ठूलो पानी परे पालको बास

जिल्ला दैवीप्रकोप उद्धार समिति अध्यक्षसमेत रहेका प्रमुख जिल्ला अधिकारी सागरमणि पाठकले उक्त ठाउँका पहिरोपीडितहरू ठूलो पानी पर्दा पालमा बस्न जाने र अरू बेला घरमै बसिरहेको बताए । सुन्द्रावती मेहेलेका पहिरोपीडितहरू बसाइँ सर्ने विकल्प नभएकाले पुर्खांैदेखि पहिरोको खतरा भएको ठाउँमै बस्दै आएका हुन् ।

बस्ती स्थानान्तरणको उपाय नभएकाले पहिरोको संकट टार्न बर्सेनि त्यहाँ भूमेपूजा हुन्छ । सिमान्कृत थामीको सबैभन्दा ठूलो देवता भूमेको यस वर्ष पनि पूजा गरिएको अगुवा मानबहादुर थामीले बताए ।

यस वर्ष पनि पटक–पटक आएको भीषण वर्षाले त्यहाँका घरहरू र चौपायलाई क्षति पुर्‍याएको छ । स्थानीय गणेश थामीका अनुसार राति ११ बजे पूर्वसूचनाको आवाज तीन पटक सुनिएपछि पहिरो आइहाल्यो । हावाहुरी, वर्षा र हुस्सुले पूर्वसूचना दिँदा पनि भाग्न सकेनन् । कतिपयले पूर्वसूचना बजेकै थाहा नपाएको गुनासो गरेका छन् ।

परीक्षण उपकरण बग्यो
पहिरो आइरहने भएकाले वन मन्त्रालयअन्तर्गत जलाधार तथा भूसंरक्षण विभाग र संयुक्त राष्ट्रसंघीय खाद्य तथा कृषि संगठनको साझेदारीमा उक्त बस्तीमा पहिरोको पूर्वसूचना प्रणाली जोडिएको थियो । शुक्रबारको पहिरोले उक्त उपकरणको नामोनिसानै मेटाइदिएको छ । पहिरो जानेबारे पूर्वसूचना दिने उपकरण परीक्षणको रूपमा जडान गरिएको थियो ।

त्यहाँका वडाअध्यक्ष रामप्रसाद मैनालीले जोखिममा परेकाहरूलाई तत्काल स्थानान्तरण गर्नुपर्ने बताए । सुन्द्रावती क्षेत्रको मेहेले, च्यानडाँडा, मानेडाँडा, बिस्टोल, जोगीकोटे, कोठेटोलका कतिपय बासिन्दा पहिरोको त्रासले बारीका पाटा र छिमेकी बस्तीमा सर्न थालेको वडाअध्यक्ष मैनालीले जानकारी दिए । ‘वडाभरि करिब दुई सय परिवार पहिरो र बाढीको जोखिममा फसेका छन्,’ मैनालीले तत्काल बासका लागि शनिबार ६५ जनालाई ओताउने पाल वितरण गरिएको छ । तल्लो गाउँ र छापटोलमा खोला पसेर ठूलो क्षति भएको उनले बताए । बाढी र पहिरोपीडित क्षेत्रमा निरीक्षणपछि उद्धार र राहतका लागि तयारी गरिरहेको गाउँपालिका अध्यक्ष विनकुमार थामीले बताए ।

१३ बस्ती उच्च जोखिममा
दोलखाको १३ वटा बस्तीहरू बाढी र पहिरोको उच्च जोखिममा छन् । प्रमुख जिल्ला अधिकारी पाठकका अनुसार ३ सय ५० परिवारले पहिरो र बाढीबाट हुने जोखिमको सामना गरिरहेका छन् । जोखिमयुक्त बस्तीको स्थलगत निरीक्षण गरेर राहत र जीवन सुरक्षाको उपायहरू अपनाउन सुरु गरिएको जानकारी दिए । दोलखामा पहिचान भएका १ हजार २६ बस्ती छन् । भिरालो जमिन बढी भएकाले प्राय: आधाजसो बस्तीमा पहिराको खतरा छ । तर उच्च जोखिमका समस्यामा हालसम्म १३ वटा बस्ती परेको सूचना आएको छ ।