गठबन्धनमा भागबन्डाको मुख्य आधार वडाध्यक्षको मत

गठबन्धनले बनाएको ११ सदस्यीय कार्यदलको बिहीबार बसेको बैठकले कुन पार्टीको वास्तविक धरातल र शक्तिको आधार के हो भन्नेबारेमा ०७९ को स्थानीय तह निर्वाचनमा वडाध्यक्षले पाएको मत बढी विश्वसनीय बन्न सक्ने निष्कर्ष निकालेको छ ।

पालिकाको प्रमुख र उपप्रमुख पदमा तालमेल भए पनि केही अपवादबाहेक वडा तहमा तालमेल नभएकाले गठबन्धनमा आबद्ध दलको मुख्य शक्तिको आधार वडा तहमा प्राप्त मत बन्न सक्ने नेताहरूको भनाइ थियो । मोडालिटी तयार पार्दा शीर्ष नेताहरूको निर्वाचन क्षेत्रको संवेदनशीलतालाई समेत प्राथमिकतामा राख्नुपर्नेमा उनीहरूले जोड दिएका छन् । ‘मूलतः ०७४ को निर्वाचनलाई आधार बनाउने भन्ने छ तर सबै पार्टीका सिनियर नेताहरूको व्यवस्थापनलाई ध्यान दिएर अलिअलि हेरफेर गर्ने, ०७९ को स्थानीय निर्वाचनलाई पनि आधार बनाउने र संघमा नमिलेको कुरा प्रदेशमा मिलाउने भन्ने प्रारम्भिक छलफल अघि बढेको छ,’ कार्यदल सदस्यसमेत रहेका माओवादीका वर्षमान पुनले कान्तिपुरसँग भने, ‘३० गतेको बैठकमा आ–आफ्ना संवेदनशीलताबारे पार्टीमा छलफल गरेर ल्याउने भन्ने छ । त्यसबीचमा दुईपक्षीय अनौपचारिक छलफल पनि गर्ने समझदारी भएको छ ।’

शीर्ष नेताहरू लड्ने निर्वाचन क्षेत्रको संवेदनशीलतालाई पनि ख्याल गरेर ‘मोडालिटी’ को टुंगो लगाउने कार्यदलका अर्का एक सदस्यले बताए । उनका अनुसार ०७४ को प्रतिनिधिसभा निर्वाचनलाई आधार बनाउँदा प्रत्यक्षमा जसले जितेको छ, त्यही पार्टीले उक्त निर्वाचन क्षेत्र पाउने सैद्धान्तिक आधार बनाइएको छ । यसलाई आधार बनाउँदा गठबन्धनका शीर्ष नेताहरूको निर्वाचन क्षेत्र व्यवस्थापन गर्नुपर्ने उनीहरूको भनाइ थियो । तनहुँ–१ मा कांग्रेस नेता रामचन्द्र पौडेल निर्वाचन लड्दा ०७४ मा चुनाव जितेका किसान श्रेष्ठ (हाल एकीकृत समाजवादी) लाई कसरी व्यवस्थापन गर्ने भन्ने प्रश्न उब्जेको छ ।

यस्तै झापा–१ मा कांग्रेस महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्मालाई माओवादी नेता राम कार्कीले पराजित गरेका थिए । तनहुँमा पौडेल उम्मेदवार बन्दा श्रेष्ठले त्यही निर्वाचन क्षेत्र नपाउन सक्छन् । झापा–१ मा कांग्रेस महामन्त्री शर्मालाई उम्मेदवार बनाउँदा कार्कीलाई कसरी व्यवस्थापन गर्ने ? सिन्धुपाल्चोक–१ मा माओवादीबाट चुनाव जितेका सभामुख अग्नि सापकोटालाई उम्मेदवार बनाउँदा त्यही क्षेत्रबाट चुनाव हारेका कांग्रेसका मोहनबहादुर बस्नेतको व्यवस्थापन कसरी हुने ? डोटीमा एकीकृत समाजवादीका प्रेमबहादुर आलेले कांग्रेसका वीरबहादुर बलायरलाई हराएका थिए ।

आलेलाई उम्मेदवार बनाउँदा बलायरलाई कसरी व्यवस्थापन गर्ने ? यस्ता समस्या दर्जनौं क्षेत्रमा छन् । ‘०७४ मा निर्वाचन हारे पनि शीर्ष नेतालाई व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुन्छ, नेता व्यवस्थापनको विषयमा समेत आ–आफ्नो पार्टीमा छलफल गरेर आउने कुराकानी भएको छ,’ कार्यदलका अर्का एक सदस्यले भने ।

एकीकृत समाजवादीका उपमहासचिव प्रकाश ज्वालाले सिट बाँडफाँट न्यायोचित आधारमा गरेर विश्वासको वातावरण निर्माण गर्ने दिशामा कुराकानी भइरहेको बताए । ‘०७४ को निर्वाचनमा प्रत्यक्षमा कांग्रेसको सिट कम छ, समानुपातिक बढी छ, माओवादीको प्रत्यक्षमा बढी छ, समानुपातिक कम छ, एउटा खालको आधार यो बन्यो,’ ज्वालाले भने, ‘०७४ को निर्वाचनलाई आधार मान्दा एकीकृत समाजवादीको समानुपातिक भोट छैन, सिट छ । संख्यामा गएर आधार बनाए प्रत्यक्षमा १३ र समानुपातिकमा १२ सिट छ । यसलाई पनि आधार बनाउने र कतिपय शीर्ष नेताहरूको व्यवस्थापन भयो भने यसबाट पनि निकास निस्कन सक्छ भन्ने छलफल अघि बढेको छ । यिनैमध्येबाट एउटा मोडालिटी तय हुन्छ ।’

जसपाबाट कार्यदलका सदस्यसमेत रहेका रामसहायप्रसाद यादवले साउन ३० मा बस्ने बैठकले सिट बाँडफाँटको ‘मोडालिटी’ बनाउने र त्यसका आधारमा मात्रै संख्याको विषय प्रवेश गर्ने बताए । ‘अहिलेसम्म कुन दलले कति सिट पाउने भन्ने विषय आएको छैन, मोडालिटी टुंगिएपछि मात्रै त्यसमा प्रवेश गर्छ,’ उनले भने, ‘मोडालिटी तयार भएपछि त्यसैका आधारमा सबै दलले सिट दाबी गर्ने बाटो खुल्छ ।’