बेपत्तालाई सम्झँदै आफन्त

१६ बर्ष अघि सरस्वतीकी ११ बर्षिय छोरी बेपत्ता भएपछि अहिले सम्म उनले नियमित घर व्यवहार चलाउन सकेकी छैनन् । ‘फुपुको घरमा जान्छु भनेपछि ११ बर्षकी छोरीलाइ हरिचौर पठाएको थिएँ, छिमेकीसँगै गएको बेला सेनाले पक्रेर छोरीलाइ बेपत्ता बनायो,’ विकले रुदै भनिन्, ‘सेना, प्रहरी र सिडिओलाई धेरै पटक भेटे, अहिले सम्म केही पत्तो दिएनन् ।’ मरेकी भए लास देउ, बाँचेकी भए सास देउ भनेको सुन्ने कोही भएन ।

बिकले छोरीको खोजी गर्न बेपत्ता आयोगमा पनि उजुरी दिएकी छिन् । २०५९ को मंसिरमा छोरी बेपत्ता भएपछि अहिले सम्म राम्रोसँग निदाउन नसकेको उनले गुनासो गरिन् । ‘द्वन्द्व पिडित भनेर बोलाउँछन्, बेपत्ता छोरीको नमिठो सम्झना मात्र आउँछ’ विकले भनिन्, ‘कही गएर पनि न्याय पाउन सकिन ।’

उनले छोरीको सत्य जान्न पाउनुपर्ने बताइन् । विकका श्रीमान हरिलाल पनि अहिले मानसिक सन्तुलत गुमाएका छन् । कसैले बोलाउँदा छोरी भेटिएकी होकी भन्दै आत्तिएर बोल्छन् र परिवारमा पनि झर्केर बोल्ने वानी परेको छ । रक्सी पिउने, बरबराउँदै हिँड्ने गरेकोले ज्याला मजदुरी गरेको दुई चारपैसा पनि बचाउन नसकेको विकले गुनासो पोखिन् ।

दुइ छाक खानका लागि मजदुरी गर्न बाध्य विक दम्पतीले भोकभोकै धेरैपटक सेना र प्रहरीमा धाएका थिए । बेपत्ता आयोगले लिएको निवेदन पनि कार्यान्वयनमा आएपछि भने उनीहरूको आसा मरेको छ । ‘छोरी बाँचेकी जस्तो लाग्दैन, तर मरेकी हो पनि भनेनन्’ उनले भनिन्, ‘मानवअधिकारवादी देखें भने केही पाइन्छ की भन्ने आस लाग्छ, घर फर्केपछि उस्तै पिर लाग्छ ।’ विक दम्पत्तिले मजदुरी गरेकै भरमा कान्छि छोरी अमृतालाइ पढाउन सकेका छैनन् । छोरा यामबहादुर पनि मानसिक रोगी भएकोले विकको परिवार पिडामा छ ।

समितिको तथ्यांक अनुसार बागलुङमा २४ बेपत्ता परिवारले प्रारम्भिक राहत बुझेका छन् भने एकजनाले अझै राहत पाएका छैनन् । सशष्त्र द्वन्द्वको समयमा १ सय ३९ जनाको मृत्यु भएको थियो भने १ सय २ जना अपहरणमा परेका थिए । शर्माका अनुसार बिस्थापित ७९ जना, अंगभंग २३, घाइते ५३ जना छन् भने ४१ बालबालिकाले बाबुआमा मृतक भएकोले छात्रवृत्ति पाएका छन् ।
राज्यपक्षबाट बेपत्ता बनाएका पीडित धेरै छन् भने केहीलाई तत्कालिन बिद्रोही पक्षले पनि बेपत्ता बनाएका घटना छन् । ती घटनामा पनि मरे बाँचेको कुनै सूचना पीडितले पाउन नसकेको बताए ।