बेथेले मनग्गे आम्दानी

‘अर्कैको बारीमा उम्रिएको बेथेको साग सित्तैंमा पिटेर बजारमा ल्याई बिक्री गर्छु,’ उनले भनिन्, ‘लगानी गर्नु पर्दैन, एक मुठा बिक्री गर्दा १० देखि २५ रुपैयाँसम्म आम्दानी हुन्छ ।’ सागको मुठाको आकार र गुणस्तरका आधारमा मूल्य निर्धारण गर्ने गरेको उनले बताइन् । यो व्यापार चमेलीको लगानीबिनाको शतप्रतिशत मुनाफा हो ।

उनले दिउँसोमा टिप्ने र साँझ–बिहान बिक्री गर्ने गर्छिन् । सित्तैंमा खेतमा उम्रिएको बेथे बेचेर उनले मासिक २० हजार रुपैयाँ सजिलै कमाउने गरेको बताइन् । यतिबेला बेथे उम्रिने सिजन हो । आलु, बन्दा गोपी, काउली, गहँुलगायत खेतीभित्र बेथे पाइन्छ । किसानको लगानी र मिहिनेतबिनै बेथे उम्रिन्छ । त्यसैले उनीहरू त्यसलाई टिपेर बजारसम्म लैजाने सोच राख्दैनन् ।

केसीजस्तै बेथेको साग टिपेर शतप्रतिशत नाफा कमाउने धुनमा लागेका महिला कोहलपुरमा थुप्रै छन् । गाउँमा भन्दा सहरी क्षेत्रमा बेथेको साग निकै चासोका साथ किन्ने गरेको कोहलपुर–११ की अनिता परियारले बताइन् । दिनभरि घरमा बसेर समय खर्चिनु उचित लाग्दैन उनलाई । आफ्नो खेती गर्ने जमिन छैन । जागिर खाने पढाइ छैन ।

उनले बेथे टिपेर बजारमा ल्याउने काम साथीबाटै सिकेको बताइन् । कतिपय किसानले खेतबाट आलु नै चोरी हुने डरले खेतमा पस्न नदिने अनिताले सुनाइन् । कोहलपुर–१३, सिम्री गाउँमा अहिले बेथे टिप्नेको भीड छ । कतिले घरमै खान टिप्छन् भने कतिले बजारमा बिक्री गर्न ।

६० वर्षीया पंकी बुढाथोकीको दैनिकी चलाउने आय आर्जन नै बेथेको साग बिक्री हो । बेथेको साग टिप्न उनलाई लगानी लाउनु पर्दैन । त्यसैले व्यापार गर्न सजिलो भएको उनले सुनाइन् । उनी बेथे टिप्नकै लागि कोहलपुरका विभिन्न भित्री गाउँमा डुल्छिन् । जतिसक्दो लोकल देखिने बेथे खोज्नु उनको मुख्य ध्येय हुन्छ । कोहलपुर कृषि मेला र हवलदारपुरको कृषि मेलामा उनले बेथे नै बेच्ने गरेको बताइन् । बजारका मान्छेले स्वादिलो मान्ने भएकाले उनले साग आफैंले केलाएर बेच्ने गरेको सुनाइन् ।

कलिला पात टिपेर सफा गरी टोकरीमा सजाएर राख्छिन् । यो सबै गर्दा उनको मिहिनेत बढी लाग्छ । त्यही मिहिनेतको पैसा अरुको तुलनामा बढी लिने गरेको उनले बताइन् । ‘साग केलाएर सफा पारिदिन्छु,’ उनले भनिन्, ‘सजिलो मान्दै मान्छेहरू बढी पैसा दिन तयार हुन्छन् ।’

हवलदारपुरकी ३५ वर्षीया मिठु चौधरी खेती किसानी गर्छिन् । तर, उनले खेतमा लगाएको तरकारीभन्दा सित्तैंमा उम्रिएको बेथेको बिक्रीबाट मनग्गे आम्दानी गर्ने गरेको बताइन् । मसुरो खेती गरेकी उनले त्यसभित्र उम्रिएको बेथे बेचेर पुस र माघ महिनामा मात्रै ५० हजार रुपैयाँ कमाएको सुनाइन् । ‘जाँगर गर्नुपर्‍यो, बेथे बेचेर टन्नै कमाइ हुन्छ,’ उनले भनिन् ।