पर्यटकलाई लोकल कुखुरा
लमजुङ — चक्रीय अन्नपूर्ण पदमार्गमा पर्ने मस्र्याङ्दी गाउँपालिका ४ ताघ्रिङ रामबजारका एक युवकले रैथाने प्रजातिका कुखुरा पालेका छन् । पदमार्गका पर्यटकलाई लक्षित गरी ४२ वर्षीय बलबहादुर गुरुङले लोकल कुखुरा पालेका हुन् ।
आफैंले चलाएको होटलमुनिको खेतमा उनले खोर बनाएका छन् । ‘गाउँसम्म ब्रोइलर कुखुरा पुग्यो । पर्यटक लोकल कुखुरा मात्रै भन्छन्,’ उनले भने, ‘खोज्दाखोज्दै हैरान भएर आफैं पाल्न सुरु गरें ।’ एक वर्षअघि पोखराको शिशुवाबाट सय चल्ला ल्याएर व्यवसाय सुरु गरेका उनको खोरमा अहिले चार सय कुखुरा छन् । ‘राम्रै आम्दानी हुन थालेको छ । ३० देखि ४० कुखुरा मासिक बिक्री हुन्छ,’ उनले भने ।
एउटा भालेलाई १ हजार ५ सयदेखि ३ हजार रुपैयाँसम्ममा बिक्री गरेको उनले बताए । उनीसँग लुइँचे, बनराजा, स्याखिने, घाँटी खुइले, स्थानीय लोकल र पोख्रेली जातका कुखुरा छन् । केही कुखुरालाई जंगली कुखुराबाट ‘क्रस’ गराएर पालेको उनले बताए । धेरै प्रकारका कुखुरा भएकाले रंगीचंगी देखिएको उनले सुनाए । ‘हेर्न आउनेसमेत रंगीचंगी कुखुरा देखेर मख्ख पर्छन् । जुन मन लाग्यो, त्यही रोज्ने गर्छन्’ उनले भने । स्थानीय जातको लोकल कुखुराको माग बढदो क्रममा रहेकाले यसको माग थेग्न नसकेको उनले बताए । उनका अनुसार गाउँगाउँमा होमस्टे सुरु भएसँगै लोकल कुखुराको माग बढेको हो । लोकल कुखुरा हुर्काउन भने समय लाग्ने उनले बताए । यसलाई हुर्काउन गाह्रो पनि छ । ‘एउटा चल्ला हुर्कन ९ महिना लाग्छ । बढ्दो मागमा थेग्न सकिँदैन,’ उनले भने ।
उनले पालेका कुखुराले अण्डा पार्ने र उनले अण्डासमेत बिक्री गर्ने गरेका छन् । अण्डाको माग मनाङबाट समेत आउने गरेको उनले बताए । ‘मसँग १२/१५ माउले दैनिक फुल पार्छ । यताउता गर्दा यतै सकिन्छ । लोकल भएकाले धेरै पार्दैन । कोरल्न पनि लगाउनु पर्यो,’ उनले भने । कुखुराको अण्डा एक क्रेटको ६ सय रुपैयाँमा बिक्री गर्ने गरेको उनले बताए ।
आफ्नै ३ रोपनी जग्गामा कुखुरा फार्म बनाएका उनले लगानी बढाउने तयारी गरेका छन् । मस्र्याङदी गाउँपालिका पशु सेवा शाखाका प्रमुख पशु चिकित्सक नारायण कुसुमले स्थानीय जातको कुखुरा प्रवद्र्धनका लागि किसानलाई सहयोग गर्दै आएको बताए । आर्थिक वर्ष ०७४/७५ मा ७५ हजार रुपैयाँँ विनियोजन गरी व्यावसायिक लोकल कुखुरापालनमा लागेकालाई खोर सुधार गर्न अनुदान दिइएको उनले बताए । ‘किसानलाई हौसला स्वरूप सहयोग गर्न हामीले यस वर्ष पनि बजेट विनियोजन गरेका छौं । औषधिलगायत प्राविधिक सहयोग हामी दिन्छौं,’ उनले भने ।