बाफ निस्किएपछि त्रासमा

बेंसीसहर–डुम्रे सडक खण्डमा पर्ने सिउँडीबार चोकबाट करिब डेढ सय मीटर माथि निस्किएको बाफले वरपरका स्थानीय समेत त्रसित छन् । स्थानीय सुनिता खनालको घरसंगै जोडिएको पछाडिको गह्राको भित्तामा ३/४ ठाउँबाट बाफ निस्किएको छ । सुख्खा माटोको कान्लामा रहको प्वालबाट बाफ निस्किएको हो । ढुंगा तथा माटोले घेरिएको उक्त प्वालबाट निस्किएको बाफले माटो समेत भिजेको छ । बिहानको समय बढीमात्रामा देखिने बाफ दिउँसोको समय नदेखिने र साँझको समय कम देखिने स्थानीय बताउँछन् । कान्लामाथि बिनमाया गुरुङको घर छ । सवैभन्दा बढी खनाल र गुरुङ परिवार त्रसित बनेका छन् ।

एक सातायता निरन्तर बाफ निस्किरहेको खनालले बताइन् । उनका अनुसार सुरुमा सामान्य रुपमा निस्किएपनि पछिल्लो समय बढी निस्कन थालेको उनले बताइन् । उनका अनुसार टोल तथा छरछिमेक नै डराएका छन् । ‘हामी सुरक्षित छौं कि असुरक्षित छौं भनेर वडा कार्यालय र प्रशासनमा निवेदन दिएका छौं । एकसाता भयो, यसको कुनै अध्ययन अनुसन्धान भएको छैन’ उनले भनिन्, ‘हामीलाई कि सुरक्षित छ भनिदिनु पर्‍यो, कि असुरक्षित छ भनिदिनु पर्‍यो । कति दिन त्रासमा बस्ने हो ?’

उक्त बाफ हेर्न दिनदिनै मानिसको घुइँचो लाग्ने गरेको स्थानीय दीपेन्द्र थापाले बताए । लमजुङ उद्योग वाणिज्य संघका निवर्तमान महासचिव कृष्ण लामिछानेले मानववस्तीकै बीचमा अचानक देखिएको बाफले आश्चर्यमा परेको बताए । ‘यसलाई छिटोभन्दा छिटो अनुसन्धान गरी स्थानीयलाई राहतको महसुस दिलाउनुपर्छ’ उनले भने । मानिसको भीड हुन थालेपछि उक्त ठाउँलाई फलामको जालीले बारेर राखिएको छ ।

माथिल्लो घरकी बिनमाया गुरुङले घरमुनीबाट बाफ निस्किरहेपछि डर लागिरहेको बताइन् । ‘के हुने हो, कसो हुने हो भनेर हामी डराएका छौं । हामी पनि सवै जाने हो कि भनेर चिन्ता लागेको छ’ उनले भनिन् ।

स्थानीय जुठीमाया गुरुङका अनुसार पहिले पनि यस्तै प्रकारले बाफ निस्किन्थ्यो भन्ने सुनिएको थियो । ‘अहिले नजिकै मध्यमर्स्याङदी जलविद्युत छ । भूकम्पले हल्लाएर फुटेको क्षेत्रबाट सुरुङको बास्फीकरण निस्केर आएको हुनसक्छ’ उनले भनिन् । उनका अनुसार मध्यमर्स्याङदीको सुरुङ ३/४ सय मीटर टाढा छ । आयोजना नजिकै भएकाले पानीको दबाबका कारण चट्टान तातिएर बाफ निस्किएको हुनसक्ने आशंका पनि स्थानीयले गरेका छन् ।

मध्यमर्स्याङदी जलविद्युत केन्द्रका प्रमुख पशुपतिराज गौतमले मध्यमर्स्याङदीका पेनस्टक करिब ७ सय मिटर टाढा पर्ने भएकाले त्यसको असर हुन नसक्ने बताए । ‘हाम्रोमा जिओलोजिष्ट (भूगर्भविद्) छैन । आइतबार सोमबार जिओलोजिष्ट झिकाएर के हो भन्ने विषय पत्ता लगाउने प्रयासमा छु’ उनले भने । घटनाबारे गृह मन्त्रालयमा जानकारी गराएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी युवराज मैनालीले बताए । ‘म आफैं गएर पनि हेरें । बाहिर प्रचारमा धुवाँको मुस्लो भनेर प्रचार भएको रहेछ । सवैतिरबाट सोधेका सोध्यै छन्। निस्किएको बाफ हो’ उनले भने, ‘कसरी निस्कियो भन्ने जानकारी विज्ञबाट थाह हुन्छ, ल्याउने प्रयासमा छौं ।’