कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२१.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५३

मोतीविन्दु महिलामा बढी

मोतीविन्दुका बिरामीमध्ये महिला बढी छन् । कुल बिरामीमध्ये महिला ५७ र पुरुष ४३ प्रतिशत छन् । महिला प्रायः घरायसी काममा संलग्न हुने भएकाले उनीहरूमा बढी समस्या देखिएको हो ।
दुर्गालाल केसी

दाङ — राप्तीका विभिन्न जिल्लामा मोतीविन्दुको समस्या उच्च देखिएको छ । आँखा उपचारका लागि यहाँ ५०/५० शय्याका राप्ती आँखा अस्पताल तुलसीपुर र लमही आँखा अस्पताल स्थापना भएका छन् । राप्तीसँग नियमित समन्वय गरेर उपचार गर्न बहादुरगन्जमा एक सय शय्याको अस्पताल छ । यसअन्तर्गत ४ आँखा उपचार केन्द्र छन् ।

मोतीविन्दु महिलामा बढी

घोराही, सल्यान, रुकुम र सुलिचौर रोल्पामा रहेका केन्द्रबाट उपचार भइरहेको छ । प्रत्येक अस्पतालमा मासिक २ हजारको हाराहारीमा बिरामी आउने गरेको अस्पतालले जनाएको छ ।


कुनै महिना ४ हजारसम्म बिरामी पुग्ने गरेका छन् । राप्ती र बहादुरगन्जमा गरेर एक वर्षमा २ लाख ८२ हजार ५ सय ३९ बिरामी आएको राप्ती आँखा अस्पतालका वरिष्ठ प्रशासकीय अधिकृत शमशेर थापाले बताए । जसमा ५७ प्रतिशत महिला र ४३ प्रतिशत पुरुष छन् । वर्षमा २ लाख ३७ हजार १ सय २५ बिरामीले नियमित अस्पताल र केन्द्रमा उपचार गराएको र ४५ हजार ४ सय १४ ले स्वास्थ्य शिविरका क्रममा उपचार पाएको थापाले बताए । दाङमा एक वर्षमा २ हजार ७ सय ९६ को मोतीविन्दुको शल्यक्रिया गरिएको छ ।


सबै अस्पतालमा एक वर्ष अवधिमा १३ हजार ६ सय ६१ बिरामीको मोतीविन्दु शल्यक्रिया भएको उनले बताए । जसमध्ये १२ हजार ४ सय ९६ को अस्फतालमा र १ हजार १ सय ६५ को स्वास्थ्य शिविरमा शल्यक्रिया गरिएको थियो । शल्यत्रिया गर्नेमध्ये ५४ प्रतिशत महिला र ४६ प्रतिशत पुरुष छन् ।


२ हजार ५ सय ६८ को सामान्य शल्यक्रिया गरिएको छ, जसमा ६२ प्रतिशत महिला र ३८ प्रतिशत पुरुष छन् । उनका अनुसार १० हजार ५ सय ३० बिरामीको आँखाको दृष्टि सुधार गरिएको छ । जसमा ५९ प्रतिशत महिला र ४१ प्रतिशत पुरुष छन् । विगत ५ वर्षको अवस्था विश्लेषण गर्दा आँखाका बिरामी बढिरहेका छन् । सन् २०१४ मा १ लाख ९९ हजार ४ सय ८० बिरामी आएकामा यस वर्ष २ लाख ८२ हजार ५ सय ३९ पुगेका छन् । गत वर्ष २ लाख ५३ हजार ४ सय ३७ बिरामी थिए ।


महिला बढी प्रभावित

यस्ता बिरामीमध्ये महिला बढी छन् । कुल बिरामीमध्ये महिला ५७ र पुरुष ४३ प्रतिशत छन् । महिला प्रायः घरायसी काममा संलग्न हुने भएकाले उनीहरूमा बढी समस्या देखिएको आँखा अस्पतालले जनाएको छ ।


चेतनाको विकासले पनि महिलामा जाँच गराउने ज्ञान बढिरहेको आँखा अस्पतालका वरिष्ठ प्रशासकीय अधिकृत थापाले बताए । ‘पुरुषहरू रोजगारका क्रममा घरबाहिर हुन्छन् । उनीहरूले काम गर्ने क्षेत्रमै उपचार गर्छन् । घरमा बस्ने महिला बढी भएकाले बिरामी पनि बढी देखिएका छन्,’ उनले भने, ‘चेतना वृद्धि भएर पनि उपचार गर्न आउने संख्या बढिरहेको छ ।’


चेतना र आँखा उपचारप्रतिको विश्वासका कारण बिरामी बढिरहेको उनले बताए । ‘प्रत्येक अस्पतालमा सन्देशहरू बनाएर बजाउने गरिएको छ । रेडियोबाट पनि सन्देशहरू सम्प्रेषण भइरहेको छ,’ उनले भने, ‘यसबाट पनि धेरैले आँखामा समस्या भएमा उपचार गर्ने गरेका छन् । पहिले पहिले उपचार नगरी बस्ने चलन थियो ।’ आँखाका समस्यामध्ये पनि मोतीविन्दुका बिरामी नै बढी देखिएको उनले बताए । खेतीपातीको काम, धूवाँधूलोमा काम गरेर सफा पानीले मुख नधुनेजस्ता समस्याले बिरामी बढेको थापाले बताए । सानो समस्या हुँदा उपचार नगर्ने प्रवृत्तिले अन्त्यमा मोतिविन्दु हुने गरेको उनले बताए ।


मुक्त बनाउने अभियान

मोतीविन्दु समस्या बढ्न थालेपछि मोतीविन्दुमुक्त अभियान सञ्चालन गरिएको छ । मोतीविन्दुसम्बन्धी बिरामी धेरै देखिएपछि स्थानीय तहसँगको सहकार्यमा मोतीविन्दुमुक्त बनाउने अभियान थालिएको छ । तुलसीपुर उपमहानगरपालिकाले यस अभियानको सुरुवात गरेको छ । हाल उपमहानगरमा १ हजार ४ सय मोतीविन्दुका बिरामी शल्यक्रिया गर्नुपर्ने अवस्थामा देखिएका छन् ।


आँखा अस्पताल र उपमहानगरपालिकाको सहकार्यमा निःशुल्क उपचार गरी मोतीविन्दुमुक्त उपमहानगर बनाउने काम थालिएको नगर प्रमुख घनश्याम पाण्डेले बताए । मोतीविन्दुको शल्यक्रिया गर्दा प्रतिव्यक्ति ८ हजार खर्च लाग्छ, जसमध्ये उपमहानगरले ५ हजार र आँखा अस्पतालले ३ हजार बेहोर्ने सहमति भएको पाण्डेले बताए ।


उपमहानगरको एक वडामा सरदर एक सय बिरामी भेटिएका छन् । उनीहरूको वडामै पुगेर शल्यक्रिया गर्ने तयारी भइरहेको पाण्डेले बताए । यो योजना लमही नगरपालिकाका साथै गढवा र राजपुर गाउँपालिकामा पनि संचालन गर्न थालेको आँखा अस्पतालका वरिष्ठ प्रशासकीय अधिकृत थापाले बताए । जसअन्तर्गत गढवामा ३ सयमध्ये १ सय २० को शल्यक्रिया भएको उनले बताए ।

राजपुरमा २ सय ५३ मध्ये एक सयको शल्यक्रिया गरिएको छ । राप्तीका अन्य जिल्लामा पनि यस्तो अभियान चलाउने योजना बनाएको थापाले बताए । कर्णाली प्रदेशका हरेक जिल्लामा पनि यस्तो अभियान चलाउन खोजेको उनले जानकारी दिए । ‘कर्णाली प्रदेशमा ८ हजार बढी मोतीविन्दुका बिरामी भेटिएका छन् । कर्णालीमा शल्यक्रिया गर्न प्रतिव्यक्ति १० हजार खर्चको अनुमान छ,’ उनले भने, ‘कर्णाली प्रदेश सरकारले सकारात्मक जवाफ दिएको छ । त्यहाँ पनि यो अभियान चलाएर मोतीविन्दुमुक्त प्रदेश बनाउन सकिन्छ ।’ चेतना अभियानबाट आँखाको समस्या घटाउन मद्धत मिल्ने थापाले बताए ।


एक वर्षमा १६ हजार ८ सय ९० जनालाई आँखा स्वास्थ्यसम्बन्धी चेतना दिइएको उनले बताए । ३७ विद्यालयमा निःशुल्क आँखा जाँच कार्यक्रम सञ्चालन गरी १६ हजार ८ सय ९० जनाको उपचार गरिएको उनको भनाइ छ । जसमध्ये ६ सय ८८ जनालाई चस्मा प्रदान गरिएको छ । यसमा पनि ५१ प्रतिशत बालिका र ४९ प्रतिशत बालक छन् । ९७ स्थानमा आँखा जाँच शिविर चलाउँदा १९ हजार २ सय ७९ जनाको उपचार भएको छ । त्यसमा ६० प्रतिशत महिला र ४० प्रतिशत पुरुष छन् । दुर्गम क्षेत्रका १६ ठाउँमा निःशुल्क शल्यक्रिया शिविर चलाइएको थापाले बताए ।

प्रकाशित : फाल्गुन ३०, २०७५ १०:३४
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?