सहरमा पिकासो

विश्वप्रसिद्ध चित्रकार पाब्लो पिकासोका प्रिन्ट कपी गरिएका १६ वटा चित्र रमेशले अमेरिकाबाट किनेर ल्याएका हुन् । । ‘सानै भए पनि सुन त सुनै हो नि,’ उनले मुस्कुराउँदै भने, ‘पिकासोको चित्रको मूल्य आकारले अर्थ राख्दैनजस्तो लाग्छ, त्यसैले सानै किनें ।’

लाजिम्पाटस्थित आफ्नै ग्यालरीमा रमेशले केही दिनपछि यी चित्रहरू प्रदर्शनीमा राख्दै छन् । केही महिनाअघि अमेरिका गएका बेला रमेश लस एन्जल्स काउन्टी म्युजियम अफ आर्ट (लाक्मा) पुगेका थिए । त्यहाँ पिकासोका ठूलाठूला प्रिन्ट पेन्टिङहरू थिए । रमेशले भने कम पैसामा धेरै चित्र किन्ने सोच बनाए । ‘८० डलरमा १६ वटा ससाना पिकासोका चित्र किनें,’ उनले भने, ‘अब यी चित्रहरूलाई फ्रेमिङ गरेर सजाउने तयारीमा छु ।’ विभिन्न कलेजबाट छनोट गरेर २० जना विद्यार्थीलाई चित्रकला सिकाउन लागेका उनले पिकासोका कलालाई रिफ्रेन्सका रूपमा अभ्यास पनि गराउँदै छन् । विश्व कलाजगत् बुझेर ज्ञान आर्जन गरे कलाको गहिराइ थाहा पाउन सजिलो हुने उनको दाबी छ । आफ्नै घरमा अरूपण आर्ट ग्यालरी खोलेका उनले कला विद्यार्थीका लागि पनि पिकासोका कलाकृति ऐतिहासिक हुने बताए ।

चित्रमा के छ ?
फ्रान्सेली चित्रकार पिकासोको कला शैली ‘क्युबिक’ धार हो । कला समालोचक खनालका अनुसार कुनै पनि दृश्यलाई अगाडिको भाग मात्रै देखाउनु नभई त्यसको लम्बाइ, चौडाइ र गहिराइमा समेत पुगेर सिर्जना गर्ने धार हो यो । ‘त्यो बेला यस्तो शैलीमा काम गर्नु आफैंमा युनिक हो,’ केही चित्र औंल्याउँदै उनले भने । उनले ल्याएका चित्रका प्रिन्टहरू भने ‘वुमन विथ द फ्लावर’, ‘द टु साल्टीम्बान्क्ज’, ‘टु वुमन रनिङ अन द विच’, ‘डोरा मार सिटेड’, ‘पोट्रेट अफ ओल्गा इन एन आर्मचियर’, ‘स्लिपिङ प्यासेन्ट’, ‘स्टिल लाइफ अन अ पेडेस्टल टेवल’ लगायतका शीर्षकका छन् । ‘द ड्रिम’, शीर्षकको चित्रमा पिकासोको रोचक प्रेमकथा समेटिएको छ । सन् १९३२ मा उनले यो चित्र बनाएका थिए । चित्रमा एउटी युवती अर्धनग्न कुर्सीमा मस्त निदाइरहेकी छन् ।

सन् १९२६ ताका पेरिसमा पिकासोले १७ वर्षीया मेरी देरेजी वाल्टरलाई भेटेका थिए । उति बेला पिकासो ४५ वर्षका थिए । पहिलो भेटमै पिकासो मेरीको रूपको दिवाना भए । उनले भने, ‘हेलो मिस तपार्इंको अनुहार आकर्षक लाग्यो । म तपार्इंको पोट्रेट बनाउन चाहन्छु र हामी मिलेर भविष्यमा धेरै काम गर्न सक्छाैं ।’ त्यसको केही वर्षपछि पिकासोले ‘द ड्रिम’ चित्र बनाए । जति बेला मेरी भने २४ वर्ष पुगिसकेकी थिइन् । कल्पना गरेर बनाएको पिकासोको चित्रमध्येकै यो सबैभन्दा बढी मूल्यमा बिक्री भएको मानिन्छ । सन् १९४१ मा ७ हजार डरलमा बिक्री भएको ‘द ड्रिम’ लाई २०१३ मा १ सय ७९ मिलियन डलरमा लिलाम बढाबढ गरिएको थियो ।

‘मदर एन्ड चाइल्ड’ शीर्षकको चित्रको प्रिन्ट कपी पनि रमेशले ल्याएका छन् । यसमा चाहिँ पिकासोका संघर्षका दिन झल्किन्छन् । उनले यो सिरिजमा बनाएका सबै चित्रहरू ‘ब्लु पिरियड’ मा राखेका छन् । ब्लु पिरियड, जुन बेला पिकासो भोकभोकै चित्र कोर्न बाध्य थिए । आर्थिक अवस्था एकदमै कमजोर र कलामा स्थापित हुन उनी संघर्षरत थिए । यसैबीच उनका मिल्ने साथी ‘कार्लेस कासागेमास्’ ले आत्महत्या गरे । त्यति बेला उनले भनेका छन्, ‘साथीको मृत्युपछि नै मैले नीलो चित्र कोर्न थाले ।’ उनका यी शीर्षकका केही चित्रमा कतै न कतै नीलो रङको प्रभाव देखिन्छ । दु:ख र पीडा जनाउने उनले नीलो रङ रोजेका थिए ।

‘स्लिपिङ पेसेन्ट’ चित्र भने शास्त्रीय आधुनिकताको प्रभाव देखिन्छ । यो चित्रमा महिला र पुरुष अंगालोमा निदाइरहेका छन् । पिकासाले महिला पात्रलाई भने अलिक वाइल्ड र ग्लामर्स शैलीमा प्रस्तुत गरेका छन् ।

पिकासोले के सिकाए ?
पिकासोको जीवनबाट संघर्षको पाठ सिकेको बताउँछन् रमेश । उनी आफैं पनि कला समीक्षक भएकाले विश्वका चित्रकारको कलाकृति अध्ययन गरिरहन्छन् । उनले कुनै समय पोट्रेट र ल्यान्डस्केप बनाउँदै कलामा संघर्ष गरिरहेका पिकासोले फरक बाटो रोजेपछि मात्रै सफलता हासिल गरेको बताए । उनका अनुसार कलाकार जर्ज ब्राकसँग मिलेर उनले क्युबिजम आधारित पेन्टिङको आन्दोलन नै सुरु गरेको सुनाए ।