वृद्ध दाजुभाइको घर बनाउने धोको

‘छाकको जोहो गर्नमै दिन जान्छ । टहराबाट कहिले लघारिनुपर्ने हो थाहा छैन, के गर्नु यस्तै लेखेको रहेछ,’ तुलसीदासले स्वाँस्वाँ गर्दै भने, ‘अरूको जग्गामा टहरो छ ।’

अर्काको जग्गामा बसाइ भए पनि दुवैको धोको आफ्नै घर बनाउने छ । २०६२ सालसम्म वरपरको जग्गामा तुलसीदासका पाँच दाजुभाइ खेतीपाती गरेर गुजारा चलाउँथे । जेठा र माइलाले तराई पुगेर बिहेवारी चलाए । यता बुबाआमा र आफैंलाई विभिन्न समस्या पर्दा लिएको ऋण थुप्रियो । भूकम्पले पुर्ख्यौली घर ढलाएपछि झनै नराम्रो दिन सुरु भयो । घरवरिपरिको जग्गा बेच्दै ऋण तिर्दै जाँदा सम्पत्ति सकियो ।

‘धेरैको वचन सहन नसकेपछि सबै बेचेर ऋण तिरिदियौँ तर आफू बस्नुपर्ने जग्गाको बारेमा सोचेनौँ, अहिले दिक्क लाग्छ,’ बलरामले भने । जेठा र माइला उतै बितेको र केही समयअघि साइला भाइको मृत्यु भएको उनले सुनाए । दयनीय अवस्थामा बाँचिरहेका दाजुभाइ कसैले केही जग्गा सहयोग गरिदिए घर बनाउने धोको राख्छन् ।

‘दिनरात यो बूढो शरीर घोटाएर भए पनि घर बनाएर छाड्थ्यौं,’ उनले भने, ‘जग्गा किन्ने हैसियत छैन । सानो घरको सपना मात्रै देखेर मरिन्छजस्तो छ ।’ अविवाहित दाजुभाइ वृद्धावस्थामा एक्लै परेका छन् । कुखुरा र बाख्रा पालेर घर बनाउने जोहो गर्दै रहेका उनीहरू अझै ज्याला मजदुरी गर्न खोज्छन् । ‘बुढेसकालमा किन चाहियो घर ?’ भनेर केहीले गिज्याइरहे पनि आफ्नो सुर नछाडेको दुवैको भनाइ छ । मर्नुअघि सुरक्षित घरमा बस्ने इच्छा उनीहरूको छ ।

दुवै वृद्ध र बिरामी भएकाले स्थानीयले आवश्यक सहयोग गर्दै आएका छन् । समस्या बुझेपछि दुवैलाई वृद्धाश्रममा लैजान खोजेको इन्द्रावती गाउँपालिकाका प्रमुख वंशलाल तामाङले बताए । ‘उहाँहरूको त्यही घर बनाउने इच्छा देखिएको छ, त्यसको लागि पहल गर्दै छौँ,’ उनले भने । आवास अनुदान उपलब्ध भए पनि घर बनाउने जग्गा नभएका कारण दुवै अन्योलमा परेको उनले प्रस्ट्याए ।