यसरी बन्छ रुम्जाटारको राडीपाखी

भेडीगोठबाटै गोठालेले भेडाको ऊन काटेर ल्याउँछन् । ऊनलाई शुरुमा चिसो पानीमा मज्जाले पखाल्नुपर्छ । पखालेर सुकाएको ऊन कोरेर सफा गर्नुपर्छ । कोरिसकेको ऊन चर्खामा लगाएर धागो बनाउनुपर्छ । धागोको डल्लो बनिसकेपछि तान लगाएर राडी बुन्न शुरु गरिन्छ । बुनिसकेपछि त्यसको छेऊ (बिट) मार्नलाई ऊनकै धागोले सिउनुपर्छ। सिईसकेपछि तयार भएको राडीलाई उमालेको तातो पानीले मिचिमिचि माड्नुपर्छ वा मेसिनले माड्न पनि सकिन्छ ।

माडिसकेपछिको राडीलाई तन्काएर पानी सोसिनेगरि निचोरिन्छ । निचोरेर सुकाईसकेपछि राडी तयार हुन्छ । राडी बनाउने तरिका ठाउँ अनुसार फरक हुनसक्छ । तर रुम्जाटारको गुरुङहरुको परम्परागत चलन भने यही नै हो ।

राडी विछ्यौनाका लागि प्रयोग गरिन्छ । स्वास्थ्यका लागि अत्यन्तै राम्रो मानिने राडीपाखी जन्मदेखि मृत्यु संस्कारसम्म चोखो र अनिवार्य मानिन्छ । यहाँको राडीपाखी देशभित्रदेखि युरोपसम्म निर्यात हुने गरेको छ । राडीको आकार अनुसार प्रतिगोटा ३ हजारदेखि १०–१२ हजारसम्म मूल्य पर्ने गर्छ ।