बडादसैंमा टीका लगाउने प्रचलन सर्वाधिक महत्त्वको मानिन्छ । टीका लगाउँदा वाचन गरिने प्रचलित आशिष समाज र समय–सापेक्ष कत्तिको छ भन्ने विषयमा यो लेख केन्द्रित छ ।
भनिन्छ– हुनेखाने या कमाइ हुनेहरूका लागि सधैं दसैं छ । तर गरिबका लागि दसंै दशा बनिदिन्छ । आर्थिक अभावका कारण आफ्ना सन्तानका लागि दसैंको जोहो गर्न नसकी आत्मग्लानि गर्ने थुप्रै हुन्छन् ।
देवीले हामीलाई शक्ति अर्थात् ऊर्जा दिन्छिन्, मनोवैज्ञानिक सामथ्र्य दिन्छिन्, हामीभित्रका काम, क्रोध, लोभ, मोह, मद, मात्सर्यजस्ता दानवलाई परास्त गरेर दैवी शक्ति उदय गराउने आत्मबल प्रदान गर्छिन् । त्यसैले हामी प्रतिवर्ष देवीको उपासना गर्छाैं ।
नेपाली घरआँगनमा नवरात्र पर्व चलिरहेको छ । यस पर्वमा ९ दिनसम्म शक्तिस्वरूपिणी माता भगवतीको उपासना गरी दसमीको दिन प्रसादको रूपमा टीका र जमरा लगाउने गरिन्छ ।
दसैं ठूलाबडा, मान्यजनको हातबाट रातो टीका र आशिर्वाद थाप्ने र मिठोमसिनो खाने पर्व हो । यो पर्वमा ऋण काढेर भए पनि नयाँ लुगा लगाउने र मासुका लागि सिंगै खसी ढाल्ने होडबाजी चल्छ ।
केपी शर्मा ओलीले प्रधानमन्त्री बनेलगत्तै भन्नुभएको थियो, ‘महिलाहरू रातको १२ बजे पनि एक्लै हिँड्न सक्छन् । ’ तर नयाँ सरकार बनेयता बालिका बलात्कार भएको घटनामात्रै १४ सय पुगेको छ ।
आमाको कुरा गर्दा पाकिस्तान को नाम ? पाठकहरुलाई अलि अनौठो लाग्ला । संयोग भनौं गोर्कीको आमा पछि मैले एउटा आमाको आँशुको बारेमा कविता पढ्ने अवसर पाएँ । त्यो कविता पकिस्तानी कवि फैज अह्मेद फैजको थियो ।
भौतिक पूर्वाधार निर्माणको बहस जोडतोडले चलिरहेको छ । भौतिक संरचना निर्माणका लागि निर्माण सामग्री कसरी जुटाउने भन्ने विषयमा भने नीति निर्माता मौन छन् । नागरिक समाज र विज्ञ समूहले पनि सार्वजनिक बहस थालेका छैनन् ।
सत्तासीन नेकपाका यतिबेला दुइटा दायित्व छन् । एक, नेपाली समाजलाई होशियारीपूर्वक समाजवादमा लैजाने । दुई, विश्व जगतलाई समाजवादी विकल्पको एउटा सफल मोडल दिने । नेकपाका अगाडि दुइटा बाटा छन् ।
दसैंमा सबैभन्दा बढी ध्यान दिनुपर्ने विषय खानपान हो । दसैं अवधिमा पूजाआजा नसकुन्जेल भोको बस्ने गरिन्छ र पूजा सकिएपछि चिल्लोले भरिपूर्ण मासुजन्य खाद्य परिकार अत्यधिक खाने गरिन्छ ।
