बाढीले बगाउँदा मुखिया रातभरी कुटीछेउको रुखको हाँगामा फसेका छन् । बिहीबार राति कुटी बगाएपछि मुखियाले नजिकैको रुखमा चढेर आफ्नो ज्यान जोगाए । बाढी आएलगत्तै बगरको रुखमा चढेका मुखिया शुक्रबार दिनभर हाँगामाथि छन् । नदीमा आएको बाढीको बहाव अत्यन्त तीब्र भएकोले उनको उद्धार हुनसकेको छैन ।


मुखियाको उद्धार गर्न पुगेको उद्धार टोली बाढीमा जान नसकेपछि बाढी कम हुने आशामा नदीको किनारामा नै उभिएका छन् । निरन्तर वर्षाकाकारण बाढीका बहाव कम हुने नदेखिएकोले जिल्ला प्रशासन कार्यालय सिरहाले गृह मन्त्रालयसँग मुखियाको उद्धारको लागि हेलिकप्टर माग गरेको छ ।


यस्तै, सिंचाइ प्रयोजनका लागि कमला नदीको बााधसँग जोडिएको कल्भर्ट भत्किँदा कमलाको बाढी सिरहा नगरपालिका–६ स्थित बसबिट्टा गाउँमा पस्दा जलमग्न भएको छ । सिंचाइँका लागि कमला नदी नियन्त्रण योजना कार्यालय जनकपुरले निर्माण गरेको कल्भर्टमा ‘एन्टी लड सुलुस गेट’ अधुरै छोड्दा त्यहीबाट बाढी गाउँमा पसेको स्थानीयले जानकारी दिए ।

प्रकाशित : असार २९, २०७६ १५:०३
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?