बेँसी झरे सौका 

न्यानो समयमा हिमाली गाँउ जाने र चिसो लागेपछि बेंसी झर्नुलाई स्थानीय भाषामा ‘कुञ्चा’ सर्नु भनिन्छ । बैशाखको पहिलो साता खलंगाबाट हिमाल उक्लिएका उनीहरु चिसो बढेपछि पशुपन्क्षीसहित बेँसी झरेका हुन ।

दार्चुलामा मात्र बसोबास रहेको आदिवाशी सौका समुदायको बसाइँ मंसिरको पहिलो साताबाट सुरु भएर तेस्रो सातासम्म सकिने ब्याँस गाँउपालिका–१ तिंकरका मोहनसिह तिंकरीले बताए ।

सदरमुकामबाट २८ कोष उत्तरमा पर्ने हिमाली क्षेत्रको ब्याँसका बासिन्दा बालबालिका र गाईवस्तुसहित आइतबारदेखि खलंगा पुग्न थालेका हुन । केही परिवार अझै बाटोमै छन् । ‘तिंकर गाँउबाट खलंगा पुग्न पशुपन्क्षीसहित एक हप्ता लाग्छ,’ तिंकरीले भने ।

ब्याँसबाट खलंगा आउने स्वदेशमा भरपर्दो बाटो नहुँदा भारतीय बाटो प्रयोग बाध्य भएको उनले बताए । बेग्लै मौलिक, ऐतिहासिक र सांस्कृतिक पहिचान रहेको सौका समुदायको बसोबास ब्याँस, राप्ला र सितोलामा मात्रै छ ।