कर्णालीमा १५ हेलिप्याड

हेलिप्याड बनाउन मन्त्रालयले १ करोड ५० लाख रुपैयाँ विनियोजन गरेको छ । मन्त्रालयले रुकुमको सानीभेरी गाउँपालिका ६, खोरियाडाँडा र आठविसकोट, डोल्पाको शेफोक्सुण्डो गाउँपालिकास्थित रिम्न र दुनै, जुम्लाको तिला र कनकासुन्दरी ७, खिच्चनेमा हेलिप्याड बनाउन लागेको हो ।

त्यस्तै जाजरकोटको नलगाड ७ दल्ली, हुम्लाको फुचा, दैलेखको भगवतीमाई र ठाटीकाँध, कालीकोटको कुमाल गाउँ, मेहेमुडी धामीगाउ, महाबै र सान्नीत्रिवेणीमा हेलिप्याड बनाउँदै छ । यसैगरी मुगुको छायानाथ, मुगमकार्मारोङ, खार्पुनाथ र हुम्लाको खार्पुनाथ ५ यांचुमा हेलिप्याड बन्ने भएका हुन् ।

मन्त्रालयका सचिव धीरेन्द्र प्रधानका अनुसार सडकको पहुँच नपुगेको स्थानमा हेलिकप्टरबाट विपतको व्यवस्थापन गराउन हेलिप्याड बनाउन लागिएको हो । उनका अनुसार हेलिप्याड अन्य कामका लागि समेत प्रयोग हुन सक्नेछ । विभिन्न सामाजिक कार्यमा जोड दिनसमेत हेलिप्याड सबै जिल्लामा जरुरी रहेको उनको भनाइ छ ।

‘कर्णाली प्रदेशका कतिपय जिल्ला र ठाउँ अझै पनि सडकको पहुँचमा छैनन्, अधिकांश जिल्लामा विमानस्थल छैनन्,’ उनले भने, ‘विपत र आपतकालीन उद्धार हेलिप्याडको पहिलो शर्त हो, तर अन्य काममा समेत हेलिकप्टर उपयोग हुनेछन् ।’ उनले यातायात समस्याका कारण कर्णालीका अधिकांश ग्रामीण क्षेत्रका बासिन्दा स्वास्थ्य सेवाबाट बञ्चित रहेकाले पनि हेलिप्याडको अवधारणा अगाडि सारिएको जनाए ।

सुत्केरी र गर्भवती महिलालाई समयमै उपचारको व्यवस्था गर्न हेलिप्याड जरुरी रहेको सचिव प्रधानले जनाए । ‘सुत्केरी हुन नसक्दा आमा र शिशुले अकालमा ज्यान जान्छ,’ उनले भने, ‘त्यसैले आपतकालीन उद्धारका लागि सबै जिल्लामा हेलिप्याड बनाउन थालिएको हो ।’ उनले हेलिप्याड सामाजिक कार्यका साथै पर्यटकीय दृष्टिकोणले पनि महत्वपूर्ण भएको जनाए ।

कर्णालीका अधिकांश पर्यटकीय क्षेत्रमा सडक सुविधा नभएकाले हेलिकप्टरमार्फत पर्यटक भित्र्याउने प्रदेश सरकारको योजना छ । विभिन्न ऐतिहासिक, धार्मिक, पुरातात्त्विक, पर्यटकीय र रमणीय स्थानमा हेलिकप्टर प्याकेज बनाएर पर्यटक भित्र्याउन सकिने मन्त्रालयका अधिकारीको भनाइ छ ।

चालु आवभित्रै १५ स्थानमा हेलिप्याड बनाउन पर्याप्त रकम विनियोजन गरिएको मन्त्रालयले जनाएको छ । मन्त्रालयका सचिव प्रधानका अनुसार १/२ महिनाभित्रै काम सुरु गर्नेगरी आवश्यक प्रक्रिया थालिएको छ । उनले हेलिप्याड निर्माणका लागि ग्रामीण र सडकको पहुँचबाट टाढा भएका स्थान छनोट गरिएको जानकारी दिए ।

हुम्ला अस्पतालमा पहिलो हेलिप्याड

जिल्ला अस्पताल सिमकोटको हातमा कर्णाली प्रदेशको पहिलो हेलिप्याड निर्माण गरिएको छ । ६० लाख रुपैयाँको लगानीमा हेलिप्याडसँगै आकस्मिक कक्षसम्म एम्बुलेन्स पुर्‍याउन सडक कालोपत्रे गरिएको हो ।

गत वर्ष कर्णालीका सबै जिल्लामा हेलिप्याड बनाउनेगरी रकम विनियोजन गरिएको भए पनि अन्य जिल्लाबाट रकम फ्रिज गएको थियो । निर्माण उपसमितिले १ महिनाको अवधिमा हेलिप्याड निर्माण गरिएको जनाएको छ । जिल्लामा गर्भवतीको मृत्यु हुने क्रम बढदै गएपछि उद्धारका लागि जिल्ला अस्पतालको हाताभित्र हेलिप्याड निर्माण गरिएको हो ।

जिल्लामा अझै सडक सुविधा नपुगेकाले जटिल अवस्थाका विरामी, गर्भवती र सुत्केरीको उद्धारका लागि हेलिप्याड निर्माण गरिएको अस्पताल व्यवस्थापन समिति अध्यक्ष छेपालदोर्जे लामाले बताए । ‘जिल्ला अस्पतालभित्र हेलिप्याड नहुँदा अन्यत्रै बिरामीलाई अवतरण गराइ यहाँ ल्याउनुपर्ने बाध्यता थियो,’ उनले भने, ‘हेलिप्याड निर्माण भएपछि जटिल अवस्थाका सुत्केरी र विरामीलाई सोझै अस्पतालमा ल्याउन सकिने भएको छ ।’

उनले जटिल अवस्थाका विरामीका लागि एक मिनेटको पनि ठूलो महत्व भएकाले सिधै अस्पतालमा ल्याउन हेलिप्याड महत्त्वपूर्ण रहेको जनाए ।

चारदेखि सुत्केरी व्यथाले च्यापेकी नाम्खा(६, लिमीकी छोजुम तामाङलाई हेलिकप्टरबाट केही दिनअघि उद्धार गरिएको थियो । उनलाई सिधै जिल्ला अस्पतालको हेलिप्याडमा अवतरण गराइएको डा. अमित विष्टले बताए । उनका अनुसार हेलिप्याडसँगैको क्षेत्र एम्बुलेन्स र हीलचियर आउजाउ हुनेगरी कालोपत्रे गरिएको छ ।

‘पक्की हेलिप्याड नहुँदा हेलिकप्टर अस्पताल परिसरमा अवतरण गर्न धेरै समस्या थियो,’ उनले भने, ‘हेलिकप्टरबाट अवतरण गराइएका विरामीलाई सोझै आकस्मिक कक्षाभित्र ल्याउने व्यवस्था मिलाइएको छ ।’ उनले अस्पतालमा हेलिप्याड निर्माण गरिएसँगै जटिल अवस्थाका विरामीको उपचार प्रभावकारी हुने जनाए । बाहिरका अस्पतालमा रेफर गरिएका विरामीलाई समेत अस्पताल परिसरबाटै हेलिकप्टरमा पठाउन सकिने उनको भनाइ छ ।