हुरीले उजाडियो मुक्त कमैया बस्ती

बालबच्चालाई मासु नखुवाएको धेरै दिन भएको थियो । एक किलो मासु लिन नैनादेवी चोकबाट मासु पसलतिर मोडिन खोज्दै थिए, एक्कासि हुरीबतासको भुमरीले छोप्यो ।

रिक्सासहित उनी त्यहीँ ढले । सामान्य चोट लाग्यो । बल लगाएर उठे र मुस्किलले नजिकको नैनादेवी मन्दिरभित्र पसे । ‘ज्यान जोगियो,’ उनले भने, ‘तर कच्ची झुपडीभित्रका लालाबालाको चिन्ताले त्यो एक घडी महिनौँजस्तो भयो ।’ करिब एक घण्टामा हुरी र पानी मत्थर भएपछि रिक्सालाई त्यहीँ छाडेर पैदलै घरतिर दौडिए ।

‘बस्तीमा कोलाहल थियो,’ उनले भने, ‘घर घरजस्तो थिएन, हुरीले छाना उडाइसकेको थियो । भित्र पानी जमेको थियो ।’ उनले परिवारका सदस्यलाई बोलाए, कोही बोलेनन् । आत्तिएर मोबाइलको टर्च बालेर भित्र पसे । उनका अनुसार श्रीमती कमलापती र केटाकेटी खाटमुनि लुकेर बाँचेका थिए ।

‘छोराहरू बाबा–बाबा भन्दै निस्किए,’ उनले भने, ‘श्रीमती बेहोस भइसकेकी रहिछन्, केही बेरपछि मात्रै होस फर्कियो ।’ दिनभर बजारमा रिक्सा र अन्य मजदुरी गरेर साँझ–बिहानको छाक टार्ने यो बस्तीका धेरै मुक्त कमैया हुरीबतास चलेका बेला घरबाहिरै थिए । घरमा केटाकेटी र वृद्धवृद्धा मात्रै थिए । सबैलाई ज्यान जोगाउनै मुस्किल भएको सीताराम चौधरीले बताए ।

सीताराम आफू पनि हुरी चल्ने बेला बाटैमा थिए । ‘घर पुग्दा परिवारमा रुवाबासी थियो,’ उनले भने, ‘रातभरि कोही सुत्न पाएनौँ ।’ उनले कसैको घरको अन्नपात र लत्ताकपडा नबचेको बताए । ‘सर्वस्व गुम्यो,’ उनले भने ।

यहाँका अधिकांश कच्ची घर भत्केका छन् । टिनको छाना कसैको बाँकी छैन । धनगढी एयरपोर्टमा ६० परिवार मुक्त कमैया बस्छन् ।

यो बस्तीमा मात्रै होइन, धनगढीका ठूला महलभित्र बस्नेहरू पनि सुरक्षित रहन नसकेको स्थानीय बताउँछन् । धनगढी उपमहानगरपालिका ४ की पार्वती भट्टले भनिन्, ‘बाँच्ने आसै मरिसकेको थियो ।’ उनका पति पनि बजारमै थिए । एक्कासि हुरीबतास चल्न थालेपछि केटाकेटी च्यापेर बसेको उनले बताइन् ।

धनगढीमा धेरैथोरै सबैको क्षति भएको छ । मेरो त केही भएन भन्नेको पनि घरको छतमाथिको ट्यांकीको ढक्कन उडाएको छ । घरको सिसाको झ्याल, छतमाथिको ट्यांकी र घरवरपरका बोटबिरुवा केही बाँकी छैन । धनगढी उत्तरबेहडीका देवराज भट्टले ४६ वर्षको उमेरमा अहिलेसम्म नदेखेको भयंकर हुरीबतास चलेको बताए ।