अमेरिका–चीन जटिल कूटनीतिक सम्बन्धका कारण अहिले टिकटक अमेरिकी राजनीतिज्ञका लागि निचोर्न नमिल्ने ठाउँमा आएको पिलोजस्तो भएको छ । अमेरिकामा मात्र झन्डै १७० मिलियन अर्थात् आधाभन्दा धेरै जनसंख्या टिकटक प्रयोगकर्ता छन् । सन् २०१८ देखि अमेरिका र चीन सम्बन्धमा लगातार गिरावट आइरहेको छ ।
कक्षा ७ पढ्ने नाति सोसिनलाई पोहोर वार्षिक परीक्षापछि काठमाडौं बस्ने आफन्तकहाँ पठायौं । नयाँ ठाउँ, नयाँ परिवेश । घरायसी घरधन्दामा सधैँ सघाउने नातिले जीवनोपयोगी धेरै कुरा सिकेर आयो ।
पछिल्ला आठ महिनामा नेपालले ९ खर्ब ६१ अर्बभन्दा बढीको विप्रेषण भित्र्याएको छ । यो गत वर्षको तुलनामा २१ प्रतिशतले बढी हो । बढ्दो विप्रेषणसँगै जोडिएर आउने विषय हो–श्रम आप्रवासन । राष्ट्रिय अर्थतन्त्र विप्रेषणमा निर्भर रहेको अवस्था भए पनि आप्रवासी कामदारको हकहितको पछिल्लो अवस्था र यो क्षेत्रमा देखिएका गतिशीलतालाई समेट्ने श्रम आप्रवासन नीति नहुनुले वैदेशिक रोजगारमा जाने नेपाली कामदारको अवस्था राज्यविहीन सरह बनेको छ ।
हरेक व्यक्तिको शरीर निजी हुने भएकाले त्यसको प्रयोग स्वअधिकारको विषय हुने गर्छ । तर अधिकांश समुदायका महिलाको हकमा भने उनीहरूको शरीरको स्वामित्व पुरुष, परिवार र समाजले लिने गरेको छ । छोरीहरू बुझ्ने हुन थालेदेखि नै तिमीले (आसय शरीर नै हो) यसो गर्नु हुन्न भनेर मानसिक तालिम दिन थालिन्छ ।
नेपाल र कतारबीच सन् १९७७ जनवरी २१ मा कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भयो । सन् २००० मा कतारमा नेपालको दूतावास खुलेको थियो भने कतारले सन् २०११ मा दूतावास स्थापना गर्यो । तत्कालीन राष्ट्रपति रामवरण यादव र विद्यादेवी भण्डारीबाट कतारको भ्रमण भइसकेको छ ।
उ मेरले नब्बे वर्ष भए पनि यो देशका लागि अझै केही गरौं भन्ने भावना जागृत भइरहन्छ । मैले मेरो जीवनमा शैक्षिक र राजनीतिक आन्दोलनको नेतृत्व गरेको र सहभागी भएको त्यो वर्षौं पुरानो विगत सम्झन्छु ।
महिनावारी प्राकृतिक र नियमित प्रक्रिया हो । जसमा हरेक महिना महिलाको पाठेघरको ग्रिवाबाट रगत बगेर योनिबाट निस्कन्छ । यो प्रक्रियालाई महिनावारी, मासिक धर्म वा रजस्वला भनिन्छ । यो सृष्टिलाई निरन्तरता दिने पवित्र प्रक्रिया हो । महिनावारी ४ साताको अन्तरालमा ३ देखि ४ दिनका लागि हुन्छ । हरेक महिना महिलाको शरीरले गर्भावस्थाको लागि तयारी गर्छ र गर्भावस्था नभएको अवस्थामा महिनावारी हुन्छ ।
जलवायु परिवर्तन, प्रदूषण र जैविक विविधता विनाशले विश्वका अधिकांश मुलुकहरू अक्रान्त बनिरहेका छन् । यसका कारणबाट पृथ्वीमा रहने सबै मानव र जीवका लागि महासंकटमा रुपान्तरण हुन सक्ने भयमा परिणत हुँदैछ ।
अहिलेको अवस्था मात्र नभएर यसअघि कस्तो अवस्थाबाट गुज्रिएर आयौं भन्ने कुरा पनि हेर्न जरुरी छ । विनाशकारी भूकम्पबाट गुज्रियौं । लगत्तै कोरोना महामारी आयो । यसले विश्वकै आपूर्ति शृंखलामा समस्या भयो । यस किसिमका राष्ट्रिय र विश्वस्तरीय संकटलाई सामना गर्दै यहाँसम्म आइपुगेका छौं ।
नेपालमा आगामी वैशाख १६ र १७ (अप्रिल २८ र २९) गते काठमाडौँमा आयोजना हुन लागेको तेस्रो लगानी सम्मेलनले नेपालको आर्थिक-सामाजिक रुपान्तरणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ भन्ने लागेको छ।
दुई वर्षअघि तरलताको अभावमा थियौं । राष्ट्र बैंकले बारम्बार बैंकलाई पैसा दिइराख्नु परेको थियो । अहिले त्यसको ठिक उल्टो ब्याज तिरेर बैंकबाट राष्ट्र बैंक आफैंले लिइराख्नु परेको अवस्था छ । बैंकिङ प्रणालीभित्रको स्ट्रक्चरमा स्वाभाविक विषय हो यो ।
