नेपालले बेलायत र भारतसँग गरेको गोर्खा–भर्तीजस्तो सन्धि रुस र युक्रेनसँग गरेको छैन । तर रुस–युक्रेन युद्धमा नेपाली दुवै पक्षबाट किन लडिरहेका छन् ? स्वेच्छाले विदेशी सेनामा भर्ती हुनुपर्ने बाध्यता किन ? विदेशमा मर्नेहरूको पीडा नीति निर्माता वर्गले महसुस गरेका छन् ? यी प्रश्नको जवाफ सोच्न सक्ने जो कोहीलाई थाहा छ कि उनीहरू केही पैसा कमाएर घर पठाउन चाहन्थे, जसलाई ‘रेमिट्यान्स’ भनिन्छ, जसले नेपाल सरकार चलाउन मद्दत गर्छ ।
निरन्तर गर्मी बढिरहँदा तराई–मधेशको जनजीवन व्यापक मात्रामा प्रभावित भइरहेको छ । धेरै ठाउँमा तापक्रम ४० डिग्री सेल्सियस नाघेको छ । तातो सुक्खा हावाको लहर अर्थात् ‘लू’ चल्न थालेको छ । त्यस क्षेत्रमा तत्काल वर्षा भइहाल्ने सम्भावना पनि देखिएको छैन । त्यसैले तापक्रम अझै बढ्न सक्छ ।
नेपालमा आरक्षणको विषयलाई लिएर निरन्तर बहस हुँदै आएका छन् । प्रभुत्वशाली वर्ग र समुदायको एउटा हिस्सा आरक्षणको विरोधमा छ भने उत्पीडित समुदाय आरक्षण अधिकार भएका कारण प्रभावकारी कार्यान्वयनको माग गर्दै सदैव संघर्षमा छ । यसैको प्रतिबिम्ब दुवै समूहमा आरक्षणलाई हेर्ने दृष्टिकोणमा पनि विविधता पाइन्छ ।
विद्यमान आर्थिक समस्याको मूल जरो राजनीतिक अस्थिरता हो भन्ने हाम्रो बुझाइ छ । राजनीतिक रूपमा देखिएको समस्या आर्थिक रूपमा पनि प्रतिबिम्बित हुने भएकाले राजनीतिक अस्थिरतालाई आर्थिक समस्याको जरो मान्नुपर्छ । सिधा भाषामा भन्दा, हाम्रा प्रधानमन्त्री, अर्थमन्त्री वा संघीय एवं प्रदेश सरकार कति समय टिक्छन् भन्ने निश्चित नभएपछि कुनै पनि आर्थिक गतिविधि मौलाउन सक्दैनन् ।
कान्तिपुर दैनिकमा बिहानै नेपालका एक प्रभावशाली नेताको लेख पढ्न पाइयो । शीर्षक थियो– ‘ह्वाट मेक्स यू ह्याप्पी ?’ ओहो कति रमाइलो शीर्षक, आफ्नो खुसीबारे सोच्ने । त्यो लेख पढेर धेरैबेर म घोत्लिएँ– ह्वाट मेक्स मी ह्याप्पी ? नेताज्यूलाई धन्यवाद दिएँ मनमनै र सोचें– आज मजस्तै यो लेख पढ्ने लाखौं पाठक यसैगरी आफ्नो खुसी कहाँ छ भनेर खोजिरहेका होलान्, नभेटे पनि कम्तीमा खोज्ने प्रयासमा त होलान् । सबै नेता, मानिस यस्तै सकारात्मक भैदिए... !
सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयले विज्ञसम्मिलित कार्यदलको सुझावबमोजिम तयार पारेको भनिएको राष्ट्रिय आमसञ्चारसम्बन्धी विधेयकले संविधान, राष्ट्रिय प्रसारण ऐन २०४९ को संशोधित व्यवस्था र प्रादेशिक संरचनाको मूल मर्म तथा प्रादेशिक तहले प्राप्त गरेका अधिकारलाई निषेध गरेको छ ।
नेपाली खेलकुदमा टेबल टेनिसको इतिहास निकै लामो र समृद्ध छ । नेपालमा खेलिँदै आएका खेलमध्ये सबैभन्दा पुरानोमा टेबल टेनिस पनि पर्छ । यस खेलबाट नेपालले राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा धेरै सफलता पनि प्राप्त गरेको छ । यसै क्रममा नेपाली टेबल टेनिसले नयाँ ऐतिहासिक उपलब्धि हात पारेको छ, यो हो– पेरिसमा यसै वर्ष हुने ओलम्पिकका लागि नेपाली खेलाडीको सिधा छनोट । स्यान्टु श्रेष्ठले यो कोसेढुंगा उपलब्धि चुमेका हुन् ।
भारतमा सात चरणमा हुने लोकसभा चुनाव अप्रिल १९ देखि जारी छ । तर, नरेन्द्र मोदी प्रशासनले निर्वाचनअगावै प्रमुख प्रतिपक्ष कांग्रेसको बैंक एकाउन्ट नै फ्रिज गरिदियो । अनेक तिकडम भिडाएर दिल्लीका मुख्यमन्त्री अरबिन्द केजरीवाललाई जेल हाल्यो । अप्रिल ४, २०२४ मा मोदी शासनको पक्षपोषण गर्ने गरी टीभी–सीएनएक्स ओपिनियन पोलले आगामी निर्वाचनपछि पनि भारतमा मोदीको निष्कन्टक राज चल्ने ठोकुवा गरेका छन् ।
केही समयअघि एक सांसदले संसद्मा समाचारको शीर्षक पढेर सरकारले मलमा अनुदान कटौती गरेको विषयमा कडा आलोचना गर्नुभयो । उहाँले बोलिसकेपछि मैले ह्वाट्सएपमा सानो फोटोसहित एउटा म्यासेज पठाएँ । उहाँले जुन विषयको आलोचना गर्दै बोल्नुभएको थियो, उहाँ आफैं मन्त्री छँदा गरिएको निर्णय पत्रिकाले ढिलो गरी थाहा पाएर त्यो दिन छापेको थियो । मैले यही कुरा ह्वाट्सएप म्यासेजमा उल्लेख गरेको थिएँ ।
उपेन्द्र यादव नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टी नेपाल विभाजित भयो । छुट्टिएर निस्किनेहरूले संघीय सरकारमा रेड कार्पेट स्वागत पाए । उसो त एक वर्ष पहिला उपेन्द्रलाई यसैगरी चमत्कारी सहकार्यको कथा उन्दै हात समाएर प्रतिनिधिसभाको मूल ढोकाबाट छिराइएको थियो ।
राजतन्त्र फालेर बहुदलीय व्यवस्था ल्याउने बेला अधिकांश सभा, सम्मेलन, जुलुस र र्यालीमा नारा घन्किन्थ्यो, ‘घर कसको पोत्नेको, खेतबारी कसको जोत्नेको ।’ त्यसबेला साहुमहाजन र जमिनदारको कब्जामा रहेको घरजग्गाको स्वामित्व गरिखाने वर्गमा ल्याउन यो नारा लगाइएको थियो ।
राजनीतिक स्थायित्व, सुशासन, विकास र सामाजिक न्यायसहित ‘समृद्ध नेपाल सुखी नेपाली’ को राष्ट्रिय आकांक्षा पूरा गर्ने उद्घोषका साथ सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम ल्याएको छ । २१७ बुँदाको नीति तथा कार्यक्रमले अर्थतन्त्रको सुधार र पुनरुत्थान, उत्पादन र उत्पादकत्व वृद्धि, रोजगारी सिर्जनामा जोड दिन खोजेको छ ।
२३.१२°C काठमाडौं
