विश्वका धनी व्यक्ति जेफ बेजोसको सम्पत्ति १४३ अर्ब अमेरिकी डलर छ । उनी अनलाइन सपिङ मार्केट अमेजनका मालिक हुन् । फोर्ब्स म्यागजिनका अनुसार सन् २०१८ मा विश्वमा २ हजार २ सय ८ जना बिलिनियर (अर्बपति) भए । तर अहिलेसम्म विश्वमा कोही पनि ट्रिलिनियर (दस खर्बपति) भएका छैनन् ।
म कडा जाममा परेको छु ।महाशिवरात्रिको अवसरमा पशुपतिनाथ मन्दिर दर्शनार्थ महामहिम राष्ट्रपति श्रीमती विद्यादेवी भण्डारीको राजकीय सवारी हुने भएको छ । त्यसैले यहाँदेखि त्यहाँसम्मका पुरै सडक जाम गराइएको छ । यसका साथै सम्माननीय प्रधानमन्त्री कमरेड खड्गप्रसाद शर्मा ओली पनि यही मार्ग भएर सवारी हुने भएका छन् क्यारे ! एक प्रकारले दोहोरो जामको विकट स्थिति छ ।
हाम्रो संस्कारगत सोच चिन्तनमा छोरीले कमाएको, गरेको आर्जनमा बाबुआमा बाँच्न हुँदैन, अर्को जुनीमा त्यो भार तिर्नुपर्छ अर्थात् चुक्ता गर्नुपर्छ भन्ने परम्परागत सोच, चिन्तन बोकेका मानिसहरू अहिले पनि समाजमा धेरै भेटिन्छन् । आखिर उस्तै पीडा, उस्तै दर्द खेपेर हुर्काएका, बढाएका हुन्छन्, बाबुआमाले । उस्तै त्याग, समर्पण हुन्छ भने किन छोरीहरूको आर्जनमा बाँच्न नहुने बाबुआमाहरू ?
एज्नेस म्याकिन क्लामथ फल्स, ओरेगनमा बस्छिन् । तीन वर्षअघि उनको १६ वर्षीय छोरा ह्यारिसनले आत्महत्या गरे । ‘ह्यारिसनलाई गुमाउँदा मैले छोरालाई गर्ने मायाको हरेक अंश हरायो,’ उनी भन्छिन्, ‘त्यो प्रेमलाई कतातर्फ मोड्ने भन्ने सोच्नै सकिन । तर ऊ गयो भन्दैमा मैले उसलाई गर्ने माया पनि हरायो भन्ने होइन । ऊ नहुँदा कसरी ऊप्रतिको मेरो माया दर्शाउने भन्ने मैले सिक्नु थियो । त्यसैले अहिले म उसको माया समुदायमा बाँडिरहेकी छु ।’
तीन सय वर्ष अगाडिका भविष्यवेत्ता तथा दार्शनिकहरूले भन्ने गरेका थिए, मानिसको संख्या यसरी नै बढिरहन्छ र अनिकालले मानिसको जीवन अस्तव्यस्त हुन्छ । उनीहरूले अनुमान लगाएकोभन्दा तीव्र गतिमा जनसंख्या वृद्धि हुँदै गयो । तर त्यस्तो भोकमरी लागेन । जीवन जति दुःखी र कष्टकर होला भन्ने सोचिएको थियो, त्यस्तो भएन । उल्टै सजिलो भएको छ ।
गुराँसका प्रजातिहरू फागुनदेखि जेठसम्म फुल्छन् । यसबीच पत्रपत्रिकामा अक्सर गुराँसबारे समाचार आइरहन्छन् । त्यसमा नेपालमा पाइएको गुराँस प्रजातिको संख्या उल्लेख हुन्छ । पर्या–पर्यटनका निम्ति गुराँस प्रजातिको विविधताले छुट्टै महत्त्व राख्छ । सरकारले यो वर्ष गुराँस सम्बन्धी दुई पुस्तक सार्वजनिक गरेको छ ।
दुई महिना अघिको कुरा हो । चितवनबाट अक्सर चार घन्टा लाग्ने बाटो छिचोल्न आकस्मिक जाम र जिर्ण सडकका कारण ६ घन्टा लाग्यो । धुलोको मुस्लो उडिरहेको कलंकीमा झर्दा ११ बजिसकेका थियो । अब बल्ल मेरो युद्ध सुरु हुनेवाला थियो । ट्याक्सी खोज्ने युद्ध ।
बेलायत भ्रमण सकेर सन् १८५१ मा नेपाल फर्केपछि जंगबहादुर राणा (१८१७–१८७७) लाई अंग्रेजी भाषा र बेलायतको मोहले उल्टो सांस्कृतिक झड्का वा ‘इन्भर्स कल्चरल शक’ भयो । ती अंग्रेजी जान्दैनथे, तर त्यो भाषाप्रति उनको अत्यन्त मोह थियो ।
वि. सं. १९९४ मा पं. रुद्रप्रसाद र तारादेवी शर्माको कोखबाट काठमाडौंको धर्मस्थलीमा जन्मिनुभएको हो–साहित्यकार मोहनराज शर्मा । आज उहाँले देह त्याग गरेको ४५ दिन भयो तर गुरुको सम्झना भुल्नै सकिन्न । आफ्ना पितासँग बाल्यकालमै बनारस पुगी शिक्षादीक्षा ग्रहण गर्दै हुर्कंदै इतिहास विषयमा बनारस हिन्दु विश्वविद्यालयबाट स्नातकोत्तर उपाधि हासिल गर्नुभयो ।
गत फागुन १ गते सर्वोच्च अदालतले चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जभित्र सडक निर्माणसम्बन्धी कुनै पनि काम नगर्न सम्बन्धित पक्षलाई परमादेश जारी गरेको छ । यो आदेश सरसर्ती हेर्दा प्रकृति र जैविक विविधतामाथि मानव अतिक्रमणको विपक्षमा देखिएकाले अरू कसैका लागि चिन्ताको विषय नहुन सक्छ । तर निकुञ्ज नजिकको खास क्षेत्र र भेगमा बस्ने मानिसहरूलाई भने यसको गहिरो प्रभाव परेको छ ।
विश्वभर बाँदरका २ सय प्रजाति छन् । तीमध्ये नेपालमा तीन प्रजाति पाइन्छन् । लङ्गुर, रेसस र आसमी । बाँदरहरू जङ्गलमा बस्छन् । देवालयमा पनि यिनीहरू प्रशस्तै भेटिन्छन् । लङ्गुर जङ्गलमा तथा आवादी जग्गामा पाइन्छ । रेसस जङ्गलमा र सहरी बसोबास क्षेत्रमा । दसदेखि एक सयको समूहमा । यो खेतीबालीमा असर गर्ने प्रजाति हो ।
