हल्का र शीतल पहिरन

जमलस्थित साइज कलेक्सनका सिर्जना मगरका अनुसार समर सिजन भनेको फेसनेबलजस्तै भएको छ । ‘त्यसैले हलुका र शीतल प्रदान गर्ने कपडासँगै आकर्षक उत्पादन उपभोक्ताहरूको छनोटमा पर्ने गरेको छ,’ उनले भनिन्, ‘उपभोक्ताको रोजाइअनुसार नै कपडा आयात र बिक्री गर्दै आएका छौं ।’
समरमा टिसर्ट, सर्ट, हाफपेन्ट, आउटर, लेगिज, वानपिस खरिद गर्नेहरू बढी हुने उनले बताइन् । ‘दैनिक १२ देखि १५ पिस बिक्री हुन्छ । ग्राहकको चाप पनि दैनिक बढ्दै गएको छ,’ मगरले भनिन् । व्यवसायीका अनुसार ४ सय ७५ देखि ९ सय ५० रुपैयाँमा राम्रै टिसर्ट किन्न पाइन्छ । ७ सय ७५ रुपैयाँसम्ममा हाफपेन्ट, ४ सय ७५ देखि ९ सय ५० रुपैयाँमा आउटर किन्न सकिने उनीहरूको भनाइ छ ।
बढ्दो आधुनिकतासँगै उपभोक्ताहरू थरी–थरीका कपडाहरू फेर्ने चलन पनि बढ्दै छ । विभिन्न ब्रान्डका सोरुमहरू पनि सञ्चालनमा छन् । ब्रान्डेड कपडा रुचाउनेका लागि दरबारमार्ग उपयुक्त गन्तव्य हुन सक्छ । तर, त्यहाँ सपिङ गर्नेहरूमा उच्च वर्गका ग्राहकहरू बढी हुने गर्छन् ।
दरबारमार्गसँगै जमल, असन, भोटाहिटी, महाबौद्ध, न्युरोड, त्रिपुरेश्वर, बौद्ध, चाबहिललगायतका क्षेत्रमा पनि कपडाको व्यापार बढी हुन्छ । यी क्षेत्रमा बिक्रीमा राखिने कपडाहरू तुलनात्मक रूपमा केही सस्तो पर्ने व्यवसायीहरू बताउँछन् ।
‘असन, भोटाहिटी बिजी मार्टकै रूपमा स्थापित भएको छ,’ लक्ष्मण जिन्स सेन्टरका सञ्चालक लक्ष्मण कार्कीले भने, ‘अन्य क्षेत्रको तुलनामा मूल्य पनि सस्तो भएकाले उपभोक्ताको पहिलो रोजाइ यही क्षेत्र हो ।’ उनले समर सिजनका लागि पतलो जिन्स, गर्मीको ज्याकेट, टिसर्ट बिक्री बढेको बताए । ज्याकेट तातोचिसो, धूलोधूवाँ सबै छेक्छ, जसले गर्दा सर्टभन्दा ज्याकेटको माग अत्यधिक भएको उनले जनाए । ‘दैनिक १० देखि १५ पिससम्म बिक्री भइरहेको छ,’ उनले भने ।
यस क्षेत्रका अधिकांश व्यापारीले कपडामा छुट पनि दिएका छन् । छुट दिँदा ग्राहक अर्को वर्षका लागि भनेर किन्न आउने गरेको उनीहरू बताउँछन् । उनीहरूका अनुसार समर कपडामा १० देखि ३५ प्रतिशतसम्म छुट छ । ‘कपडा किन्न आउने ग्राहकहरू सुरुमै छुट सोध्छन् । छुट नदिँदा ग्राहक अन्य पसल जान बाध्य हुन्छ,’ भोटाहिटीका न्यू मालिका गुल्मेली इन्टरप्राइजेजका सञ्चालक सागर सुवेदीले भने, ‘छुटले गर्मीका कपडाको बिक्री उत्साहजनक छ । दैनिक औसतमा सय पिस बिक्री भएको छ ।’ गत वर्षको तुलनामा बिक्री बढेको उनले सुनाए । गर्मीका कपडाहरू होलसेल मूल्यमै बिक्री गरेकाले पनि सर्वसाधारणहरूले रुचाएको उनले बताए । व्यवसायीका अनुसार गर्मीका कपडा चैतदेखि असारसम्म बिक्री हुन्छ ।
पछिल्लो समय मलमा सपिङ गर्ने परिपाटी पनि फेसनको रूपमा विकास भएको छ । विभिन्न ब्रान्डका कपडा एउटै छानामुनि छान्न पाउँदा मलको विस्तार भएको हो । कम्प्लेक्स/मलमा हुने सिनेमा थिएटर, रेस्टुरेन्ट, बालबालिका खेल्ने ठाउँ, पार्किङलगायतले पनि सर्वसाधारण मलमा आकर्षित हुने गरेका छन् । उपत्यकामा मात्रै ३५ भन्दा बढी सपिङ मल रहेको जानकारहरू बताउँछन् । मलमा पनि विभिन्न छुट हुने भएकाले मल सर्वसाधारणको रोजाइमा पर्न थालेको हो ।
छुटले व्यापार बढाउन सहयोग पुगेको पिपल्स प्लाजास्थित बिफोर फेसनका सञ्चालक हरि ज्ञवालीले बताए । ‘कपडा किन्न आउने ग्राहकले छुटको पनि आशा गरेका हुन्छन्,’ उनले भने, ‘छुट दिँदा ग्राहकको आकर्षण पनि बढेकै छ ।’ भारत, चीन, थाइल्यान्डबाट नेपालमा कपडा बढी आयात हुने गरेको छ । लुगा भित्र्याउँदा उपभोक्ताको स्वास्थ्य र फेसनलाई पनि उत्तिकै ध्यान दिएको ज्ञवालीले बताए ।

जुत्ता/चप्पल
गर्मीमा प्रयोग हुने जुत्ता/चप्पलको माग पनि ह्वात्तै बढ्ने गर्छ । व्यवसायीका अनुसार गर्मीमा प्रयोग हुने क्लोज सुज, ओपन सुज र चप्पलको माग बढ्ने गरेको हो । ‘प्रतिदिन १५ हजारभन्दा बढीको लेडिज चप्प्ल बिक्री भएको छ,’ जमलस्थित फेमली सु मार्टका सञ्चालक मीनबहादुर बस्नेतले भने । इन्द्रचोकस्थित आईडी सुज सेन्टरका सञ्चालक रामचन्द्र ढकालले पनि गर्मीमा चप्पलको बिक्री बढेको बताए । ‘महिलाले लगाउने ओपन चप्पल ६ सय ५० देखि ७ सय ५० रुपैयाँमा पाइन्छ । हाल सस्तो भएकाले दैनिक २२ जोर बिक्री हुने गरेको छ,’ उनले भने ।
स्थानीय तहको निर्वाचनले भने व्यापारमा केही समस्या भएको उनले बताए । ‘सिजनमै चुनाव हुँदा अधिकांश उपभोक्ता जिल्लातिर गएका छन्,’ उनले भने, ‘जसले गर्दा सोचेअनुसार बिक्री हुन सकेको छैन ।’
गर्मीलाई लक्षित गरी भृकृटीमण्डपमा जुत्ता/चप्पल शिखर क्रेजी सेल मेलासमेत सुरु भएको छ । मेलामा ५ सय रुपैयाँमा दुई जोर लेडिज चप्पल किन्न पाइन्छ । ८ सय रुपैयाँमा केटाको दुई जोर चप्पल किन्न पाइने शिखर सुज इन्डस्ट्रिजका प्रबन्ध निर्देशक रामकृष्ण प्रसाईंले बताए । ७ सय रुपैयाँमा दुई जोर कपडाको जुत्ता पाइने उनले बताए । ‘सेल मेलामा छुटैछुट दिएका छौं । ग्राहकले १ हजार रुपैयाँमा छानीछानी जुत्ता किन्न सक्नेछन्,’ उनले भने ।

आँखा बचाउन चस्मा
गर्मीसँगै धूलोले राजधानीका बासिन्दालाई समस्या छ । धूलोबाट आँखा बचाउनका लागि सबैको रोजाइ र आवश्यकता चस्मा बनेको छ । धेरै रङ र स्टाइलका चस्मा बजारका सबैखाले चस्मा पसलमा उपलब्ध छन् । सामान्यदेखि थ्रीडी इफेक्टसमेतका ग्लासेज अहिले बजारमा आइसकेका छन् । यही बेला युवायुवतीमा इस्टाइलिस बन्ने प्रतिस्पर्धा नै चल्छ, जसले गर्दा चस्माको माग बढेको छ ।
‘घामले चस्मा नलगाई बाहिर हिँड्न सकिँदैन,’ न्युरोडस्थित प्रसन्न सेन्टरमा भेटिएकी सरिता महर्जनले भनिन्, ‘चस्मा आवश्यकतासँगै बाध्यता नै भएको छ ।’ उनले रेबनको चस्मा एक हजार ५ सय रुपैयाँमा खरिद गरेको बताइन् । ‘रेबन चलेको ब्रान्ड नै हो । राम्रो पनि भएर किनेको हुँ,’ उनले भनिन् । ब्रान्डेड चस्मा मुख्यत: विशालबजार र दरबारमार्गमा पाइन्छ । व्यवसायीका अनुसार सन् प्रोटेक्सनका साथै आँखामा रिङ्कलबाट समेत चस्माले बचाउँछ ।
‘खाली आँखा हिँड्दा धूलो, धूवाँ र सूर्यको रापले निम्त्याउने समस्यालाई हटाउने विकल्प नै चस्मा हो,’ विशाल बजारका पसले दीपक लामाले भने । उनले मासिक १५ हजार रुपैयाँको बिक्री गरेको बताए । विशालबजारमै रहेको भेराइटी सेन्टरका सञ्चालक बिक्रम कार्कीको भनाइ पनि उस्तै छ । उपत्यकामा प्रदूषण बढेकाले चस्मा आवश्यकताको वस्तु बनेको बताए ।
‘ग्राहकहरू सुरक्षा, सोख र फेसनका लागि खरिद गर्न आउँछन्,’ उनले भने, ‘अहिले दैनिक औसतमा २० वटा बिक्री हुन्छ ।’ उनका अनुसार बजारमा सयदेखि २ लाख रुपैयाँसम्मका चस्मा उपलब्ध छ । तर, ग्राहकले एक हजारदेखि २५ सय रुपैयाँका चस्मा रुचाउँछन् । चस्मा फुट्ने/हराउने सम्भावना हुँदा मध्यम मूल्यको किन्नेहरू बढिरहेको व्यवसायीको भनाइ छ ।
२ लाख रुपैयाँमा चस्मा किन्ने ग्राहकहरू सीमित हुन्छन् । ‘ग्राहकको अडरअनुसार व्यवसायीले महँगो चस्मा आयात गरी बिक्री गर्छन्,’ उनले भने । रेबन, गुची र डिकोर ब्रान्डको माग भने अत्यधिक रहेको व्यवसायीहरू बताउँछन् । रेबन अमेरिकी ब्रान्ड हो । गुची र डिकोरलगायत चस्मा इटालेली ब्रान्ड हो । फुटपाथ पसल पनि चस्मा किनमेल गर्ने थलो बनेको छ । उक्त चस्माहरू प्राय: न्यून वर्गका ग्राहकहरूले खरिद गर्छन् ।
व्यवसायीका अनुसार यस्ता चस्मामा युभी प्रोटेक्सन हुँदैन । यी चस्मा प्रयोग गर्दा टाउको दुख्ने, आँखा बिगार्ने, रिंगटा लाग्नेलगायतका समस्या हुने गर्छ । कार्कीका अनुसार करिब ९० प्रतिशत चस्मा चीनबाट आयात हुन्छ । बाँकी १० प्रतिशत सिंगापुर, इटाली, अमेरिका, बैंककलगायत मुलुकबाट पनि आयात हुन्छ ।

घामबाट बच्न छाता
वर्षा र गर्मीसँगै छाताको व्यापार पनि सुरु हुन्छ । गर्मी मौसममा यसको माग झनै बढ्ने गरेको व्यवसायीहरू बताउँछन् । अरू बेला समान्य बिक्री हुने छाताबाट हाल व्यापारीले राम्रै फाइदा लिने गरेको पाइन्छ । ‘छाताको बिक्री हुने भनेकै वर्षा र गर्मीमा हो । चर्को घाम हुँदा छाताकै भर हुन्छ । बिक्री पनि बढ्छ,’ भोटाहिटीका व्यापारी निर्मला मगरले भनिन् । हाल दैनिक ८/१० वटा बिक्री भएको उनले बताइन् । उनी फुटपाथमा छाता बिक्री गर्छिन् । असनका व्यापारी सुजना श्रेष्ठले कोरियन र चाइनिज छाता बढी बिक्री हुने बताए । उनले दैनिक १५ वटा बिक्री गरेको बताए । चाइनिज छाताको मूल्य २ सय ५० देखि ५ सय ५० रुपैयाँमा खरिद गर्न सकिन्छ । छाताको मुख्य व्यापार जेठ, असार र साउनमा हुन्छ । फुटपाथ र फेन्सीका व्यापारीहरूले महाबौद्धबाट छाता खरिद गरी बिक्री गर्छन् ।
‘हाम्रा लागि यही सिजन दसैं हो । छाताको व्यापार उत्साहजनक रूपमा बढेको छ,’ न्युरोडगेटसँगै रहेको नाम उल्लेख गर्न नचाहने एक होलसेल व्यापारीले भने, ‘हाल दैनिक ५ सयभन्दा बढी बिक्री भएको छ ।’ ब्रान्डेड छाता भने दरबारमार्गमा पाइन्छ । उक्त क्षेत्रमा जारा, मासिमो, बोसिनो, वेनेटन, गाइरडानालगायत छाता बिक्री हुने गरेका छन् ।